BİR ÜRETİM HATTINDA MEYDANA GELEN HATALARIN ÖNEM DERECELERİNİN İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROL TEKNİKLERİNDEN PARETO ANALİZİ İLE BELİRLENMESİ

Öz Günümüzde işletmeler yoğun rekabet şartlarında müşterilerinin talep ettikleri ürünlerin istenilen kalite şartlarına uygunluğunu sağlamak için üretim süreçlerindeki hataları minimize etme konusunda çeşitli çalışmalar yapmaktadırlar. Bu kalite çalışmalarında önemli bir yere sahip olan istatistiksel proses kontrol teknikleri, üretim süreçlerinin iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve kontrolünü sağlama konusunda işletmelere yardımcı olmaktadır. İstatistiksel proses kontrol teknikleri sayesinde üretim süreçlerinde yaşanan sorunlar tespit edilebilmekte ve nedenleri araştırılarak aynı olumsuzlukların yaşanmaması için önlem alınabilmektedir. Bu çalışmada ilk olarak istatistiksel proses kontrol teknikleri açıklanmış ardından hataların önem derecelerinin belirlenmesine yardımcı olan Pareto Analizi’ne değinilmiştir. Pareto Analizi, basit fakat problemin teşhis ve analizinde son derece etkili bir tekniktir. Uygulama kısmında ise bir üretim hattında meydana gelen hatalar belirlenmiş ve bu hatalar Pareto Diyagramı ile analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İstatistiksel Proses Kontrol, Pareto Analizi, Hata

