Güney Karaman koyunlarının bazı üreme, besi ve süt verim özellikleri
Amaç: Bu çalışmada Güney Karaman koyununun üreme, kuzu gelişimi, besi ve süt verim özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem ve Bulgular: Çalışmanın hayvan materyalini Mersin ili Tarsus ilçesinde göçer sistem ile yetiştirilen Güney Karaman koyunu oluşturmuştur. Sürü yetiştirici şartlarında yönetilmiştir. Tarsus’ta kaldıkları dönemde koyunlara meraya ilave olarak saman ve kesif yem verilmiştir. Yaylada oldukları dönemde ise sadece merada otlatılarak beslenmişlerdir. Üreme ile ilgili özelliklerin belirlenmesi için kuzulama oranı, çiftleşen koyun başına kuzu verimi, doğuran koyun başına kuzu verimi, yaşama gücü, tekiz ve ikiz doğum oranları belirlenmiştir. Besi özellikleri, üç aylık yaştaki kuzulardan benzer ağırlıktaki 20 baş kuzuya 60 günlük besi uygulanarak belirlenmiştir. Süt kontrolleri 30 gün ara ile yapılmıştır. Laktasyon süt verimleri Hollanda metodukullanılarak hesaplanmıştır. Çalışma sonunda döl verimi, doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı, günlük canlı ağırlık artışı ve laktasyon süt verimi sırası ile 1.24, 3.4±0.07 kg, 16.7±0.18 kg, 232.8±10.24 g ve 37.7 L olarak belirlenmiştir. Genel Yorum: Güney Karaman koyunları yarı entansif yetiştirme şartlarında diğer yağlı kuyruklu yerli ırklar gibi düşük süt verimine, besi ve üreme özelliklerine sahiptirler. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Çalışma sonunda Güney Karaman koyununun sürdürülebilir koyun yetiştiriciliği için önemli bir ırk olduğu söylenebilir. Bu ırkın, üreme, besi ve süt verim özellikleri koyun yetiştiricileri özellikle göçer yetiştiriciler için önemlidir.
Some reproductive, fattening and milk yield traits of South Karaman sheep
Aims: In this study, reproductive, lamb growing, fattening and milk yieldcharacteristics of South Karaman ewes and lambs were investigated.Methods and Results: The animal material of the study consisted of SouthKaraman sheep raised in the nomadic system in Tarsus district of Mersinprovince. The flock was managed under breeders’ condition. In addition tothe pasture, straw and concentrate feed were given to the animals duringtheir stay in Tarsus. The feeding of animals was provided only by grazing inthe pasture during the highland period. Lambing rate, number of lambsper ewe at mating period, number of lambs per ewe giving birth, survivalrate and single and twin birth rates were calculated to determinate thereproductive characteristics. Fattening characteristics were determined byapplying 60 days of fattening in 20 head male animals randomly selectedfrom lambs of similar weight and three months old. Milk yield controlswere made at 30 days interval. The Holland method was used for eachlactation milk yield calculation. At the end of the study number of lambsper ewe at mating period, birth weight, weaning weight, daily weight gainand lactation milk yield were detected as 1.24, 3.4±0.07 kg, 16.7±0.18 kg,232.8±10.24 g and 37.7 L, respectively.Conclusions: South Karaman sheep has low milk yield, fattening andreproductive characteristics similar to other fat-tailed native breeds undersemi-intensive breeding conditions.Significance and Impact of the Study: At the end of the study, it can bestated that South Karaman sheep is an important breed to sustainablesheep production systems. The reproductive, fattening and milk yieldcharacteristics of this breed are sufficient for sheep farmers, especiallynomadic breeders.
___
- Akçapınar H (1981) Daglıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının entansif beside büyüme ve yemden yararlanma kabiliyeti üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Ankara Üni. Vet. Fak. Derg. 28(1-4): 112-129.
- Anonymous (2004) Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili hakkında Tebliğ. Tebliğ no:2004/39. Resmi Gazete Tarihi: 12.12.2004, sayısı: 25668.
- Anonymous(2019a) Hayvancılık istatistikleri. Retrived March 16,2020, from http://www.tuik.gov.tr
- Anonymous (2019b) Hayvancılık Desteklemeleri Uygulama Tebliği. Tebliğ no: 2019/54. Resmi Gazete Tarihi: 20.11.2019, sayısı: 30954.
