Ömer Ebu Rişe Divanında İtnab Belagatı -Nida Üslubuyla Tekrar ve İtiraz İki Örnek-

Ömer Ebu Rişe Divanında İtnab Belagati -Nida Üslubuyla Tekrar ve İtiraz İki Örnek- başlıklı bu araştırma Ömer Ebu Rişe’nin şiirinde iki itnab yerinin açıklanmasını hedeflemektedir. Bunlardan biri tekrar, diğeri itirazdır. Her iki türde nida üsluba değinilmesinin iki nedeni bulunmaktadır: Birincisi: Şair Ömer Ebu Rişe divanının hacimli bir divan olması. İkincisi: Bu olguyu divanda belirlemiş olmamız ve bunun dikkat çekici olması. Çünkü nida üslubunun genel olarak itnab tarzında olduğu gözlemlenmiştir. Bu durumun bazen nidanın tekrarı yoluyla olurken bazen de iki bağdaşık olgu arasında yer alması şeklinde olduğu görülmüştür.Araştırmanın özelliği gereğince araştırmaya belirgin inşa üsluplarından biri olarak üslup, üslubun en belirgin araçları ve ortaya çıkardığı anlamlar ile ilgili bir girişle başlanması uygun görülmüştür. Ardından itnabın sözcük ve kavram olarak tanımına yer verilmiş, çok sayıdaki çeşitlerinden söz edilmiştir. Daha sonra Şair Ömer Ebu Rişe’nin hayatı ve şiiri ile ilgili kısa bilgiye yer verilerek, nida üslubunun tekrar ve itiraz ile ilgili veriler uygulamalı bir şekilde ele alınmıştır. Son olarak tekrar ve itiraz ile ilgili olarak ortaya çıkan belirgin anlamlar üzerinde durulan araştırmada varılmış olan belli başlı sonuçları içine alan sonuca yer verilmiştir. Ayrıca sonucun ardından kaynakça verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

İtnab, Tekrar, Ömer Ebu Rişe

Eloquence of Redundancy in the Divan of Omar Abu Risha -Repetition and Objection in the Vocative Case with Two Models-

This research, entitled: (Eloquence of Redundancy in the Divan of Omar Abu Risha - Repetition and Objection in the Vocative Case with two Models), seeks to show two aspects of redundancy in the poetry of the poet, Omar Abu Risha, namely: repetition and objection. The discussion is dedicated for talking about the vocative case style for both types, due to two reasons: the first is: the magnitude of the poet Omar Abu Risha’s Divan, and the second one is: our observation to this phenomenon in the divan. We saw that the vocative style mostly came in the context of redundancy, once through repeating the vocation, and another through objecting to it between two inseparable things.The nature of the research required that it begins with an introduction about the vocative style as one of the prominent structural methods, and about its most prominent tools, and meanings to which it comes out. Then, redundancy is defined as a language and terminology, and talked about its many types. It mentioned a brief overview of the life of the poet Omar Abu Risha and his poetry, and moved to the applied section that displays the special evidences of repeating the vocative style and objecting with it, and enumerating the most prominent meanings that repetition and objection reach to. Finally, we end up with the conclusion that includes the most prominent results of the research, and followed by the confirmation of the sources and references.

___

  • - القرآن الكريم.
  • 1- أبو ريشة، عمر: ديوانه، دار العودة، بيروت، ط1، 1971م.
  • 2- ابن الأثير: الجامع الكبير في صناعة المنظوم من الكلام والمنثور، تحقيق: مصطفى جواد، مطبعة المجمع العلمي، 1375هـ.
  • 3- التهانوي، محمد بن علي: موسوعة كشاف اصطلاحات الفنون، موسوعة كشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، تقديم وإشراف ومراجعة: د. رفيق العجم، تحقيق: د. علي دحروج، نقل النص الفارسي إلى العربية: د. عبد الله الخالدي، الترجمة الأجنبية: د. جورج زيناني، مكتبة لبنان ناشرون– بيروت، ط1، 1996م.
  • 4- حَبَنَّكَة، عبد الرحمن حسن: البلاغة العربية، دار القلم، دمشق، الدار الشامية، بيروت، ط1، 1416هـ- 1996م.
  • 5- الداية، فايز: دلالات السيرة والأسلوب عند عمر أبو ريشة، وزارة الثقافة، دمشق-سورية، 2018م.
  • 6- السُّبكي، بهاء الدين: عروس الأفراح في شرح تلخيص المفتاح، تحقيق: عبد الحميد هنداوي، المكتبة العصرية للطباعة والنشر، بيروت– لبنان، ط1، 1423هـ- 2003م.
  • 7- العاكوب، عيسى علي: المفصل في علوم البلاغة العربية (المعاني والبيان والبديع)، طبعة جديدة منقحة ومزيدة، مديرية الكتب والمطبوعات الجامعية، سورية-حلب، 2018م.
  • 8- عبادة، محمد إبراهيم: معجم مصطلحات النحو والصرف والعروض والقافية، مكتبة الآداب، القاهرة، ط1، 2011م.
  • 9- عرفة، عبد العزيز: من بلاغة النظم العربي، دراسة تحليلية لمسائل علم المعاني، عالم الكتب، بيروت، ط2، 1984.
  • 10- ابن عقيل، بهاء الدين عبد الله: شرح ابن عقيل على ألفية ابن مالك ومعه كتاب منحة الجليل بتحقيق شرح ابن عقيل، تأليف: محمد محيي الدين عبد الحميد، دار الطلائع، القاهرة-مصر، 2009م.
  • 11- علي السيد، عز الدين: التكرير بين المثير والتأثير، عالم الكتب، بيروت، ط2، 1986م.
  • 12- لاشين، محمود شفيق: شعر عمر أبو ريشة- قراءة في الأسلوب، الهيئة العامة لقصور الثقافة، القاهرة، ط1، 2009م.
  • 13- ابن منظور: لسان العرب، مادة (طنب)، دار صادر، بيروت، ط3، 1414هـ.