Seval KARDEŞ SELİMOĞLU, Gül YEŞİLÇELEBİ, Mehtap ALTUNEL

İç Denetim Süreçlerini İyileştirme ve Risk Yönetimi Araçları: Yalın Altı Sigma ve FMEA

İşletmelerin yapısında var olan karmaşıklık, 2019 yılı itibariyle dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını ile daha da karmaşık hale gelmiştir. İşletmelerin iş yapış şekillerini değiştirmesi ve salgından korunmak adına alınan önlemler kapsamında, faaliyetlerin uzaktan yürütülmesi birçok riski de beraberinde getirmiştir. Her geçen gün artan risklerle birlikte, iç denetimin etkin şekilde yürütülmesinin önemi artmış ve yeni yaklaşımların kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Bu çalışmada, iç denetimde süreçlerin iyileştirilmesi ve risklerin belirlenmesi aşamalarında kullanılmak üzere, risk yönetim aracı olarak Yalın Altı Sigma kapsamında sunulan Tanımla-Ölçme-Analiz Etme-İyileştirme-Kontrol (Define-MeasureAnalyze-Improvement-Control/DMAIC ) modeli ve bu model içerisine gömülü olan Hata Türü ve Etkileri Analizi (Failure Mode and Effects Analysis-FMEA) aracı olmak üzere iki yaklaşım önerilmiştir. Çalışmada, iç denetimin Yalın Altı SigmaDMAIC modeli ve Hata Türü ve Etkileri Analizi ile olan ilişkisi incelenmiştir. Süreçlerin iyileştirilmesinde kullanılan birçok yaklaşım olmakla birlikte, çalışma kapsamında önerilen bu iki yaklaşım, özellikle iş süreçlerinin verimliliğine, etkililiğine ve tutumluluğuna odaklanan iç denetimin, riskleri değerlendirmesi, süreçteki zayıflıkları belirlemesi ve iyileştirilmesi için tavsiyelerde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

