DİL ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN DİL ÖTESİ BİRİMLER VE DİL DIŞI GÖSTERGELER

Dil ötesi birimlerin ve dil dışı göstergelerin dil öğretimindeki işlevlerini tespit etmeyi amaçlayan bu çalışma, dört ana bölümden meydana gelmektedir. Kuramsal çerçevenin yer aldığı birinci bölümde, dil ötesi birim ve dil dışı gösterge kavramlarına yer verilmiştir. Dil ötesi birim ve dil dışı gösterge kavramlarını dil birimlerinden ayıran özellikler üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde, dil dışı gösterge olarak tanımlanan görsel göstergelerin dil öğretimindeki işlevleri incelenmiştir. Dil ötesi birimlerin dil öğretimindeki işlevlerinin analiz edildiği üçüncü bölümde, dilbilim ötesi veya dil ötesi birim olarak tanımlanan vurgu, ezgi, ton, hız ve durak gibi bürün olgularına yer verilmiştir. Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde, dil ötesi birimlerin ve dil dışı göstergelerin Türkçe programlarındaki yerini tespit etmek amacıyla, birinci ve ikinci kademe Türkçe programlarındaki kazanımlar analiz edilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda, ikinci kademe Türkçe programındaki kazanımların başta konuşma öğrenme alanı olmak üzere yazma, okuma ve dinleme öğrenme alanlarında daha da geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır

METALINGUISTIC UNITS AND PARALINGUISTIC INDICATORS USED IN LANGUAGE TEACHING

Consisting of four main chapters, this study aims to determine the functions of the meta-linguistic units and para-linguistic indicators in language teaching. The first chapter presents the theoretical framework and describes the concepts of meta-linguistic unit and para-linguistic indicators. These two concepts are analysed according to their visual (light) substance and phonic substance. This chapter also focuses on the basic characteristics that differentiate meta-linguistic units and para-linguistic indicators from the linguistic units. In the second chapter of the study, the prosodic phenomena such as stress, intonation, tone, pause, and speed, defined as meta-linguistic units and para-linguistic indicators, are analysed in terms of their functions in the development of basic language skills. In these analyses, the potential effects of these prosodic phenomena for basic language skills development are evaluated on the basis of reading, writing, listening and speaking education. In the fourth and the final chapter, with an aim to locate these meta-linguistic units and para-linguistic indicators within the process of teaching Turkish as a native language, the distribution ratios of the learning outcomes in the Turkish Language Curricula were determined for the first and second stages of the primary education. As a result of these analyses, it is concluded that learning outcomes in the Turkish Language Curricula for the first and second stages of the primary education should be revised primarily in speaking skill as well as writing, listening and reading skills by taking into account the meta-linguistic units and para-linguistic indicators. Furthermore, it is revealed that Turkish Language course books have significant deficiencies regarding educational functions of the prosodic phenomena

Keywords:

Meta-linguistic Unit, Para-linguistic Indicator, Stress, Language Teaching Language Skill,

PDF

___

Kırkkılıç, A. ve Akyol, H. (Ed.). (2007). İlköğretimde Türkçe öğretimi. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Baltaş, A- Baltaş, Z. (1992). Beden Dili. Remzi Kitabevi: İstanbul.

Büker,S (1991). Sinemada Anlam Yaratma. İstanbul: İmge Kitabevi.

Coşkun, V. (2000). Fonetik ve fonetik laboratuarları. Türk Dili Dergisi, 581, 388-410.

Coşkun, V. (2009). Ana dili eğitiminde parçalarüstü birimlerin önemi ve teknoloji destekli olarak kavratılması. Bilig, 48, 41-52.

Çetin, D. (2007). Türkçe eğitimi bölümü mezunu öğrenciler ile birinci sınıf öğrencilerinin sesli okuma becerilerinin parçalarüstü birimler açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi. Muğla.

Demircan, Ö. (2001). Türkçenin Ses Dizimi. İstanbul: Der Yayınları.

Ergenç, İ. (1989). Türkiye Türkçesinin Görevsel Sesbilimi. Ankara: Engin Yayınevi.

Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi.

Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi Yaklaşım ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.

Gürses, R-Karababa Taşkın, B (2001). Dilbilimi ötesi / paralinguistik iletişim. Dil Dergisi, 107, 5-11.

İlter, İ. (2014). Kelime öğretiminde grafik düzenleyiciler (Frayer Modeli Örneği). Turkish Stdudies, 9/3, 755-770.

İmer, K- Kocaman, A-Özsoy, S. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

İşeri, Kamil (2002). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinler İçin Çizilen Resimlerin İncelenmesi. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz. Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları: Ankara. s.69-91.

Kıran, Z-Kıran, A. (2006). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınevi.

MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5 Sınıflar). Ankara. MEB Yayınları.

Onan, B. (2006). Ses olgusunun denetlenebilirliği bağlamında dil becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğu düşünülen fonolojik yönlendiriciler: Noktalama İşaretleri. Türk Bilimi Araştırmaları Dergisi,20, 142-163.

Onan, B. (2013). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Yayınevi.

Onan, B. (2014). Anlama Sürecinde Türkçenin Yapısal İşlevleri. Ankara: Nobel Yayınevi.

Özbay, M. (2008). Özel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.

Özbay, M-Çetin, D. (2011). Dinleme becerisinin geliştirilmesinde prozodik farkındalığın önemi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 155-175.

Öztokat, N. (1998) Göstergebilim ve Plastik Sanatlarda Çözümleme. Yuvarlak Masa: Günümüz Fransız Göstergebilimi ve Uygulama Alanları. 14-16 Mayıs 1998. Mersin Üniversitesi. S. 235-258. XII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri.

Sever, S.(2007). Türkçe öğretiminde sanatsal bir uyaran olarak karikatürün kullanılması. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Nobel Yayınları s. 222-229.