Mardin Midyat Aktaş Mevkii İnsan İskeletlerinde Diş ve Çene Patolojileri

Midyat Aktaş Mevkii iskeletleri, 2013 yılında Mardin ili Midyat ilçesi Aktaş Mevkii Mor Hobil-Mor Abrohom manastırının kuzeyinde yer alan ve Roma Dönemine tarihlendirilen dört adet oda mezardan ele geçirilmiştir. Çalışmanın amacı, Midyat, Aktaş Mevkii Bizans Dönemi bireylerinin diş, üst ve alt çenelerine ait patolojileri incelenerek, bireylerin yaşam biçimi, ağız sağlığı, beslenme alışkanlıkları ve demografik yapısını tahmin etmektir. Çalışmada, Midyat, Aktaş Mevkii oda mezarlardaki 319 adet üst ve alt çenelerinden elde edilen veriler kullanılmıştır. Sonuç olarak, toplumda 319 adet birey olduğu (% 9,09’u bebek, % 20,06’sı çocuk, % 5,64’ü kadın, % 14,42’si erkek, % 50,78’i cinsiyeti bilinmeyen) saptanmıştır. Aktaş Mevkii bireylerinin diş ve çene patolojileri, % 6,19’u çürük, % 9,29’u apse, % 42,95’i ölüm öncesi diş kayıplarından oluşmaktadır. Toplumun beslenme diyetinin hayvansal proteine yönelik olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Aktaş Mevkii, Roma Dönemi, Diş ve Çene Patolojileri, Mardin, Midyat

PDF

___

1. ACAR, A. (2014). “Fourth Molars- Hyperdontia: A Case Report In Midyat/Aktas”, Balkan Academy Forensic Science 10th Annual Meeting, 21-23 June 2014, Alexandrapolis, Greece.
2. ARIHAN, S.K., ÇIRAK, A., ERKMAN, C. (2010). “Datça/Burgaz İskeletlerinin Paleoantropolojik Analizi”, 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, s. 297-310.
3. ATAMTÜRK, D. ve DUYAR, İ. (2008). “Adramytteion (Örentepe) İskeletlerinde Ağız ve Diş Sağlığı”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25 (1): 1-15.
4. AUFDERHEIDE, A.C. ve RODRIGUEZ-MARTIN, C. (1998). “Encyclopedia of Human Paleopathology”, Cambridge University Press.
5. BROTHWELL, D.R. (1981). “Digging up Bones”, 3. Baskı, London: Oxford University Press.
6. BUIKSTRA, J.E. ve UBELAKER, D.H. (1994). “Standards: For Data Collection From Human Skeletal Remains”, Arkansas Archeological Survey Research Series, No:44
7. BYAHATTİ, S.M. (2011). “Hyperdontia: 3 Cases Reported”, Journal of Clinical and Diognastic Research, Vol-5(3) 665-668.
8. ÇIRAK, A., KARAGÖZ ARIHAN, S., ŞİMŞEK, S., ERKMAN, A.C. (2009). “Eski Anadolu Toplumlarında Yaşa Bağlı Diş Kayıpları”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2:105-111.
9. DEMİRJIAN, A., GOLDSTEIN, H. ve TANNER, J.M. (1973). “A New System of Dental Age Assessment”, Human Biology 45:211-227.
10. ERDAL, Y.S. (1996). “İznik Geç Bizans Dönemi İnsanlarının Çene ve Dişlerinin Antropolojik Açıdan İncelenmesi”, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
11. ERDAL, Y.S. (2003), “Büyük Saray-Eski Cezaevi Çevresi Kazılarında Gün Işığına Çıkarılan İnsan Kalıntılarının Antropolojik Analizi”, 18. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, s.15-30.
12. ERDOĞAN, N. ve DENİZ, M. (2014). “Aktaş Mevkii Nekropol Kazısı 2013”, 23. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 04-07 Mayıs 2014 Mardin.
13. EROĞLU, S. (1998). “Sardis Roma-Bizans Toplumlarında Diş Hastalıkları ve Ağız Sağlığı”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
14. GÖZLÜK, P., DURGUNLU, Ö., ÖZDEMİR, TAŞLIALAN, S. M., SEVİM, A. (2006). “Smyrna Agorası İskeletlerinin Paleoantroplojik Analizi”, 21. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, s.125-140.
15. GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, P., YAŞAR, F., YİĞİT, A., SEVİM EROL, A. (2009). “Kyzikos İskeletlerinin Dental Analizi”, 24. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, s.139-162.
16. HILSON, S. (1986). “Teeth” Cambridge University Press, London.
17. HILLSON, S. (2001). “Recording Dental Caries in Archaeological Remains”, Internationaljournal of Osteoarchaeology, 11: 249-289.
18. KAPİL, K.D., SUVIL, W., FAZİL, A., YAJUVENDER, H.S. (2012), “Supernumerary Teeth”, Indian Journal of Dental Sciences, Issue 1, Vol:4, p:149-150.
19. KROGMAN, W.M. ve İŞCAN, M.Y. (1986). “The Human Skeleton in Forensic Medicine”, Springfield, IL: Charles C. Thomas.
20. OLIVIER, G. (1969). “Practical Anthropology”, Charles C. Thomas Publisher, Springfield, Ilionis.
21. ORTNER, D.J. ve PUTSCHAR, W. (1981). “Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains”, Washington: Smithsonian Institution Press.
22. ÖZBEK, M. (2007). “Dişlerle Zamanda Yolculuk”, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
23. PRİMOSCH, R.E. (1981). “Anterior supernumerary teeth-Assessment and surgical intervention in children”, The American Academy of Pedodontics, Vol 3. No. 2.
24. UBELAKER, D. H. (1978). “Human Skeletal Remains”. Smithsonian Institution, Aldine Publishering Company, Chicago.
25. ÜSTÜNDAĞ, H. ve DEMİREL, F. A. (2009). “ Alanya Kalesi İskelet Topluluğunda Ağız ve Diş Sağlığı”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26 (1), 219-234.
26. WORKSHOP OF EUROPEAN ANTROPOLOGİSTS (WEA). (1980). “Recommendations for Age and Sex Diagnoses of Skeletons”, Journal of Human Evolution, 9 (7): 517-549.
27. XIU-PING WANG, JIABING FAN. (2011). “Moleculer Genetics of Supernumerary Tooth Formation”, Genesis, 49 261-277.