FMEA, Yalın Altı Sigma, İç Denetim

PDF

___

Aghili, Shaun (2009), “A Six Sigma Approach to Internal Audits”, Strategic Finance, 90 (8), ss. 38-43.
Akın, H. B. (2005). Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) ve Bir Uygulama. Öneri Dergisi, 6(24), 271-278.
Anunciacion, E. (2016). Incorporating Lean Six Sigma into the Internal Audit Process. http://www.dallasiia.org/wp-content/uploads/2016/10/Lean-Sigma-Anunciacion.pdf (Erişim Tarihi: 05.03.2021).
Aydan, M., & Kaya S., (2017). Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA): Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 475-502.
Bozkurt, C. (2010). Risk, Kurumsal Risk Yönetimi ve İç Denetim. Denetişim, (4), 17-30.
Chang, D. S., & Sun, K. L. P. (2009). Applying DEA to enhance assessment capability of FMEA. International Journal of Quality & Reliability Management.
Choo, B. S. Y., & Goh, J. C. L. (2015). Pragmatic adaptation of the ISO 31000: 2009 enterprise risk management framework in a high-tech organization using Six Sigma. International Journal of Accounting & Information Management.
Çeber, Y. (2010). Hata Türü ve Etkileri Analizi Yönteminin (FMEA) Üretim Sektöründe Uygulanması (Yüksek Lisans Tezi, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
Djordjevic, Milica - Cecevic, Bojana Novicevic (2014), “Synergistic Effects Of Internal Audit And Lean-Six Sigma Concept On Business Process Improvement”, Facta Universitatis, Series: Economics and Organization, 11 (3), ss. 237-249.
Drohomeretski, E., Gouvea da Costa, S. E., Pinheiro de Lima, E., & Garbuio, P. A. D. R. (2014). Lean, Six Sigma and Lean Six Sigma: an analysis based on operations strategy. International Journal of Production Research, 52(3), 804-824.
Down,M., Brozowski, L., Younis, H., Benedict, D., Feghali, J., Schubert, M., Brender, R., Gruska, G., Vallance, G., Krasich, M., Haughey, W., (2008), Potential Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) Reference Manual (4th Ed.), Chryler LLc, Ford Moyor Company, General Motors Corportion, https://www.academia.edu/26573569/POTENTIAL_FAILURE_MODE_AND_EFFECTS_ANALYSIS_FMEA_Reference_Manual_Fourth_Edition, (Erişim Tarihi: 01.06.2021).
Durhan D. (2006). Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara., https://tezarsivi.com/hata-turu-ve-etkileri-analizi-fmea-ve-bir-uygulama, (Erişim Tarihi: 01.06.2021).
Duru N., Koç K. H., & Taş Y., (2011). İşletmelerde Hatasızlığa Yönelim, Altı Sigma ve Hata Türü Etkileri Analizi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 7(1), 56-67.
Erginel, M. N. (2004). Tasarım hata türü ve etkileri analizinin etkinliği için bir model ve uygulaması. Endüstri Mühendisliği, 15(3), 17-26.
Hafez, Samah (2015), “The Integration Of Six Sigma And Balanced Scorecard in Internal Auditing”, Research Journal of Finance and Accounting, 6 (18), ss. 43-54.
Hostetler, D. (2010). Get Results: Improve Your Accounting Firm Processes Using Lean Six Sigma. Journal of Accountancy, 209(1), 38.
IIA, (2017), Lean Six Sigma Tools for Internal Audit, https://na.theiia.org/training/courses/CourseOutlines/Lean-Six-Sigma-Tools-for-Internal-Audit.pdf, (Erişim Tarihi: 13.04.2021).
Munro, Roderick A. (2014), “Internal Audits Using Risk Assessment”, https://www.theauditoronline.com/internal-audits-using-risk-assessment/ (Erişim Tarihi: 03.03.2021).
Liu, H. C., You, J. X., & You, X. Y. (2014). Evaluating the risk of healthcare failure modes using interval 2-tuple hybrid weighted distance measure. Computers & Industrial Engineering, 78, 249-258.
Lindow, P. E., & Race, J. D. (2002). Beyond traditional audit techniques. Journal of accountancy, 194(1), 28.
Montes J. L., F., & Molina, L. M. (2006). Six Sigma and management theory: processes, content and effectiveness. Total Quality Management and Business Excellence, 17(04), 485-506.
Özfırat, P. M. (2014). Bulanik önceliklendirme metodu ve hata türü ve etkileri analizini birleştiren yeni bir risk analizi yöntemi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(4).
Öztürk, A., Arıkan, V., & Öztürk, M. (2011), Süreç İyileştirme Yöntemleri Ve Yöneylem Araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25.
Snee, R. D. (2000). Impact of Six Sigma on quality engineering. Quality Engineering, 12(3), 9-14.
Smith, D. L. (2004). FMEA: Preventing A Failure Before Any Harm Is Done. https://www.isixsigma.com/tools-templates/fmea/fmea-preventing-failure-any-harm-done/, (Erişim Tarihi: 01.06.2021).
Şişman, B. (2017). Hata Türü Ve Etkileri Analizinde Bulanık AHP Ve Bulanık VIKOR Yöntemleri İle Otomotiv Sektöründe Risk Değerlendirmesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 234-250.
Türedi, H.,Karakaya, G., İldem M., (2015), “Kurumsal Yönetim ve İç Denetim İlişkisi” Sayıştay Dergisi, 96, ss. 55-74.
Taghizadegan, S. (2010). Essentials Of Lean Six Sigma, Elsevier, USA.
Ulu M., & Şahin, H. Hata Türü Ve Etkileri Analizi Tekniği ile Bir Mühendislik Fakültesinde Risk Değerlendirmesi. Electronic Letters on Science and Engineering, 16(2), 63-76.