Maksadi'nin Yenice ve İştip Şehrengizleri

Şehrengizler şehirlerin güzellikleri ve güzelleri (hûbân) hakkında yazılmış şiirlerdir. Bu şiirler şehirler hakkında tarihi ve folklorik bilgiler sunmaları açısından önemlidir. Türk edebiyatında özellikle Rumeli şairlerince benimsenip gelişen bu türün örneklerinden üçü Maksadî tarafından yazılmıştır. Maksadî tezkirelerde ve edebiyat kaynaklarında adı geçmeyen bir şairdir. Şiirlerinden edindiğimiz bilgilere göre on altıncı asrın ikinci yarısında yaşamıştır. Milli Kütüphane, Milli Yazmalar Kataloğundaki bir mecmuanın ilk on yedi varağında onun şiirlerine yer verilmiştir. Bu şiirlerden ikisi Vardar Yenicesi ve biri de İştib şehirleri için yazılmış şehrengizlerdir. Türk edebiyatında Maksadî’nin şehrengizlerinden başka Yenice için yazılmış Usûlî, Hayretî ve Za’fî’nin şehrengizleri vardır. Maksadî’nin Vardar Yenicesi ile ilgili şehrengizlerinin ilki altmış beş beyittir. Şehirden yirmi beş kişinin övgüsü yapılır. Yenice ile ilgili ikinci şehrengiz yüz seksen sekiz beyittir. Yirmi sekiz kişinin övgüsü yapılır. Maksadî’ye ait üçüncü şehrengiz ise İştip şehriyle ilgilidir. Za’fî’nin şehrengizinden sonra edebiyatımızda İştip’le ilgili olarak yazılmış ikinci şehrengizdir. Şehirden on kişinin övgüsü yapılır. Yüz yirmi iki beyittir. 
Anahtar Kelimeler:

Maksadî, Şehrengiz, Yenice, İştip, Rumeli

Shahrangizs of Yenice and Ishtip of Maksadi

Shahrangiz are special poems written for describing the beauty of cities and providing information about the details of their beautifulness. These poems are important since they offer historical and folkloric information about cities. In Turkish literature, these kind of epic poems are especially developed and espoused by Rumelian poets. There are three examples of the epic poems written by Maksadi. Maksadi is a poet whose name is not so seen in the main literature and biografic sources. As we know from his poems, he lived in the late part of 16th century. His poems are given place in the first seventeen leafs of the anthology book (mecmua), Ankara National Library, Catalogue of National Maniscrupts. In these poems, there are two shahrangizs written for the city of Vardar Yenicesi and one for the city of Ishtip. In the Turkish literature, besides of Maksadi’s shahrangiz, there are other epic poems written for the city of Yenice by Usuli, Hayreti and Za’fi. In the first shahrangiz for Vardar Yenicesi, there are 65 couplets. There are 25 different people are praised in this shahrangiz for Vardar Yenicesi. In the second shahrangiz for Vardar Yenicesi, there are 188 couplets and 28 people are praised. The third shahrangiz of Maksadi is about Ishtip. Following to Za’fi’s shahrangiz, this was the second shahrangiz related to Ishtip in the Turkish literature. This shahrangiz also includes 22 couplets and praises ten people from the city.

___

  • Çakıcı, B. (2008). "Za'fî'nin Vardar Yenicesi Şehrengizi" Journal of Turkish Studies/Türklük Bilgisi Araştırmaları ( JTS/TUBA)Harvard: Department of Near Eastern Languages and Civilizations Harvard University 32 (I), 169-193.
  • Çakıcı, B. (2010). "The Shahrangiz of Shtip by Za'fî", The International Association of Central Asian Studies, Volume 14, 96-107.
  • Çavuşoğlu, M. (1976). "Hayretî'nin Yenice Şehrengizi" Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, c. I-II, 1975-1976, 81-100.
  • İsen, M. (1997). Ötelerden Bir Ses Divan Edebiyatı ve Balkanlarda Türk Edebiyatı Üzerine Makaleler. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • İsen, M. (1990). Usûlî Divânı. Ankara: Akçağ yayınları.
  • Kılıç, F. (1994). Âşık Çelebi, Meşâ'irü'ş-Şu'ârâ (İnceleme-Tenkitli Metin). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Macit, M. (2006). "İlk Klasik Dönem (1453-1600)". (Ed.: T. S. Halman). Türk Edebiyatı Tarihi. c. II. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Mecmua (I). Milli Kütüphane Yazmalar Kolleksiyonu, arşiv no: 06 Mil Yz A 2745, Dvd no: 143. www.yazmalar.gov.tr. (erişim tarihi: 10/10/2013).
  • Mecmua (II). Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, arşiv no 06 Mil Yz A 3128, dvd no: 925. www.yazmalar.gov.tr. (erişim tarihi: 23/10/2013).
  • Tığlı, Fatih (2007). "Klâsik Türk Edebiyatında Şehrengiz Çalışmaları Hakkında Bibliyografya Denemesi" Turkish Studies, 2 (4): 763-770. www.turkishstudies.net (Erişim Tarihi: 19/10/2013).
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-429X
  • Yayın Aralığı: Yılda 5 Sayı
  • Yayıncı: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

TELEVİZYON DİZİLERİNİN TARİH BİLİNCİ ÜZERİNE ETKİSİ "MUHTEŞEM YÜZYIL DİZİSİ ÖRNEĞİ

Harun ER, Fatma ÜNAL, Cengiz ÖZMEN

Çevre Eğitimi ve Alternatif Yöntemler – Literatür Taraması / Environmental Education and Its Alternative Methods – A Literature Review

Emrah Özbuğutu, Serdar Karahan, Çetin Tan

Ebeveyn Yetkinlik Ölçeğinin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları/Adaptation of the Parental Self–Efficacy Scale: The Study of Validity and Reliability

Sezai Demir, Bülent Gündüz

ÇEVRE EĞİTİMİ VE ALTERNATİF YÖNTEMLER - LİTERATÜR TARAMASI

Emrah ÖZBUĞUTU, Çetin TAN

7. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ANLAMINI BİLMEDİKLERİ KELİMELER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ KELİME ÇALIŞMALARI BAĞLAMINDA KELİME ÖĞRETİMİ

Tuba YILMAZ, Yusuf DOĞAN

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mikro-Öğretim Yöntemini Uygulamaları: Bir Eylem Araştırması/Pre-Service Science Teachers' Micro-Teaching Practices: An Action Research

İsmail Marulcu, Ayşegül Dedetürk

EBEVEYN YETKİNLİK ÖLÇEĞİ’NİN UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI

Sezai Demir, Bülent Gündüz

TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN TARİHÎ KAYNAKLARI

Ferhat ENSAR, Selim TİRYAKİOL, Bayram BAŞ

Türkiye'de Liman Özelleştirmeleri İskenderun Liman Örneği / Port Privatization in Turkey: Example of Iskenderun Port

Alpaslan Ateş

YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİ ALANINDA HAZIRLANAN LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

K Kaan BÜYÜKİKİZ