FOLKLOR ARAŞTIRMALARINDA KÜLTÜREL RÖLATİVİST TUTUMLARIN ELEŞTİRİSİ
Kültürel rölativizm, kültürler arası karşılaştırmalardan ziyade kültürün
kendine özgü kabul edilmesi düşüncesinden hareket eder. Bu anlayışa göre, bir
kültürel dairede yer alan ritüeller ve uygulamalar dışsal bir anlayışla
değerlendirilmez ve tartışmaya açılmaz. Bu noktada Batı modernizmine dayalı
gelişen evrensel değerler ile özgün kültürlerin arasında farklar ortaya
çıkmıştır. Kültürel rölativizmin belki de en çok eleştirilen yönü, insan
hakları ve kadın sorunlarına karşı duyarsız kalmasıdır. Çalışmada, folklor
araştırmalarında sıkça karşılaşılan kültürel rölativist tutumlar eleştirel
bakışla ele alınmıştır. Diğer yandan UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras
Sözleşmesi, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, CEDAW kararları bağlamında
ayrımcılık ve folklor ilişkisi sorgulanmıştır.
CRITICISM OF CULTURAL RELATIVIST ATTITUDES IN FOLKLORE STUDIES
Cultural relativism is
based on the idea that the culture is original rather than cross-cultural
comparisons. According to this understanding, rituals and practices in a
cultural circle are not evaluated with an external understanding and can not be
debated. At this point, differences emerged between developing universal values
based on Western modernism and original cultures. Perhaps the most criticized
aspect of cultural relativism is insensitivity to human rights and women’s
problems. In this paper, cultural relativistic attitudes frequently encountered
in folklore research has been discussed critically. On the other hand discrimination
and folklore relation were questioned in the context of UNESCO’s Intangible
Cultural Heritage Convention, UN Universal Declaration of Human Rights, CEDAW
Decisions.
___
- BENEDICT, Ruth (2011). Kültür Örüntüleri. (Çev. Mustafa Topal). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KENNY, Michael G. ve SMILLIE, Kirsten (2016). Antropolojiye Giriş: Kültür ve Mekân Hikâyeleri. (Çev. Soner Torlak). Ankara: Dipnot Yayınları.
- OĞUZ, M. Öcal (2009). Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
- SARAÇ, Nalan (2006). İnsan Hakları ve Kültürel Görelilik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.