Eleştirel Okuryazarlıkla İlişkilendirilmiş Türkçe Dersleriyle İlgili Öğrenci Algı ve Görüşleri

Bu çalışmada, Türkçe derslerinin eleştirel okuryazarlık eğitimi ile ilişkilendirilmesine yönelik geliştirilen paket programın eylem araştırması yaklaşımı doğrultusunda uygulanması sürecine yönelik öğrencilerin algı ve görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Eleştirel okuryazarlık eğitimi ile ilişkilendirilmiş Türkçe dersleri ile ilgili bir kılavuz kitap, ders kitabı ve öğrenci çalışma kitabından oluşan bir paket program hazırlanarak uzman görüşleri doğrultusunda son şekli verilmiştir. Araştırmanın uygulaması Balıkesir il merkezinde bulanan Mehmetçik Ortaokulunun 6/F sınıfında 8 haftalık sürede gerçekleştirilmiştir. Uygulama sürecinde verilerin toplanması amacıyla araştırmacı günlüğü, öğrenci günlüğü, öğrenci etkinlik dosyası, video kaydı, ses kaydı, gözlem ve görüşme olmak üzere 7 farklı nitel veri toplama aracı kullanılmıştır. Toplanan verilerin içerik analizi yapılarak verilerin kodlanması, temaların bulunması ve düzenlenmesi, bulguların tanımlanması ve yorumlanması işlemleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma neticesinde, öğrencilerin geliştirilen paket programa göre gerçekleştirilen eleştirel okuryazarlıkla ilişkilendirilmiş Türkçe derslerinde sorgulama yaptıklarına ve öğrendiklerini günlük hayatta da kullanabileceklerine yönelik düşüncelerini ifade ettikleri, öğretim süreci içerisindeki görsel metinlere ilgi duydukları ve uygulama sürecindeki Türkçe derslerini eğlenceli buldukları anlaşılmıştır.

In this study, it has been aimed to specify students’ perception and remark towards the process of implementation of the package program in line with the activity research approach which has been developed for Turkish classes to be associated with critical literacy instruction. A package program composed of a guidebook about Turkish classes associated with critical literacy instruction, a textbook and a student workbook has been arranged and finalized in accordance with the expert opinion. The implementation of the research has lasted for eight weeks and it has been taken place at the classroom 6/F in Mehmetçik SecondarySchool which is located in the city center of Balıkesir. In an aim to collect data throughout the implementation process; researcher journal, student journal, student portfolio, video record, voice record, observation and interview have been used as seven different qualitative data gathering instruments. Following the data colleciton; the processes of content analysis and data coding, finding and arranging the theme, identifying and interpreting the findings have been carried out. As a result of this research, it has been understood that the students inquire during the Turkish classes which have been associated with critical literacy and which have been implemented according to the package program. It has also been understood that the students state that they will be able to use what they have learnt in everyday life. Students state that in the process of instruction they are interested in visual texts and it has been understood that they find these Turkish classes entertaining.

Keywords:

Turkish education critical pedagogy, critical literacy instruction.,

PDF

___

Kaynakça

Behrman, E. (2006). Teaching about language, power, and text: A review of classroom practices that support critical literacy. Journal of Adolescent and Adult Literacy, 49(6), 490–498.

Ciardiello, A.V. (2004). Democracy’s young heroes: An instructional model of critical literacy practices. Reading Teacher, 58, 138-147.

Comber, B. (2001). Critical literacy: Power and pleasure with language in the early years. Australian Journal of Language and Literacy, 24(3),168–181.

Dal, S. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde eleştirel okuryazarlık uygulamaları: Bir eylem araştırması (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Freire, P. (2003). Ezilenlerin pedagojisi (Çev. D. Hattatoğlu, E. Özbek). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Gregory, A. E., Cahill, M. A. (2009). Constructing critical literacy: Self-reflexive ways for curriculum and pedagogy.Critical literacy: Theories and practices,3(2),Boise Devlet Universitesi, Boise, USA.

Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.

Kırkkılıç, A., Akyol, H. (Ed.) (2013). İlköğretimde Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A

Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.

Luke, A. (2004). Foreward, in McLaughlin, M. and Devoogd, G. (2004). Critical Literacy: Enhancing Students Comprehension of Text. New York, Scholastic.

McLaren, P. (2011). Okullarda yaşam eleştirel pedagojiye giriş (Çev. M. Y. Eryaman, H. Arslan). Ankara: Anı Yayıncılık.

McLaughlin, M., Devoogd, G. L. (2004a) Critical literacy as comprehension: Expanding readerresponse. New York: Journal of Adolescent Adult Literacy, 48-1.

McLaughlin, M., DeVoogd,G.L.(2004b). Critical literacy enhancing students comprehensionof text. NewYork: Published by Scholastic Inc.

MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6,7,8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.

Ministry of Education of Ontario (2006). The Ontario curriculum language grades 1-8. Ontario: Ministry of Education.

Nuhoğlu, M. M.(2007).Türkçe öğretimi etkinlikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Öz, M.F. (2003). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

-

Özbay, M. (2006). Özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.

-

Özensoy, A. U. (2011). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş Sosyal Bilgiler dersinin eleştirel düşünme becerisine etkisi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 13-25.

Potur, Ö. (2014). Ortaokul Türkçe Derslerinde Eleştirel Okuryazarlık Eğitimi (Yayınlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2006). Etkinliklerle Türkçe öğretimi.İstanbul: Morpa Kültür

Simpson, A. (1996). Critical questions: Whose questions? The Reading Teacher, 50, 118-127.

Tazebay, A., Çelenk, S. (Ed.) (2008). Türkçe öğretimi ilke-yöntem-teknikler. Ankara: Maya Akademi.

Tüzel, S. (2012a). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde medya okuryazarlığı eğitimi: Bir eylem araştırması (Yayınlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., Yılmaz, Y. (2010). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.