OYUNUN TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİ GÜCÜ VE ŞABAN PABUCU YARIM ÖRNEĞİ

Pek çoğu antropoloji çıkışlı olmakla birlikte tarihsel süreç içinde, gösterdiği en belirgin özelliklere dayanarak insanoğlunu kısaca tanımlamak için birçok terim ortaya atılmıştır. Homo sapiens, homo erectus ve homo faber bunlardan ilk akla gelenlerdir. İnsanın oyun oynayan bir canlı olduğu görüşünden hareketle ortaya atılan “homo ludens” de bu terimlerden biridir. Oyunu hayatın her alanında etkin gören bu görüşe göre oyun ile kültür arasında da çok yakın bir ilişki bulunmaktadır ve her türlü kültürel unsurda oyunun izi bulunur. Öyle ki oyunun kültürden önce ortaya çıktığı ve kültürü biçimlendirdiği bile iddia edilmektedir. Bu bağlamda da söz konusu görüşe göre oyunun toplum içinde gözle görülür bir gücü vardır. Bu çalışmada, insanı “homo ludens” olarak tanımlayan görüşün bakış açısıyla bir tür oyun olarak da tanımlanabilecek “Şaban Pabucu Yarım” isimli film ve filmin yörüngesinde oyun ile bağlantısı tespit edilen unsurlar oyunun etki gücü bağlamında yorumlanmaya çalışılacaktır. Böylece, sadece yayınlandığı 1985 yılında değil, bugün bile kendisine izleyici bulabilen bir filmin bu gücü nerelerden aldığı ve halk bilimi medya ilişkisinin bir yönü üzerine de üzerine fikir yürütülebilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Oyun, Kültür, Halkbilimi, Homo Ludens, Şaban Pabucu Yarım

THE IMPACT POWER OF THE GAME ON SOCIETY AND EXAMPLE ŞABAN PABUCU YARIM

In spite of most of them are based on anthropology, many terms have been put forward in the historical process to briefly describe human beings based on the most distinctive features. Homo sapiens, homo erectus and homo faber are the first to come to mind. “Homo ludens” is one of these terms based on the idea that man is a playful creature. According to this view which considers the game to be effective in every aspect of life, there is a very close relationship between the game and culture and all kinds of cultural elements have traces of the game. Such that, it is claimed that the game emerged and shaped culture before culture. In this context, according to the said opinion, the game has a visible power in society. In this study, the film “Şaban Pabucu Yarım” which can be defined as a kind of game and elements linked to the game in the orbit of the film will be interpreted in the context of the impact power of the game from the point of view of the person who defines “homo ludens”. Thus, not only in 1985 when it was released but also where a film that could find its audience even today could get an idea about where this power came from and on one aspect of folklore – media relations.

Keywords:

Game, culture, folklore, Homo Ludens, Şaban Pabucu Yarım movie,

PDF

___

AKTAŞ, Fatma (2018). Kemal Sunal’ın Rol Aldığı Filmlerde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.AND, Metin (2012). Oyun ve Bügü, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.BASCOM, William R. (2010). “Folklorun Dört İşlevi” (Çev. Ferya Çalış). Halkbilimde Kuramlar ve Yaklaşımlar-2, Ankara: Geleneksel Yayıncılık, 71-87.BAŞGÖZ, İlhan (1996). “Protesto: Folklorun Beşinci İşlevi (Fonksiyonu)”. Folkloristik, Prof.Dr. Umay Günay Armağanı, Ankara: Feryal Matbaacılık, 1-4.DİNÇ, Mustafa (2018). Kemal Sunal Filmlerinde Folklor ve Mizah. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.HUIZINGA, Johan (2006). Homo Ludens Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.MOLNAR, Ferenc (2009). Pal Sokağı Çocukları (Çev. Tarık Demirkan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.SUNAL, Ali Kemal (1998). Tv ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.ULU, Betül Berrin (2007). Televizyon Reklamlarında Star Kullanımının Tüketiciler Üzerine Etkisi: İzmir İlinde Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Uygulama. Yayımlanmamış Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Avatar (2009), Yönetmen: James Cameron, 20th Century Fox, ABD: Lightstorm Entertainment.Şaban Pabucu Yarım (1985), Yönetmen: Kartal Tibet, Türkiye: Cem Film.URL-1: “Ragga Oktay”. https://www.youtube.com/watch?v=f4iSyyYpoI8 (Erişim Tarihi: 11.07.2019)URL-2: “Omo Reklam”. http://www.youtube.com/watch?v=fhQj2gfFf20 (Erişim Tarihi: 05.10.2019)URL-3: “Şaban Pabucu Yarım”. http://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eaban_Pabucu_Yar%C4%B1m (Erişim Tarihi: 06.06.2014)URL-4: “Afiş-1”. https://urun.gittigidiyor.com/dvd-blu-ray/saban-pabucu-yarim-kemal-sunal-beta-201001435 (09.07.2019)URL-5: “Afiş-2”. http://www.tulumba.com/mmTULUMBA/Images/VI343878EE377_250.jpg (01.07.2019)URL-6: “Afiş-3”. https://urun.gittigidiyor.com/dvd-blu-ray/kemal-sunal-saban-pabucu-yarim-vcd-410361589 (10.07.2019)