NORTHROP FRYE’IN MİT SİSTEMATİĞİNE GÖRE EYLÜL ROMANININ İNCELENMESİ

Servet-i Fünûn döneminin önde gelen isimlerinden biri olan Mehmet Rauf; hikâye, roman ve oyun türünde eserler vermiş, düzyazı şiirler kaleme almıştır. Halit Ziya Uşaklıgil tarafından Hizmet’te yayınlanan “Düşmüş” adlı hikâyesiyle edebiyat âleminde tanınan Mehmet Rauf’un en bilinen eseri Eylül’dür. Mehmet Rauf’un aşkı merkeze alan romanlarından biri olan Eylül, psikolojik çözümlemelerin yapıldığı ve metnin sistematiğinin mevsim döngüsü üzerinden takip edilebildiği bir eserdir. Edebî türleri mitle ilişkilendiren; komedya, romans, tragedya ve taşlama şeklinde sıralanan dört temel türün mit olduğunu belirten Northrop Frye, mitoloji kaynaklı bir bakış açısına sahip öncü bir isimdir. Eleştirinin Anatomisi adlı eserinde; komedi ilkbaharı, romans yazı, tragedya sonbaharı, ironi ve hiciv kışı temsil eder. Döngü içerisinde yer alan mevsimler aynı zamanda doğum, zafer, tecrit ve kahramanın yenilgisi şeklindeki aşamaları da karşılar. Frye’ın sistematiğini oluşturduğu ve mevsim döngüsünü esas aldığı metin tertibi şeması, Mehmet Rauf’un Eylül adlı eserine de uygulanabilmektedir. Bu çalışmada, söz konusu mit sistematiği esere uygulanmış ve elde edilen bilgiler aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Northrop Frye, Eleştirinin Anatomisi, Mehmet Rauf, Eylül, mevsim döngüsü

PDF

___

Belge, M. (2014). Edebiyat Üstüne Yazılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Emre, İ. (2006). Edebiyat ve Psikoloji. İstanbul: Anı Yayınları.
Frye, N. (2015). Eleştirinin Anatomisi, (Çev.) Hande Koçak, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Korucu, A. A. (2006). Rider Haggard’ın Romanlarına Arketipsel Bir Yaklaşım: She, Ayesha: The Return of She, Wisdom’s Daughter ve She and Allan, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Özbalcı, M. (1997). Mehmet Rauf’un Romanlarında Şahıslar Kadrosu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Özbalcı, M. (2015). Mehmet Rauf ve Eylül Romanı Üzerine. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 171-201.
Parla, J. (2012). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
Rauf, M. (2014). Eylül. İstanbul: Özgür Yayınları.
Serrican Kabalcı, E. (2018a). Mehmet Rauf’un Romanlarında Kadın-Erkek İlişkileri ve Evlilik Kurumu. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(6), 15-34.
Serrican Kabalcı, E. (2018b). Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî Süreci Yazarlarının Romanlarının Arketipsel Eleştiri Yöntemiyle İncelenmesi, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Tarım, R. (2000). Mehmet Rauf-Hayatı ve Hikâyeleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Akçağ Yayınları.
Törenek, M. (1999). Hikaye ve Romanlarıyla Mehmet Rauf. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Uşaklıgil, H. Z. (2014). Kırk Yıl. İstanbul: Özgür Yayınları.
Yalçın, H. C. (1935). Edebî Hatıralar. İstanbul: Akşam Kitaphanesi.
Zariç, M. (2017). Akademik Eleştiri Bağlamında Mehmet Rauf’un Eylül Adlı Romanı. Turkish Studies, 12(5), 529-558.