Mehmet Ali AKIN, Engin İŞ, Ömer Murat Öter

Resmî Ortaokul ve Liselerde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin, Değerlere Dayalı Yönetim Uygulamaları İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi.

Bu araştırmada, resmî ortaokul ve liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin değerlere dayalı yönetim uygulamaları ile ilgili görüşlerini belirlemeyi amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modelinde olup, araştırma örneklemi, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Mardin Merkez Artuklu ilçe merkezindeki resmi ortaokul ve liselerde görev yapan 65 Yönetici ve 325 öğretmen olmak üzere toplam 390 kişiden oluşmaktadır. Araştırma verileri Yılmaz (2006) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılarak geliştirilen “Değerlere Göre Yönetim Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada verilerin analizinde yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Ayrıca “görev türü”, “cinsiyet”, “mesleki kıdem” ve “eğitim durumu” değişkenleri için t- testi kullanılmıştır. Araştırmada ortaya çıkan bulgulardan bazıları şu şekilde verilebilir. Araştırmanın bulgularına göre “görev türü” ve “yaş” değişkenleri açısından anlamlı bir fark bulunmuşken, “cinsiyet”, “öğrenim durumu” ve “mesleki kıdem” değişkenleri açısından ise anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ortaokul ve liselerde görev yapan yöneticilerin değerlere dayalı yönetim uygulamalarının, okulun örgütsel iklimini oluşturma, öğretimsel amaçları gerçekleştirme, okulların verimliliği ve etkililiğinde önemli bir rol oynadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Değerler, okul yönetimi, değere dayalı yönetim

An Analysis of the Views of Managers and Teachers Who Work in Official Middle Schools and High Schools on Values-Based Management Practices

In this study, we aimed to determine the opinions of administrators and teachers working in official secondary schools and high schools regarding the values-based management practices. The research employs a descriptive model and the sample consisted of 390 people in total, 65 administrators and 325 teachers working in official secondary schools and high schools in Mardin in the 2015-2016 academic year. The data were collected by Yılmaz (2006) using the Management by Values scale. Percentages, means and standard deviations were found during data analysis. In addition, t-test was used for comparison of groups based on some variables such as gender, Professional seniority and educational status. According to findings of the study, while there was a significant difference in terms of duty type and age, there was no significant difference in terms of gender, educational status and professional seniority. It can be said that values-based management practices of secondary school and high school administrators play an important role in the school's organizational climate, realization of educational objectives, efficiency and effectiveness of schools.

Keywords:

Values, school management, value based management,

PDF

___

Akbaba-Altun, S. (2004). İlköğretim okul yöneticilerinin iş değerleri. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 6-9 Temmuz 2004. Akın, M. A. (2013). Okul değerleri ile okul başarı ilişkisinin analizi. Yayımlanmamış doktora tezi. İnönü Üniversitesi. Malatya. Baltaş, A. (2008). “Liderlikte Yeni Eğilimler”, Deniz Eğitim Komutanlığı Kongresi, İstanbul. Blanchard, K. ve O’Connor, M. (1998). Değerlerle Yönetim.(Çev: K. Ay). İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, Pegam Yayıncılık Bursalıoğlu, Z. (1998). Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama, Pegem Yayıncılık, Ankara. Can, H., Akgün, A. ve Kavuncubaşı. (1998). Personel Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara. Chatman, Jennifer A. (1989). “Improving Interactional Organizational Research: A Model of Person-Organization Fit”,Academy of Management Review, Vol. 14, pp. 333-349. Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi, Pegem Yayınları, Ankara. Dağlı, A., Öter, Ö.M., Öter, S. (2015). Anadolu Liseleri’nin örgütsel değerlere göre yönetilme durumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2015) 216-242 Durceylan, B. (2003). Üniversite yöneticilerinin benimsedikleri idari ve kültürel değerler (Eskişehir Anadolu ve Osmangazi Üniversitesi yöneticileri üzerine bir araştırma). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Erçetin, Ş. (2000). İlköğretim okulları hangi değerlerle yönetiliyor? .Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1,) ss. 31.43. Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), ss. 55–72. Güler, M. (2003). Sınıfta öğretmen ve öğrencilerin demokratik değerleri benimseme ve bunları davranışlarına yansıtma düzeyleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir. Güngör, E. (1993). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, Ötüken Neşriyat, İstanbul. Halstead, J M., Taylor, M.J. (1996). Values in Education and Education in Values. The Flamer Press. London and Washington, D. C. İbicioğlu, C. (1999). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya. Karaköse, T. Ve Altınkurt, Y. (2009). Okul Yöneticilerinin ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü Çalışanlarının Değerlere Göre Yönetim İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi (Kütahya İli Örneği). Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt 7, No. 17, ss. 49-67. Kıncal, R.Y.,& Işık, H. (2005). Elementary school principals’ level of practicing democratic values. International Journal of Educational Reform, 14(3), pp. 338-345. KUŞDİL, M. Ersin ve KAĞITÇIBAŞI, Çiğdem (2000). “Türk Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı” , Türk Psikoloji Dergisi, S.45, ss.59-76. Özen, R. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerin Örgütsel Değerlere İlişkin Görüşleri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayı: 1, Yıl: 8, Haziran 2008 Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2001). Örgütsel Psikoloji, Ezgi Kitabevi, Bursa. Sağnak, M. (2003). İlköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile bireysel değerleri arasındaki uyum düzeyi. Yayımlanmamış doktora tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Sezgin, F. (2006). İlköğretim okulu öğretmelerinin bireysel ve örgütsel değerlerinin uyumu. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Şahin, S. (2003). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Şahin-Fırat, N. (2010) “Okul Müdürü ve Öğretmenlerin Okul Kültürü ile Değer Sistemlerine İlişkin Algılar” Eğitim ve Bilim, Cilt: 25, Say: 156, s.73.74. Taştan, M. (2008). Türkiye’deki kamu ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel değerleri ile okulun örgütsel değerleri arasındaki uyum düzeyi, iş doyumu ve algılanan sosyal destek ile ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Tortop, N., İşbir, E. G. ve Aykaç, B. (1993). Yönetim Bilimi, Yargı Yayınları, Ankara. Töremen, F. ve Akdemir, D.A. (2007). Eğitim Örgütlerinin Kişiliğine Uygun Paradigma: Değerlerle Yönetim, e.Journal of New World Sciences Academy 2007, Volume: 2, Number: 4, Article Number: C0023 ISSN:1306.3111. Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 227.259. Turgut, T. (1998). “Örgütsel Davranışta Değerlerin Yeri”, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi II., Ed.: Suna Tevrüz (Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1998), ss. 35-48. Ural, Ş. (1998). “Epistemolojik Açıdan Değerler ve Ahlak”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, S. 4, ss.41-49 Yılmaz, K. (2006). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerine göre kamu ilköğretim okullarında bireysel ve örgütsel değerler ve okul yöneticilerinin okullarını bu değerlere göre yönetme durumları. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Wiener, Y. (1988). “Forms of Values Systems: A Focus on Organizational Effectiveness and Cultural Change and Maintenance”, Academy of Management Review, V. 13, pp.534-545.