Cumhuriyet Döneminde İstiklal Mahkemeleri

Özet: Gerçekte dönemsel olarak birisi Kurtuluş Savaşı sırasında diğeri Cumhuriyetten sonra olmak üzere İstiklal Mahkemeleri’ni ikiye ayırarak incelemek mümkündür. Kurtuluş Savaşı sırasında kurulan İstiklal Mahkemelerinin amacı, aşırı bir şekilde artan asker kaçaklarını önleyerek cepheyi desteklemek ve cephe gerisinde kamu düzenini ve güvenliğini sağlamak gibi teknik konulardı. Cumhuriyetten sonra yeniden oluşturulan bu mahkemelerin, daha çok siyasal iktidarın uyguladığı politikalara karşı gerek basından gerekse muhalefet partisi ve diğer muhalif kesimlerden gelen ağır eleştirileri bastırmak şeklinde siyasi bir işlevi vardı. Bu çalışmanın odaklandığı ve Takrir-i Sükûn Kanunu’yla birlikte kurulan İstanbul, Ankara ve Şark İstiklal Mahkemeleri aracılığıyla iki yıllık bir sürede siyasal muhalefet, muhalif basın, İslami ve etnik muhalefet tasfiye edildi.Anahtar Kelimeler: İstiklal Mahkemeleri, devrimler, muhalefet.

Anahtar Kelimeler:

İstiklal Mahkemeleri, devrimler, muhalefet

-

It is possible to examine the Independence Courts in two categories: first one was during the War of Independence, and the second one was after the establishment of the republic. The aim of the Independence Courts that was established during the War of Independence was some technical matters such as preventing excessively increasing deserters to support of the battlefield and maintain public order and security in the state. The Independence Courts that was reestablished after the establishment of the republic had political functions such as suppressing the heavy critics from the press, opposition parties and other opponents against the implementations of the policies of the government. Via The Independence Courts of Istanbul, Ankara, and Orient that was founded with Law of the Maintenance of Order (Takrir-i Sükun Kanunu), political opposition, opposite press, Islamic and ethnic opposition was liquidated in two years

Keywords:

Independence Courts, revolutions, opposition,

PDF

___

Ağaoğlu, S. (1969). Babamın Arkadaşları. İstanbul: Baha.
Akyol, T. (2012). Atatürk'ün ihtilal Hukuku. İstanbul: Doğan Kitap.
Akyürekli, M. (2013). Şark İstiklal Mahkemesi. İstanbul: Kitap.
Alkan, A.T. (2012). İstiklal Mahkemeleri ve Sivas'ta Şapka İnkılâbı Duruşmaları. İstanbul: Ötüken.
Atay, F. R. (1999). Çankaya ( E-kitap). İstanbul: Yeni Gün Haber Ajansı.
Aybars, E. (2009). İstiklal Mahkemeleri. Ankara: Ayraç.
Aydemir, Ş. S. (1997). Tek Adam (1922-1938),C.3, İstanbul: Remzi.
Cebesoy, A. F. (1960). Siyasi Hatıralar. C.2, İstanbul: Vatan.
Cemal, B. (1955). Şeyh Sait İsyanı. İstanbul: Sel.
Ceylan, H. H. (1991). Cumhuriyet Dönemi Din-Devlet İlişkileri. İstanbul: Risale.
Doğan, A. (1964). Kurtuluş, Kuruluş ve Sonrası. İstanbul: Dünya.
Edip, E. (2002). İstiklal Mahkemeleri’nde Sebilürreşad’ın Romanı. İstanbul: Beyan.
Erman, A. N. (1971). İzmir Suikastı ve İstiklal Mahkemeleri. İstanbul: Temel.
Fırat, M. Ş. (1981). Doğu İlleri ve Varto Tarihi. İstanbul: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
Goloğlu, M. (2011). Devrimler ve Tepkileri (3. Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Gökgöz, B., Kurbanoğlu B. (2013). İskilipli Atıf Hoca-İstiklal Mahkemelerinin Tarihi Misyonu ve Şapka İnkılabı. İstanbul: Ekin.
İnönü, İ. (2006). Hatıralar, İstanbul: Bilgi.
Kandemir, F. (1955). İzmir Suikastının İçyüzü. C.1-2, İstanbul: Ekicigil.
Kılıç, A. (1955). İstiklal Mahkemesi Hatıraları. İstanbul: Sel.
Kılıç, S. (1994). (Der.) İzmir Suikasti, İddianame ve Kazım Karabekir’in Savunması, İstanbul: Emre.
Koçak, C. (1997). “Siyasal Tarih (1923-1950)”. Sina Akşin, (ed.), Türkiye Tarihi, Çağdaş Türkiye içinde (85-175), İstanbul: Cem.
Koylan, H. (1946). Şeyh Said İsyanı. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı.
Nedim, A. (1993). Belgelerle İstiklal Mahkemeleri 1, Ankara İstiklal Mahkemesi Zabıtları. İstanbul: İşaret.
Orbay, R. (1993). Cehennem Değirmeni. C.2, İstanbul: Emre.
Örgeevren, A. S. (2007). Şeyh Sait İsyanı ve Şark İstiklal Mahkemesi. İstanbul: Temel.
Soboul, A. (1969). 1789 Fransız İnkılâbı Tarihi. (E-kitap), Şerif Hulusi (Çev.), İstanbul: Cem.
Şimşir, B. (1975). İngiliz Belgeleriyle Kürt Sorunu (1924-1938). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Toker, M. (1968). Şeyh Sait ve İsyanı. Ankara: Akis.
Tunçay, M. (1992). TC’nde Tek-Parti Yönetimi’nin Kurulması (1923-1931), 3.bs.,İstanbul: Cem.
Yalman, A. E. (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. C.2, 2.bs. İstanbul: Pera Turizm Ticaret A.Ş.
Zürcher, E. J. (2000). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (E-kitap) Yasemin Saner Gönen (Çev.). İstanbul: İletişim.
TBMM Zabıt Cerideleri
TBMM Gizli Celse Zabıtları