DENETÇİLERİN BAĞIMSIZLIĞININ DENETİM KALİTESİNE ETKİSİ: BİST’DE YAPILAN BİR UYGULAMA

Denetimin etkin bir şekilde gerçekleşmesi, denetim raporlarının şartlara ve kurallara uygun olarak hazırlanması,bağımsız denetçilerin tarafsız ve dürüst davranmasından geçmektedir. Denetimin bağımsız olabilmesi için birtakım şartlar ve uygulamalar gerekmektedir. Denetimin açık, anlaşılır ve doğru yapılabilmesi için bir takım yasalprosedürler konulmaktadır. Bu çalışmada, denetçilerin bağımsızlığı ve denetim kalitesi ile ilgili gerekli açıklamalara yer verildikten ve literatür araştırması yapıldıktan sonra denetçilerin bağımsızlığı ile denetim kalitesiarasındaki ilişki incelenecek ve denetçilerin bağımsızlığının denetim kalitesine olan etkileri ortaya çıkarılacaktır.Bu amaçla, BİST’de yer alan işletmelerde denetçilerin bağımsızlığını ölçmeye yönelik bir çalışma yapılarak,denetimin kalitesi ile denetçilerin bağımsızlığı arasındaki ilişki ortaya konulmaya çalışılmıştır

Efficiency in audit depends on the compatibility of audit reports with the procedures determined and the integrityof independent auditors. Independency of the audit process requires certain conditions and practices. Both in theWorld and in Turkey, legal procedures are put into force to ensure clarity and integrity. In this study, first, we explore the literature on the independency of auditors and the quality of audit process. Laster, we analyse the relationship between the independency and audit quality. In doing this, we use the data on the companies listed inBIST

___

  • AKSOY, Ahmet, K., YALÇINER, İşletme Sermayesi Yönetimi, Gazi Kitapevi, 2005.
  • AKTUĞLU, M., Denetleme ve Revizyon, Barış Yayınları, İzmir, 1996.
  • ALTINTAŞ, A.Taylan, “Halka Açık Şirketlerin Bağımsız Denetiminin Kalitesine İlişkin Bir Araştırma”(Yayınlanmamış Doktora Tezi),İstanbul Üniversitesi İşletme Ana Bilim Dalı, 2007.
  • ARENS, Alvin A., ELBER, Randal J, BEASLEY, Mark S., Auditing and Assurance Services, 12th edition, New Jersey: Prentice Hall, 2008.
  • ATAMAN, A.B., Türk Denetim Kurumları, Türkmen Kitabevi, İstanbul 2000.
  • BOZKURT, N., Muhasebe Denetimi, 4.Basım, 2006, İstanbul Alfa Basım Yayın.
  • CARCELLO, V.Joseph; A.L.Nagy; “Auditor Specialization and Fraudulent Financial Reporting”, Managerial Auditing Journal, 19, 2004, (51-68).
  • COMMİSİON RECOMENDATİON of 16 May 2002, “Statutory Auditors ındependence in the EU: A set up
  • Fundemental Princeples”, Official Journal of the European Communities. COOK,W.J.; Gary M.WİNKLE, Auditing,Houghton Mifflin Company, Third Edition 1984.
  • ÇARIKÇIOĞLU, P., “Türkiye’de Denetimin Gelişimi”,I. Muhasebe ve Denetim Sempozyumu, İstanbul, Nisan ÇELİK, Orhan, “Avrupa Birliği’nde Sermaye Piyasalarının Entegrasyonu ve Muhasebe Uygulamalarının Uyum- laştırılma Süreci: Türkiye’nin Uyumlaştırma Sürecindeki Konumu”,Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi,Cilt: 60 Sayı: 1, 2005.
  • ÇÖMLEKÇİ, F. vd., Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, Anadolu Üniversitesi Yayını, Ekim 2004, Eskişehir.
  • ÇİFTÇİ, Y.; A.,ERSERİM, “Bağımsız Denetime İlişkin Ulusal ve Uluslar arası Güncel Düzenlemelerin İncelenmesi”,II.Uluslararası İşletme ve Ekonomi Çalıştayı ve I. Muhasebe Tarihi Günleri, Giresun 28-29 Haziran , 1-24. DUMAN,Ö.., Muhasebe Denetimi ve Raporlama, TESMER Yayınları, Yayın No:37,2008.
  • DURUKAN, M. B., KAPUCUGİL İ.A.; 2007, “Denetim Kalitesi, Kalite ve Hizmet Kalitesine İlişkin Modeller:
  • Kavramsal Çerçeve, Audit Qualıty and Models Of Service Qualıty: A Conceptual Framework” Mali Çözüm Dergisi, Temmuz-Ağustos 2007, ss.35–62.
  • ERDOĞAN, M., Denetim, Denetim Maliye Hukuk Yayınları, Ankara 2005.
  • ERTÜRK, S., “1989 Yılından Günümüze Türkiye’de Vergi Denetiminde Yeminli Mali Müşavirlik Kurumunun
  • Etkinliği”, Gazi Üniversitesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 2007.
  • GÜREDİN, E., Denetim ve Güvence Hizmetleri- SMMM ve YMM’lere Yönelik İlkeler ve Teknikler, 11.baskı, Arıkan Yayınevi, Ocak 2007.
  • GÜÇLÜ, F., Muhasebe Denetimi- İlkeler ve Teknikler, Detay Yayıncılık, Ankara 2007.
  • IFAC, Uluslar arası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IIASB), “Handbook of InternationalAuditing, Assurance and Ethics Pronouncements”, 2007.
  • İBİŞ, C., Muhasebe Denetiminde Bilanço Sonrası Olaylar, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 6, Eylül 1997, ss.53-61.
  • KARAKAŞ,A. “Dış Denetçilerin Bağımsızlığına İlişkin Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin Yeterliliğinin Tespitine Yönelik Bir Pilot Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, 2008, İstanbul.
  • KAYA, İ., “FASB-IASB Anlaşması ve Global Finansal Muhasebe Standartlarına Doğru,” VI. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, Antalya- 16.20 Nisan 2003.
  • KAVAL, H., Muhasebe Denetimi, Gazi Kitapevi, Ankara 2008.
  • KOÇBERBER, S., “Dünyada Ve Türkiye’de Denetim Etiği”, Sayıştay Dergisi, Sayı 68, Ocak-Mart 2008.
  • KNECHEL, R. W., Ann Vanstraelen, “The Relationship Between Auditor Tenure and Audit Quality Implied by Going ConcernOpinions”, Auditing:A Journal of Practice and Theory, Vol:.26, 2007, ss.113-131.
  • ÖZALP, İ., Uluslar arası İşletmecilik, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2008.
  • PEKDEMİR, R., “Denetim ve Güvence Standartları; Gerçekler ve Beklentiler”,Mali Çözüm Dergisi, Ankara- , ss.117-126
  • PİCKETT, KH.SPENCER, PİCKETT,M., JENNİFER, ‘Auditing For Managers’, Wiley Editorial, 2005.
  • SELİMOĞLU, K.S.vd., Muhasebe Denetimi, Özkan Matbaacılık, Gazi Kitapevi, 2008.
  • TURAN, A.K, “Vergi Gelirlerinin Arttırılmasında Meslek Mensuplarının Rolü ve Önemi”, Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2008.
  • TÜM, K., “Denetim Birimi Olarak YMM’lerin Vergi Kaybını Önlemede Etkisi:YMM’ler Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”, (Yayınlanmamış doktora tezi), Adana-2010.
  • YILDIRIM,M., Bağımsız Dış Denetim, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Yeterlilik Etüt Raporu, İs- tanbul.