Murat ATEŞ, Ahmet Gürkan KARATAŞ, Ali Umut AŞCI

Ortaokul Dil Bilgisi Konularının Öğretim Planlaması Sürecinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi

Yapılandırmacı yaklaşımla birlikte Türkçe derslerinde yapılan dil bilgisi öğretimi, dört temel dil becerisi etkinlikleri içerisinde öğrencilere sezdirilerek sunulmaktadır. Bu yaklaşımın amacı, öğrencilerde günlük hayatta yetkin bir dil kullanabilme becerisini edindirmek şeklinde belirtilebilir. Türkçe öğretmenlerinin dil bilgisi öğretimine ilişkin görüşlerini tespit etmeyi amaçlayan bu çalışma nitel desenlidir. Yarı yapılandırılmış görüşme formuna verilen cevaplar, içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığında görev yapan Türkçe öğretmenleri oluşturmaktadır. Çalışmada amaçlı örnekleme başvurulmuştur. Bu kapsamda, 31 Türkçe öğretmenine ulaşılmış ve soruları içtenlikle yanıtlamaları istenmiştir. Veriler; mail, Google Formlar aracılığıyla ve yüz yüze toplanmıştır. Verilerin analizi için MAXQDA: Qualitative Data Analysis Software programı kullanılmıştır. Araştırmacılar ve iki alan uzmanı tarafından bağımsız bir şekilde analiz edilen verilere yönelik güvenirliği sağlamak için Miles ve Huberman’ın (2018) formülünden yararlanılmış ve verilerin güvenirlik yüzdesi %81 olarak tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarının haricinde başka kaynaklara da ihtiyaç duyduğu, dil bilgisi konularının sınıf seviyelerine göre dağılımlarının gözden geçirilmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Çalışmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu dil bilgisi öğretiminin temel becerilerin haricinde ayrı bir ders zamanında yürütülmesinin daha verimli olduğunu, becerilerle birlikte planlanan dil bilgisi öğretiminin uygun olmadığını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Dil bilgisi öğretimi, Türkçe dersi öğretim programı, Öğretmen görüşleri, Öğretim planlaması

Examining the Teaching Planning Process of Secondary School Grammar Subjects According to Teachers' Views

With the constructivist approach, grammar teaching in Turkish course is conducted inductively to attain competence in four basic language skills. The aim of this approach can be expressed as acquiring the ability of language use in authentic contexts. This study, which aims to determine the opinions of Turkish teachers about grammar teaching, has a qualitative pattern. The responses to the semi-structured interview form were analyzed through content analysis. The study group of the research consists of Turkish teachers working in the Ministry of National Education in Turkey. Purposeful sampling was used in the study. In this context, 31 Turkish teachers paticipated the survey, and requested them to answer the questions reliably. Data; Email was collected through Google Forms and face-to-face. MAXQDA: Qualitative Data Analysis Software program was used for data analysis. Miles and Huberman's (2018) formula was used to ensure the reliability of the data analyzed independently by researchers and two field experts, and the percentage of reliability of the data was determined as 81%. According to the results obtained from the research, it was concluded that Turkish teachers need other resources besides textbooks, and the distribution of grammar topics according to grade levels should be reviewed. The majority of the teachers who participated in the study stated that it is more efficient to carry out grammar teaching seperately from other skills, and grammar teaching should be planned according to its own nature.

Keywords:

