SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEĞER HİYERARŞİSİ

Öz Bireyin kendisini, toplumun ise bireyi kontrol etmesini sağlayan unsurların başında değerler gelmektedir. Değer eğitimi son zamanlarda önemi giderek artan bir disiplin haline gelmiştir. Sosyal bilgiler dersi değer öğretiminde önemli bir rol almaktadır. Sosyal Bilgiler öğretim programında 25 değerin varlığı görülmektedir; ancak her değer herkes için aynı önemde olmayabilir. Bu düşünceden hareketle bu araştırmada Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değer hiyerarşisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Artvin Çoruh Üniversitesi 2015-2016 akademik yılı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ABD’de okuyan tüm öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubundan Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan değerleri kendilerince önem derecesine göre (ilk 5 değer) sıralamaları ve gerekçelerini ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (case study) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sınıf bazlı değerlendirilmiş ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının değer hiyerarşisinde farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Çalışmanın sonucunda farklı sınıf düzeylerindeki Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değer hiyerarşisinde ve değer tanımlamalarında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır.

___

Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.

Balcı, A. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.

Balcı, A. ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1). 195-213.

Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.

Karatekin, K. Gençtürk, E. ve Kılıçoğlu, G. (2013). Öğrenci, sosyal bilgiler öğretmen adayı ve öğretmenlerinin değer hiyerarşisi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 411-459.

Katılmış, A. Ekşi, H. ve Öztürk, C. (2010). Sosyal bilgiler dersi kazanımlarıyla bütünleştitilmiş bilimsellik odaklı karakter eğitimi programının etkililiği. Lournal of Social Studies Education Research, 1(1), 50-87.

Marshall, G. (2009). Sosyoloji Sözlüğü. Çeviren Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik Testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.

Sever, Ramazan (2015). Sosyal bilgilerde mekansal öğrenme ortamları ile ilgili temel kavramlar. (Ed.:R. Sever ve E. Koçoğlu) Sosyal Bilgiler Eğitiminde Mekansal Öğrenme Ortamları. Ankara: Pegem Akademi.

Şimşek, Selçuk (2016). Sosyal bilgiler programının yapısı ve özellikleri. (Ed.:S. Şimşek) Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenleri İçin Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Tahiroğlu, M., Yıldırım, T. ve Çetin, T. (2010). Değer eğitimi yöntemlerine uygun geliştirilen çevre eğitimi etkinliğinin, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarına ilişkin etkisi. Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 231-248.

Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3) 1499-1542.

Tay, B., Durmaz, F. Z. ve Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. GEFAD/ GUJGEF 33(1), 67-93.

TDK (2016). Büyük Türkçe Sözlük, http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5821bf142fbd75.10118924 (Erişim Tarihi: 21.10.2016).

Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.

Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi, (Ed. M. Safran), Sosyal Bilgiler Öğretimi (ss. 119-150). Ankara: Pegem Akademi.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.