YENİ İLKÖĞRETİM MÜFREDATININ FELSEFESİ

Bu öğretim yılında milyonlarca ilköğretim öğrencisi ve yüz binlerce öğretmen, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nca (TTK) hazırlanan ve 2004-2005 öğretim yılında 9 farklı şehirdeki 120 ilköğretim okulunda pilot çalışması yapıldıktan sonra uygulamaya konulan yeni ilköğretim müfredatına göre eğitim-öğretim yapmaya başladı. İlköğretimde son zamanlarda çokça eleştirilen eski müfredatın yerine yenisinin konulması, bakanlıkça “eğitimde reform”, hatta “eğitimde devrim” olarak kamuoyuna duyuruldu ve eğitim sistemimizin kökten biçimde değiştirileceği vurgulandı. Yeni ilköğretim müfredatı hazırlanmadan önce, “müfredat değişimi için öncelikle felsefi bir temel oluşturulduğu” ve “insan yetiştirme modelimizin felsefi temeli”nin kurulduğu; hatta bu müfredat değişikliği ile Türk eğitim sisteminin felsefesinin önemli ölçüde değiştirileceği iddia edildi. Yeni ilköğretim müfredatı, medyada da lehte ve aleyhte çeşitli tartışmalara konu oldu.4 Medyadaki bu tartışmaların popüler konumu bir tarafa bırakılırsa; değişikliğin gerçekte müfredatı aşıp tüm eğitim sistemini etkileyecek boyutlar taşıyıp taşımadığı, hatta sistemin temeline-felsefesine-değin inip inmediği sorusu, daha kapsamlı tartışmalara meydan verecek bir ilgi ve kaygıyı göstermektedir. Bu makale, böylesi bir ilgi ve kaygının ürünü olarak görülebilir. Makalede önce yeni ilköğretim müfredatının oluşturulmasında MEB ve TTK’nın gerekçeleri belirtilecek, ardından yeni müfredatın hangi eğitim felsefesi üzerine oturtulduğu ele alınacak; sonra da bu felsefenin eleştirisi eşliğinde müfredatta saptanan sorun ve çelişkiler eleştirel bir açıdan irdelenecektir.

___

  • Ziya Selçuk, MEB-MÜFREDAT, http://programlar.meb.gov.tr/index/index.htm
  • Özcan, “Acaba bu müfredat değişikliğini bünyemiz kaldırabilir mi?”, Yeni Şafak, 15 Eylül 2005
  • Üstün Ergüder, “Her yönüyle yeni müfredat”, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=126079
  • Haluk Şahin, “Newton, kuantum ve çocuklarımızın geleceği”, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=124899
  • Haluk Şahin, “Newton, kuantum ve okurlar”, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=125073; artıeğitim, “Müfredat değişti, öğrenci daha fazla düşünecek”, Ocak 2005, Sayı:1
  • Ziya Selçuk, “MEB-MÜFREDAT. Programların Geliştirilmesini Gerekli Kılan Nedenler”, http://programlar.meb.gov.tr/prog_giris/prog_giris_1.htm
  • T.C. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara, 2004
  • Harry Schofield, The Philosophy of Education: An Introduction, London: George Allen and Unwin Ltd., 1972
  • Robert E. Lerner vd., Western Civilations, Eleventh Edition, New York: W.W. Norton & Company, Inc., 1988
  • Oğuz Erbil vd., Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli, MEB EARGED, Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2004
  • Ayşe Erzan, “Bilimden Kaçış mı?”, http://www.radikal.com.tr/ek haber.php?ek==r2&haberno=168
  • Muhsin Hesapçıoğlu, “Türk Eğitim Sistemi’nde Paradigma Değişikliği: Davranışçılıktan Oluşturmacılığa Geçiş”, artıeğitim, Ocak 2005
  • Bekir Gür, “Süslü Kelimeler Ağında Eğitim Tartışmaları”, Yarın, Kasım 2004, yıl: 3, sayı: 31
  • Dilara Kahyaoğlu, “Yeni Sosyal Bilgiler programları. Değişen bir şey var mı?”, Evrensel Kültür, Ekim 2005, sayı: 166
  • Rıfat Okçabol, “Sınavla ezberden kurtulamayız”, Evrensel Hayat, 22 Ağustos 2004
  • Michael Apple, Neoliberalizm ve Eğitim Politikaları Üzerine Eleştirel Yazılar, Çev. Fatma Gök vd., Ankara: Eğitim Sen yay., 2004
  • James A. Beane and Michael W. Apple, “The Case for Democratic Schools”, James A. Beane and Michael W. Apple (eds.) Democratic Schools, ASCD, Alexandria, 1995