PDF

___

Ab Talib, M.S. Abdul Hamid, A.B. and Thoo, A.C. (2015). "Critical success factors of supply chain management: a literatüre survey and Pareto analysis". EuroMed Journal of Business, 10(2), 234-263. DOI:10.1108/EMJB-09-2014-0028
Ala, D.M. ve İkiz, Y. (2015). "Dokuma üretimi süresince oluşan kumaş hatalarının belirlenmesine yönelik istatistiksel bir araştırma". Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(7), 282-287. DOI: 10.5505/pajes.2014.05706
Arrow, K.J. (1951). "An extension of the basic theorems of classical welfaree conomics". Proceedings of Second Berkeley Symposium on Math. Statist. and Prob., pp. 507-532.
Başaran, N. (2010). Kalite İyileştirmede istatistiksel proses kontrol tekniklerinden pareto analizi ve gıda sektöründe bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Baudin, M. (2012). "Revisiting pareto in manufacturing." Industrial Engineer, 44(1), 28-33.
Bek, G.A. ve Sabır, E.C. (2008). "Bir konfeksiyon fabrikasında proses ve kalite kontrol". Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 1-10
Benk, Ç. (2007). İstatistiksel süreç kontrolü sisteminin küçük ölçekli bir işletmede geliştirilmesi ve uygulanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Buluklu, H.M. (2006). Dokuma işletmelerinde proses ve kalite kontrol. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Chaneski, W. S. (2008). "Using A pareto analysis to tackle the right problems". Modern Machine Shop, 80(10), 34-34,36.
Chatterjee, S., & Sorenesen, E. (1998). "A pareto-like effect in regression?" Total Quality Management, 9(8), 681-687.
Craft, R.C. and Leake, C. (2002). "The Pareto principle in organizational decision 10.1108/00251740210437699 Management Decision, 40 (8), 729-733 DOI:
Değerli, Z. (2006). Toplam kalite yönetiminde istatistiksel süreç kontrolünün önemi ve bir işletme uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Deros, B.M. Rahman, M.N. İsmail, A.R. Yee, L.W. Zain, R.M. (2010). "Application of statistical process control technique for evaluating machine: A case study". Aijstpme Journal, 3(1); 15-22.
Duran, C. Ve Çetindere, A. (2012). "Konfeksiyon sanayiinde faaliyet gösteren bir işletmede istatistiksel proses kontrol teknikleri ile ürün hatalarının analiz edilmesi". Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 233-254.
Güner, M. (2009). "Konfeksiyon işletmelerinde örgütsel zaman yönetimi için ABC analizinin uygulanması". Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 19(2), 163-168.
Güngör, İ. ve Büyüker, İ.D. (2005). "Analitik hiyerarşi yaklaşımı ile otomobil seçimi". Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 21-33.
Heinemann, M. (2000). "Adaptive learning of rational expectations using neural networks". Journal of Economic Dynamics & Control. 24(2000), 1007-1026.
İstanbul Sanayi Odası, (2006).Avrupa Birliği'ne Tam Üyelik Sürecinde istanbul Sanayi Odası Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Geliştirilmesi Projesi, Gıda Sektörü. İstanbul Sanayi Odası Yayınlan No: 2006/1.
Karuppusami, G. & Gandhinathan, R. (2002). "Pareto analysis of critical success factors of total quality management". The TQM Magazine, 18(4), 372-385, DOI:10.1108/09544780610671048.
Kayaalp, İ.D. ve Erdoğan, M.Ç. (2009). "Konfeksiyon işletmesinde dikiş hatalarının istatistiksel proses kontrol yöntemleri kullanarak azaltılması". Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 19(2), 169-174.
Kısaoğlu, Ö.D. (2010). "Orta büyüklükte bir dokuma işletmesinde istatistiksel proses kontrol sistemi: 1. Kumaş hatalarının kontrolü". Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 16(3), 291-301.
Lourenço, L. Almeida, A. Mendes, C. (2005). "An application of ABC analysis in theclothing service at centro hospitalar, Economía de la Salud Dónde Estamos". 25 Años Después, XXV Jornadas de Economía de la Salud Barcelona, Poster paper.
Örümlü, M. (2006). Üretim sürecinde istatistiksel proses kontrol ve işletme uygulamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Özcan, S. (2001). "İstatistiksel proses kontrol tekniklerinden pareto analizi ve çimento sanayiinde bir uygulama". C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 151- 174
Özdamar, H.İ. (2007). "Orman ürünleri endüstrisinde istatistiksel kalite kontrol: yonga levha üretiminde bir çalışma". Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. A(1), 79-91.
Özgüvenç, D. (2011). Kalite problemlerinin sınıflandırılmasında çok kriterli Pareto Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Özkan, Y. ve Altınsoy, A. (2015). "Kök Neden Belirlemede Excel Destekli Pareto Analizi ve İyileştirme Alanının Hesaplanması". 1st International Symposium On Critical And Analytical Thinking. (10 April 2015) (Ed. M. Elmas) Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayını.
Partovi, F.Y. and Burton, J. (1993). "Using the analytic hierarchy process for ABC analysis". International Journal of Operations & Production Management. 13(9), 29-44. DOI: 10.1108/01443579310043619.
Ramanathan, R. (2006). "ABC Inventory Classification with Multiple-Criteria Using Weighted Linear Optimization". Computers&Operations Research. 33(2006), 695-700.
Rungtusanatham, M. (2001), "Beyond Improved Quality: The Motivational Effects of Statistical Process Control". Journal of Operations Management, 19(6), 653-673, DOI: 10.1016/S0272-6963(01)00070-5.
Saggiani, G. M. And Teodorani, B. (2004). "Rotary wing UAV potential applications: An analytical study through a matrix method". Aircraft Engineering and Aerospace Technology. 76(1) 6-14, DOI: 10.1108/00022660410514955.
Sarkar, A. Mukhopadhyay, A.R. and Ghosh, S.K. (2013). "Issues in Pareto analysis and the irresolution". Total Quality Management, 24(5), 641-651, DOI: 10.1080/14783363.2012.704265.
Şahin, O. (2013). "İstatistiksel proses kontrolünde proses yeterlilik analizi ve tekstil endüstrisinde uygulama". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 253-271.
Tan, T. (2008). İlaç sektöründe kalite iyileştirme teknikleri ve bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Yıldırım, H. Karaca, E. (2013). "Üretim sürecinde istatistiksel proses kontrol (İPK) uygulamaları ve elektronik sektöründe bir inceleme". Öneri Dergisi. 10(39), 77- 87.
Yücel, Ö. (2003). "Dikimde hata oluşturan nedenlerin belirlenmesine yönelik istatistiksel bir araştırma". Pamukkale Üniversitesi M Ü Hendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 9(3), 327-332.
Zeyveli, M. (2010). "AISI H13 Sıcak iş takım çeliğinin işlenmesinde yüzey pürüzlülüğünün araştırılması ve istatistiksel proses kontrol metodunun uygulanması". Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(4), 379-386.
Zeyveli, M. ve Selalmaz, E. (2008). "İstatistiksel proses kontrol tekniklerinin zincir imalatı yapan bir işletmede uygulanması". Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları.6:(3), 36-45.