İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜLTÜR ALGILARININ KÜLTÜR ALT BOYUTLARINA GÖRE İNCELENMESİ

Öz Bu araştırmada da ilköğretim öğretmen adaylarının kültür algıları bireyselci ve toplulukçu olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemi doğrultusunda betimsel olarak planlanmıştır. Bu araştırmada Wasti (2003) tarafından uyarlaması yapılan Bireyselcilik-Toplulukçuluk Ölçeği (BTÖ) kullanılmıştır. Bireyselcilik ve Toplulukçuluk ölçeği iç tutarlılık katsayısı .82, alt faktörlere ait iç tutarlılık katsayıları ise; yatay toplulukçuluk için .68, yatay bireyselcilik için .72, dikey toplulukçuluk için .64, dikey bireyselcilik için .70 olarak tespit edilmiştir. Bu araştırmanın örneklemini Erzincan Üniversitesi, İlköğretim Bölümünde öğrenim görmekte olan Sosyal Bilgiler, Sınıf, Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmenliği ABD’lerinde öğrenim görmekte olan 303 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmen adayları her sınıf düzeyinden tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda öğretmen adaylarının dikey toplulukçu ve yatay bireyselci puanlarının yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Literatür incelendiğinde Türkiye’nin dikey toplulukçu bir kültüre sahip olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara bağlı olarak Türkiye’nin gelenekselci kültür anlayışından bireyselci kültür anlayışına doğru bir değişimin içinde olduğu söylenebilir. Bu tarz değişimlerin ise genel olarak kültürün karmaşıklaştığı ülkelerde görüldüğü belirtilebilir. Buna göre, kültürün karmaşıklık düzeyi arttıkça bireyselci eğilimin de arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Kültür, Öğretmen, Bireyselcilik, Toplulukçuluk

PDF

___

Barker, C. (2000). Cultural Studies: Theory and Practice. London: Sage.
Bontempo, R., Lobel, S., & Triandis, H.C. (1990). Compliance and value internalization in brazil and the u.s.: Effects of allocentrism and anonymity. Journal of Cross-Cultural Psychology, 21, 200-213.
Chick, G. (1997). Cultural complexity: The concept and its measurement. Cross-Cultural Research, 31, 275-307.
Church, A. T., & Lonner, W. J. (1998). The cross-cultural perspective in the study of personality: Rationale and current research. Journal of Cross Cultural Psychology, 29, 32-62.
Çavuşoğlu, N. (2000). Cultural identity: a "minority question"?. İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:23.
Gümüş, D. Özlem, (2009) Kültür değerler, kişilik ve siyasal ideoloji arasındaki ilişkiler: kültürlerarası bir karşılaştırma (Türkiye ve ABD), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji ABD, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Göregenli, M. 1995. Kültürümüz açısından bireycilik - toplulukculuk eğilimleri: Bir baslangıc calısması. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (35): 1-14.
Hawiland, A. W., Prins, E.L. H., Walrath, D. and Mcbride, B. (2008). Kültürel antropoloji. (Çev. İ. Deniz Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları (Orijinal çalışma basım tarihi, 1980).
Hogg, M. A., & Vaughan, G. M. (2006). Sosyal Psikoloji. Çev: İbrahim Yıldız- Aydın Gelmez. 1. Baskı. Ütopya Yayınevi. Ankara.
Hofstede, G. (1980). Culture's consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage.
Hofstede, G. (1984). National cultures and corporate cultures. L. A. Samovar & R. E. Porter (Eds.). Communication between cultures (içinde). Belmont, Ca: Wadsworth.
Jamal, A. and Chapman, M. (2000). Acculturation and inter-ethnic consumer perceptions: can you feel what we feel?. Journal of Marketing Management, 16, 365-91.
İmamoğlu, E. O. ve Karakitapoğlu-Aygun, Z. (2004). Self-construals and values in different cultural and socioeconomic contexts. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 130 (4): 277-306.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2007). Kültürel Psikoloji: Kültür Bağlamında İnsan ve Aile. 3. Baskı. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kluckhohn, K. (1954). Culture and behavior. (Ed.: In G. Lindzey.), Handbook of Social Psychology. Cambridge, MA: Addison-Wesley: 2, s. 921-976.
Linton, R. (1945). The cultural background of personality. New York.
Mills, J., & Clark, M. S. (1982). Exchange and communal relationships. (Ed.: L. Wheeler), Review of Personality and Social Psychology, Beverly Hills, CA: 3, s. 121- 144.
Realo, A., Allik, J., & Vadi, M. (1997). The hierarchical structure of collectivism. Journal of Research in Personality. 31, 93-116.
Özyer, K., Orhan, U., & Orhan, D. D. (2012). Sağlık Sektöründe Çalışanların Demografik Özellikleri, Kişilik Özellikleri ve Kültürel Değerleri Üzerine Bir Çoklu Durum Çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,9(19):177-189.
Singelis, T. M., Triandis, H. C., Bhawuk, D. S., & Gelfand, M. (1995). Horizontal and vertical dimensions of individualism and collecitivism: A theoretical and measurement refinement. Cross-Cultural Research, 29, 240-275.
Triandis, H. C. (1994). Culture and social behavior, New York: McGraw- Hill.
Triandis, H. C. (1995). Individualism and collectivism, Boulder, CO: Westview.
Triandis, H.C., Bontempo, R., Villareal, M.J., Asai, M., & Lucca, N. (1988). Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-in group relationships. Journal of Personality And Social Psychology, 54, 323-338.
Wasti, S. A. (2003). The influence of cultural values onantecedents of organizational commitment: An individual-level analysis. Applied Psychology: An international Review, 52 (4), 533-554.
Wasti S. A. & Erdil, S. E. (2007). Bireycilik ve toplulukçuluk değerlerinin ölçülmesi: SCS ve INDCOL ölçeklerinin Türkçe geçerlemesi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7, 39-66.