AMAÇ DEĞİŞİM ARAÇ DEVRİM: SON DÖNEM OSMANLI DÜŞÜNCESİNDE DEĞİŞİM FİKRİ ÜZERİNE

Her toplum gibi Osmanlı toplumu da tarihi boyunca değişim yaşamıştır. Fakat, değişim fikrinin Osmanlı siyasal düşüncesinde sürükleyici güç, temel amaçlardan biri niteliğini kazandığı XIX. yüzyıl bir farklılık sunar. Eylem olarak devrim, bu dönemde değişim amacına siyasî düzlemde ulaşmanın yollarından biri olarak görülür. Biz bu çalışmada değişim amacına ulaşmak için araç olarak görülen devrim fikrinin Osmanlı düşüncesinde nasıl değerlendirildiğini ve devrim aracı ile amaçlanan değişimin içeriğini inceleyeceğiz. Bu doğrultuda, öncelikle akademik yazında devrim kavramının genel olarak ne ifade ettiğine ve bu kavramın değişim ile olan bağlantısına, özellikle XIX. yüzyılı temel alarak değineceğiz. İkinci aşamada ise XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren olumlu bir şekilde algılanmaya başlanan devrim fikrini o dönemde yayımlanmış olan bazı yazılardan hareketle değerlendirip devrim ile ulaşılması amaçlanan değişimin ne anlama geldiğini anlamaya ve son olarak da değişimi başlatmak için araç olarak görülen devrim anlayışının kökenlerini görmeye çalışacağız.

___

  • Özgür Adadağ, "AMAÇ DEĞİŞİM ARAÇ DEVRİM: SON DÖNEM OSMANLI DÜŞÜNCESİNDE DEĞİŞİM FİKRİ ÜZERİNE", Muhafazakar Düşünce, Yıl: 2, Sayı: 5, 2005.