Türkiye'de Vergi Mevzuatı Ve Muhasebe Standartları Açısından Enflasyon Muhasebesi

Enflasyon, her yıl belirli bir miktarda mal ve hizmet satın almak için daha fazla para gerektiren belli bir dönem içinde fiyat seviyesinde önemli oranda meydana gelen artıştır. Finansal tablolar, bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını yansıtan araçlardır. Yüksek enflasyonlu dönemlerde, tablolar aynı yüksek enflasyonlu ekonominin para biriminde rapor edilmeleri durumunda, bir işletmenin gerçek finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını yansıtmazlar. Enflasyonun Türkiye'deki finansal tabloların sunumuna olumsuz etkilerini önlemek için birçok düzenleme yapılmıştır. Enflasyonun finansal tablolara etkisini azaltmaya yönelik en önemli düzenleme 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliklerdir. Ayrıca, Kamu Gözetimi Kurumu, Türkiye Muhasebe Standartları’ndan TMS 29 ve Büyük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı’nın 25. Bölümü olan Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standartları’nı yayımlamıştır. Son yıllarda, Türkiye'de enflasyon oranı çift haneli rakamlarda seyretmektedir. Bu çalışmada enflasyon muhasebesi vergi mevzuatı ve muhasebe standartları açısından analiz edilmiş ve öncelikle enflasyon düzeltmesi uygulaması için gereken ön koşul oranının yüksek tutulduğu ve sadece Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerinin temel alındığı, ikincisi vergi mevzuatı ile ilgili eksikliklerin bulunduğu ve son olarak da muhasebe standartları ve vergi mevzuatı arasında uyumsuzlukların olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı enflasyon muhasebesi ile ilgili mevzuat ve uygulamada bulunan yetersizlikleri belirlemek ve çözüm önerileri yapmaktır. Çalışmada literatür taraması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Enflasyon Muhasebesi, , Vergi Mevzuatı, Finansal Raporlama

Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey

Inflation is the level of prices increasing at a substantial rate over some time, thus requiring more money each year to buy a given amount of goods and services. Financial statements are instruments of an enterprise that show the financial situation and outcomes of functions. In high inflationary periods, if they are reported in the monetary unit of the identicalhyperinflationary economy they do not reflect the real financial situation and activity outcomes of an entity. Many arrangements have been made to prevent the negative effects of inflation on the presentation of financial tables in Turkey. The most important regulation to eliminate the impact of inflation on the financial statements is Tax Procedural Law No. 5024, the Law Amending the Income Tax Law, and Corporate Tax Law. In addition, The Public Oversight Organisation has published TAS 29 of Turkish Accounting Standards and Chapter 25 of Financial Reporting Standard for Large and Mediumsized Entities, Financial Reporting in Hyperinflationary Economies. In recent years, the inflation rate has remained at double-digit points in Turkey. In this study, inflation accounting is analyzed in terms of tax legislation and accounting standards and found that firstly, a prerequisite rate for application of the inflation adjustment is kept high and based only on The Turkish Statistical Institute'sdata, secondly the deficiencies in the tax legislation related to inflation accounting and finally mismatches between tax legislation and accounting standards. The aim of the study is to determine the deficiencies inthe legislation and practice related to inflation accounting and to propose solutions. In the study, a literature review was conducted.

Keywords:

Inflation Accounting, Tax Legislation, Financial Reporting,

PDF

___

Referans1 Acar, Durmuş and Osman Tugay (2005), Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:26, ss.81-94

Referans2 Altınışık, İsa (2019), Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Yöntemler, İktisat Yayınları, Ankara.

Referans 3 Çankaya, Fikret and Engin Dinç (2004), 5024 Sayılı Kanun'la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar, İktisadi ve idari Bilimler Dergisi, Sayı: 3•4, ss.369-384.

Referans4 Dauderis, Henry and David Annand. (2014), Introduction to Financial Accounting, Valley Educational Services Ltd. Athabasca, Canada.

Referans5 Demir, Özcan (2018), 5024 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Enflasyon Endeksi ve Uygulama Sorunlarına Bakış, Social Sciences,13(2), ss.42-53,

Referans6 Gökçen, Gürbüz(2004), “Enflasyonun Mali Tablolar Analizine Etkileri” Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 69: ss.14-25.

Referans7 Karapınar, Aydın ve Kadir Gürdal (2003), Enflasyon Muhasebesi, TESMER (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Temel Eğitim ve Staj Merkezi, Meslek İçi Eğitim Serisi, TESMER Yayın No:54, Siyasal Kitabevi, Ankara.

referans8 Nandakumar, Ankarath; T.P. Ghosoh, Yass A. Alkafaji and Kalpesh J. Mehta (2010), Understanding IFRS Fundamentals, John Wiley&Sons Inc., USA,

Referans9 Özdemir, Fevzi. Serkan and Seçkin Arslan (2007), Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırmalı Analizi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, ss.1-21

Referans10 Tawıah, Vincent Konadu; Muhaheranwa Benjamin and Mukakibibi Dorothee (2015), Inflation Accounting: More Questions Than Answers, International Journal of Management and Business,5/3, pp.150-164

Referans11 Yıldız, Fehmi (2018), Türkiye’de Muhasebe Bilgi Sisteminden Sağlanan Bilginin Yeterliliği ve Enflasyon Muhasebesi Uygulanması Gereği, Accounting and Financial History Research Journal January, (14), ss.202-217.

Referans12 Accounting System Application General Communiqué No.12 (2004), Official Gazette, Number: 25453,https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/05/20040505.htm#8, Erişim Tarihi: 15.10.2020,

Referans13 Tax Procedure Law No. 213, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=213&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=4, Erişim Tarihi: 15.10.2020,

Referans14 Tax Procedure Law General Communiqué No.328 (2004), Official Gazette, No: 25387, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/02/20040228.htm, Erişim Tarihi: 15.10.2020.

Referans15 Bölüm 25 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama, http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/bobi_frs.PDF, Erişim Tarihi: 15.11.2020,

Referans 16 TFRS Yorum 7 TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Kapsamında Düzeltme Yaklaşımının Uygulanması, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TFRS%20Yorum/TFRSYorum_7_2018.pdf, Erişim Tarihi: 20.12.2020

Referans17 TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TMS/TMS_29_2018.pdf, Erişim Tarihi: 15.11.2020,