TARİH YAZIMI ve FELSEFESİ

Kadim felsefî teorilere dair makaleler ve kitaplar birkaç farklı şekilde ele alınıp incelenebilir. Bazılarının amacı özel bir felsefî teoriyi savunmak veya eleştirmektir; bunlar içerik olarak tarihsel olmaktan öte polemik eserlerdir. Veyahut salt doksiyografik*** diye nitelendirilenler vardır; bunlar filozofların söylediklerini aktaran veya özetleyen içeriğe sahiptirler. Hakikate dair şu an ulaşılmış noktaya felsefenin hangi aşamalardan geçerek geldiğini gözler önüne serer. Felsefenin geçirdiği aşamalardan haberdar eden bu eserleri "Retropspective" (geçmişi de içeren) tarih diye nitelendirebiliriz. Kadim teorilere dair sınıflamaları farklı tarzlarda yapabiliriz veya bunları yazıldığı döneme ait bir yansıma, bir teemmülî düşünce (refleksiyon) olarak ele alıp inceleyebiliriz. Bunları "kültürel tarihler" diye nitelendirebiliriz. Neticede, bu eserler, felsefî teorilerin belirli ve özel felsefî meseleleri nasıl çözmeye çalıştığını ortaya koymaya çalışır. Bu nedenle, bunlardan her birini son tahlilde felsefî eser olarak ele alır, inceleriz.

___

  • John Passmore, "TARİH YAZIMI ve FELSEFESİ", Çev. Mevlüt Uyanık, Muhafazakar Düşünce, Yıl: 2, Sayı: 8, 2006.