Grammar teaching, Turkish lesson, Teacher opinions, Teaching planning,

PDF

___

Anilan, H. (2014). Evaluation of Turkish grammar ınstruction based on primary school teachers' opinions. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(5), 1914-1924.
Bağcı Ayrancı, B. (2017). Sezdirme yöntemi ile dilbilgisi öğretimi üzerine Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 145-164.
Balcı, A. (2014). Cumhuriyet dönemi ilköğretim Türkçe dersi öğretim programlarında dil bilgisi öğretimi, M. Özbay (Ed.), Türkçe eğitimi açısından dil bilgisi öğretimi, (2.Baskı) (1-44). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Bulut, K. (2019). 2006 ve 2018 Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 862–881.
Calp, M. (2007). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi (3. Baskı). Konya: Eğitim Kitabevi.
Coşkun, E. (2007). Geçmişten günümüze Türkçe öğretiminin gelişimi, A. Kırkkılıç-H. Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi, (1-12). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çelik Pazu, E. (2015). Ortaokul 5-8. sınıf Türkçe dil bilgisi öğretimi üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 10(15), 333-360.
Demir, C. ve Yapıcı, M. (2007). Ana dili olarak Türkçenin öğretimi ve sorunları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 177-192.
Duman, A. (1998). Neden Türkçe eğitimi?. Türk Dili, 557, 413-415.
Ekşi, S., Kır N. ve Benzer A. (2021). Dil bilgisi öğretimine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (REFAD), 1(1), 58-79.
Gerring, J. (2007). Case study research: Principles and practices. New York: Cambridge University Press.
Göçer, A. (2007). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Dil Dergisi, (137), 30-48.
Göçer, A., ve Arslan, S. (2019). Ortaokulda gerçekleştirilen dil bilgisi öğretimi durumunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (18), 297–326.
Gözlet, D. ve Çifci, M. (2021). Dil bilgisi öğretiminin Türkçe eğitimindeki yeri. Homeros, 4(1), 11-20. DOI: 10.33390/homeros.4.1.02
Güneş, F. (2009). Türkçe Öğretiminde yeni yaklaşımlar ve yapılandırmacı öğretim. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
İmrol, M. H., Dinçer, A., Güldenoğlu, B. N. D. ve Babadoğan, M. C. (2021). 2018 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim 46(207), 403-437.
İşcan, A. ve Kolukısa, H. (2005). İlköğretim ikinci kademe dil bilgisi öğretiminin durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 299-308.
Karaman, S. (2018). Tüm dil yaklaşımı ışığında Türkçe öğretimi programlarındaki dil bilgisi öğretimi üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
Kaya, İ. ve Demirel, Ş. (2018). 2006, 2015 ve 2017 yıllarında uygulanan Türkçe dersi öğretim programlarındaki (ortaokul) yazma kazanımlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 13(27), 1477–1490.
Kutlubay, H. (2015). 1928’den günümüze kadar Türkçe öğretimi programlarında dil bilgisi öğretiminin durumu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
Maarif Vekâleti (1924). İlk Mektep Müfredat Programı. İstanbul: Matbaa-i Amire.
Maarif Vekâleti, (1926). İlk Mektep Müfredat Programı. İstanbul: Milli Matbaa.
Maarif Vekâleti (1929). Orta mektep ve liselerin Türkçe müfredat programı. Ankara: Yeni Gün Matbaası.
Maarif Vekâleti (1931). Ortamektep müfredat programı, (1931-1932 Ders Senesi Tadilatı). İstanbul: Devlet Matbaası.
MEB, (1938). Ortaokul Müfredat Programı. Ankara: Mili Eğitim Basımevi.
MEB, (1949). Ortaokul Türkçe Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
MEB (1962). Ortaokul Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
MEB, (1981). İlköğretim Okulları Türkçe Eğitim Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
MEB (2015). İlköğretim Türkçe Dersi (1- 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
MEB (2017). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Mete, G. (2017). Ortaokul Türkçe dil bilgisi öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. International Journal of Language Academy, 5(3), 306–328.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2018). Nitel veri analizi: genişletilmiş bir kaynak kitap (2. Baskı). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev. Eds). Ankara: Pegem Akademi.
Salman, B. (2018). Yapılandırmacı yaklaşıma göre dil bilgisi öğretimine yönelik öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Salman, B. ve Aydın, İ. (2018). Yapılandırmacı yaklaşıma göre dil bilgisi öğretimine yönelik öğretmen görüşleri. Turkish Studies Educational Sciences, 13(27), 1265-1284.
Ünal, E. ve Şahinci, C. (2011). Türkçe öğretmenlerinin ilköğretim 6, 7, ve 8. sınıf Türkçe dil bilgisi konularının öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 6(1), 1849-1862.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. (3rd ed.). California: Sage Publications.