Abdul Musawer RAHİMYAR, Suna AKTEN ÇÜRÜK

Finansal Katılım Düzeyi ve Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma: Türkiye Örneği

Finansal katılım, bir ekonominin tüm üyeleri için resmi finansal sisteme erişimi, kullanılabilirliği ve kullanımkolaylığını sağlayan bir süreci ifade eder. Finansal katılım, finansal sistemin istikrarında, ekonomik ve sosyal büyümede,işsizliğin ve yoksulluğun azaltılmasında, yoksulların gelirinin artırılmasında, gelir eşitsizliğinin azaltılmasında ve kadınlarınekonomik olarak güçlendirilmesinde önemli bir role sahiptir. Finansal katılım düzeyi, bir ülkede ilgili politikaların vestratejilerin etkisi ile sürekli değişen bir olgudur. Bu araştırmayla, Türkiye’deki finansal katılım mevcut durumununincelenmesi ve finansal katılım düzeyi belirleyicilerinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Araştırmada, veriler 480 kişiyeuygulanan anket yöntemi ile elde edilip, tanımlayıcı istatistikler ve probit regresyonu kullanılarak analiz edilmiştir. Eldeedilen sonuçlara göre, ankete katılanlar arasında finansal katılımının temel göstergesi olan hesap sahipliği oranı %89.8’dir.Tasarruflar daha çok resmi bir banka hesabı kullanılarak yapılmaktadır. Aile, akraba ve arkadaşlardan borç alma yöntemibankalardan daha yaygındır. Finansal katılımının diğer bir göstergesi olan sigorta hizmetlerinden yararlananların yüzdesi69.8’dir. Regresyon analizi sonucu olarak, bireylerin gelir ve eğitim düzeyi, resmi hesap sahipliği ve resmi tasarruflar ileanlamlı bir ilişkiye sahiptir. Ayrıca bireylerin yaşı ve hesap sahipliği arasında da pozitif bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Finansal İçerme, Finansal Erişim, Finansal Dışlanma

PDF

___

Abu Seman, J. (2016). Financial inclusion: the role of financial system and other determinants. (Doctoral dissertation, University of Salford, Uited Kingdom). Retrieved from http://usir.salford.ac.uk/id/eprint/42264/1/Final%20PhD%20Thesis-%20JUNAIDAH%20ABU%20SEMAN.pdf
Al-Smadi, M. O. (2018). The role of financial inclusion in financial stability: lesson from Jordan. Banks and Bank Systems, 13(4), 31. Erişim adresi: http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?C21COM=2&I21DBN=UJRN&P21DBN=UJRN&IMAGE_FILE_DOWNLOAD=1&Image_file_name=PDF/banks_2018_13_4_5.pdf
Alp, A. (2007). İstatistiksel çalışmalarda probit analizi ve uygulama alanları. (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı. (2014). Hazine Müsteşarlığı Stratejik Planı 2014 - 2018. Ankara: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı.
Başbakanlık, T. (2014). Finansal erişim, finansal eğitim, finansal tüketicinin korunması stratejisi ve eylem planları konulu genelge (2014/10). Resmi Gazete, 29021(5).
BDDK. (2019). 2019-2021 Dördüncü Stratejik Plan. İstanbul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/hakkinda_0003_09.pdf
Chibba, M. (2009). Financial inclusion, poverty reduction and the millennium development goals. The European Journal of Development Research, 21(2), 213-230. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1057/ejdr.2008.17.pdf
Demirguc-Kunt, A., & Klapper, L. (2012). Measuring financial inclusion: The global findex database: The World Bank.
Demirguc-Kunt, A., Klapper, L., Singer, D., Ansar, S., & Hess, J. (2018). The Global Findex Database 2017: Measuring financial inclusion and the fintech revolution: The World Bank.
Demirguc-Kunt, A., Klapper, L., Singer, D., & Van Oudheusden, P. (2015). The global findex database 2014: Measuring financial inclusion around the world: The World Bank.
Fungáčová, Z., & Weill, L. (2015). Understanding financial inclusion in China. China Economic Review, 34, 196-206. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2014.12.004
Gebeşoğlu, F. Ö. (2015). Türkiye’de Finansal Kapsama Seviyesi Üzerine Bir Değerlendirme Bankacılar Dergisi, 26(95), 69-84.
Hannig, A., & Jansen, S. (2010). Financial inclusion and financial stability: Current policy issues. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1729122
Iqbal, B. A., & Sami, S. (2017). Role of banks in financial inclusion in India. Contaduría y administración, 62(2), 644-656. https://doi.org/10.1016/j.cya.2017.01.007
Karakus, R. (2020). Türkiye’de Finansal Tabana Yayılma Düzeyi ve Belirleyicileri. Business and Economics Research Journal, 11(1), 147-160. Erişim adresi: https://www.berjournal.com/wp-content/plugins/downloads-manager/upload/BERJ11120Article11p.147-160.pdf
Korkmaz, Ş. (2016). Finansal içerme : Türkiye'de finansal erişim üzerine bir model uygulaması. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul (55719)
Nandru, P., Byram, A., & Rentala, S. (2016). Determinants of financial inclusion: Evidence from account ownership and use of banking services. International Journal of Entrepreneurship and Development Studies, 4(2), 141-155.
Nasr, A. T. (2017). The Interplay of Credit, Savings, and Vulnerability: A Study of Financial Inclusion in Kenya. Cornell University. Erişim adresi: https://doi.org/10.7298/X4MG7MMV
Özşuca, E. A. (2019). FINANCIAL INCLUSION IN TURKEY: EVIDENCE FROM INDIVIDUAL LEVEL DATA. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74(No. 4), 1377 – 1400. doi:10.33630/ausbf.614032
Sarma, M., & Pais, J. (2011). Financial inclusion and development. Journal of international development, 23(5), 613-628. https://doi.org/10.1002/jid.1698
Schreiber-Gregory, D. (2018). Logistic and Linear Regression Assumptions: Violation Recognition and Control. Henry M Jackson Foundation. Erişim adresi: https://analytics.ncsu.edu/sesug/2018/SESUG2018_Paper-247_Final_PDF.pdf
Sharma, A., & Kukreja, S. (2013). An analytical study: Relevance of financial inclusion for developing nations. International journal of engineering and science, 2(6), 15-20.
Swamy, V. (2014). Financial inclusion, gender dimension, and economic impact on poor households. World Development, 56, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2013.10.019
Terzi, N. (2015). Financial inclusion and Turkey. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 4(1 S2), 269. 10.5901/ajis.2015.v4n1s2p269
Tuesta, D., Sorensen, G., Haring, A., & Cámara, N. (2015). Financial inclusion and its determinants: the Argentine case. BBVA. Research Paper(15/03), 1-28. Erişim adresi: https://www.bbvaresearch.com/wp-content/uploads/2015/01/WP_15-03_Financial-Inclusion-in-Argentina.pdf
World Bank. 2014. Global Financial Development Report 2014: Financial Inclusion. Washington, DC: World Bank. doi:10.1596/978-0-8213-9985-9. License: Creative Commons Attribution CC BY 3.0
Yorulmaz, R. (2013). Construction of a regional financial inclusion index in Turkey. Journal of BRSA Banking and Financial Markets, 7(1), 79-101. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/BddkDergiEng/dergi_00013_06.pdf
FODER. Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği Tüzüğü. Erişim adresi: https://www.fo-der.org/tuzuk/