- Aydın MK, Keskin M (2018) Muğla ilinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Mediterr. Agric. Sci. 31: 317-323.
- Ayhan V (2015) Koyun Keçi Irklarımız Tanıtım Klavuzu. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği. Yayın No: 5 Ankara.
- Aytekin İ, Karabacak A, Keskin İ (2015) Akkaraman kuzuların besi performansı kesim ve karkas özellikleri. Selçuk Tar. Bil. Derg. 2(1): 1-9.
- Boztepe S, Dağ B, Parlat SS, Yıldız AÖ, Aktaş AH (1997) Yağlı kuyruklu kimi yerli ırk kuzuların besi performansı ve karkas özellikleri S.Ü. Araştırma Fonu. Proje No: ZF–95/064. Konya.
- Çolakoğlu N, Özbeyaz C (1999) Akkaraman ve Malya koyunlarının bazı verim özelliklerinin karşılaştırılması. Turk J. Vet. Anim. Sci. 23: 351-360
- Doğan İ, Doğan N (2005) Kuzularda doğum ağırlığının kalite göstergesi olarak kullanılması ve bunu etkileyen faktörlerin Taguchi yaklaşımı ile incelenmesi. Uludag Uni. J. Vet. Med. 24: 53-58.
- Erol H, Akçadağ Hİ (2009) Halk elinde yetiştirilen Karagül koyun sürülerinde bazı verim özellikleri. Lalahan Hay. Arast. Enst. Derg. 49(2): 91-104.
- Esen F, Yıldız N (2000) Akkaraman, Sakız X Akkaraman Melez (F1 ) kuzularda verim özellikleri. I. Büyüme, yaşama gücü, vücut ölçüleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 24: 223–231.
- Gündüz Ö, Özkul BY (2017) Mersin’de koyun–keçi yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal özellikleri. Lalahan Hay. Arast. Enst. Derg. 57 (2): 99-104
- Karabacak A (2007) Kimi yağlı kuyruklu ve yağsız ince kuyruklu koyun ırklarının besi performansı ve karkas özellikleri. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 124 s.
- Karagöl E, Keskin M (2018) Problems of nomadic goat breeders and their effects on forest. Mugla J. Sci. Tech. 4(1): 11-15.
- Koyuncu M, Tuncel E, Uzun ŞK (2001) Karacabey Merinosu koyunlarında doğum ağırlığı ve gebelik süresine bazı çevre faktörlerinin etkileri ve genetik parametreler. Atatürk Üni. Zir. Fak. Derg. 32(2): 63- 167.
- Koyuncu M, Altınçekiç ŞÖ, Duru S, Duymaz Y, Karaca M (2018) Kuzuların gelişimi üzerine koyunların doğum dönemindeki vücut kondisyonu ve canlı ağırlığın etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg. 21(6): 916-925.
- Kul S, Akcan A (2002) İvesi ve Ost-Friz X İvesi Melez (F1) kuzularda büyüme, yaşama gücü ve bazı vücut ölçüleri. Uludag Uni. J. Vet. Med. 21: 109-114.
- Özcan L (1989) Küçükbaş Hayvan Yetiştirme-II. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 108, Adana.
- Öztürk A (2000) Koyunculuk ve Yapağı. Selçuk Üniversitesi Zootekni Bölümü Ders notları. Konya.
- Sönmez R, Kaymakçı M, Eliçin A, Tuncel E, Wassmuth R, Taşkın T (2009) Türkiye koyun ıslahı çalışmaları. Uludağ Üni. Zir. Fak. Derg. 23 (2): 43-65.
- Tüney Bebek D, Keskin M (2018) Mersin ilinde koyun yetiştiriciliğinin mevcut durumu bazı verim ve yapısal özellikleri. MKU Tar Bil Derg. 23(2):315-323.
- Yılmaz O (2001) Hamdani, Morkaraman ve Karagül koyunlarında kuzulatma sıklığının arttırılması olanakları. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bil. Ens. 868 s.
- Yılmaz O, Cengiz F, Ertuğrul M, Wilson RT (2013) The domestic livestock resources of Turkey: Sheep breeds and cross-breeds and their conservation status. Anim. Gen. Res. 52: 147-163.
- Yurtman İY, Soycan S, Karaağaç F, Coşkuntuna L, Özdüven ML (1999) Erken laktasyon döneminde tekdüze yemlemenin koyunlarda süt verimi ve kuzuların gelişimine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Zir. Fak. Derg. 12: 1-10.