Bir Endülüs Hicviyesinde Tahkirin Sınırsızlığı: İbn Zeydûn’un Hezeliyye Risâlesi

Endülüs’ün siyasî ve edebî hayatında İbn Zeydûn’un çok önemli bir yeri vardır. İbn Zeydûn, hem büyük bir şair, hem de bir siyaset dehasıdır. Endülüs Emevî Devleti’nin yıkılmasından sonra Kurtuba ve İşbiliyye’de kurulan prensliklerde vezirlik görevini üstlenmiştir. İbn Zeydûn aşk hayatıyla da dikkat çeken birisidir. Sevgilisi Emevi halifesi Müstekfî’nin şair kızı prenses Vallâde kendisini terk ederek düşmanı Vezir İbn ‘Abdûs ile birlikte olmaya başlayınca çok üzülmüş ve büyük acılar çekmiştir. Bunun üzerine İbn ‘Abdûs’a Vallâde’nin diliyle bir risâle göndermiştir. Risâlesinde İbn ‘Abdûs’u hem kötülemiş hem de ona ağır tehditlerde bulunmuştur. İbn Zeydûn’un bu risâlesi er-Risâletü’l-Hezeliyye ismiyle meşhur olmuştur.Ibn Zaydoun was a very important figure in Andalusia’s political and literary life. He was a great poetand a political genius. After the collapse of Umayyad he became vizir of Cordoba and Sevilla princedoms. Ibn Zaydoun was drawing attention with his love affairs. His beloved poetess Wallada bint al-Mustakfi, daughter of Umayyad Caliphal-Mustakfi left him and had a relation with his ennemy vizir Ibn Abdous which made him suffer a lot. He thus sent him a pamphlet with Wallade’s words. He decried thundered him in his pamphlet. This pamphlet was entitled “al-Risalah al-hazaliyah”and it became very famous.
Anahtar Kelimeler:

İbn Zeydûn, hezl, risale

___

  • Âdab, Veled, “er-Risâletü’l-Hezeliyye: Ḳırâetun fi’l-Vechi’l-Âḫer l’İbni Zeydûn.”, Câmi‘a Muhammedi’l-Ḫâmis, 16 (2009): 227-248.‘Anânî, Muhammed Zekeriyya, Târîḫu’l-Edebi’l-Endelüsî. Kâhire: Dâru’l-Ma‘rifeti’l-Câmi‘iyye, , 1999.el-‘Askerî, Ebû Hilâl, Kitâbu Cemhereti’l-Emṡâl. Beyrut: Dâru’l-Fikr, , 1988.Ḍayf, Şevḳî, İbn Zeydûn, Kahire: Dâru’l-Meârif, 12. Baskı, , tsz..el-Ḥamevî, Taḳıyyuddîn Ebû Bekir b. Ali b. Abdullah, Ḫizânetü’l-Edeb ve Ğayetü’l-Ereb. Beyrut: Mektebetu’l-Hilâl, 2004.el-Hanbelî, ‘Abdu’l-Ḥayy b. Ahmed b. Muhammed, Şezerâtu’z-Zeheb fî Ahbâri men Zeheb. Şam: Dâru İbn Kesîr, 1990.Hasan, Câd Hasan, İbn Zeydun ‘Asruhû ve Ḥayatuhû ve Edebuhû. Kâhire: el-Matbaatü’l-Münîriyye, 1955.İbn Nübâte, Cemâluddîn el-Mısrî, Serhu’l-‘Uyûn fî Şerhi Risâleti İbn Zeydûn. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Asriyye, 1998.el-İsfeḥânî, Ebu’l-Ferec, el-Eğânî. Beyrut: Dâru’l-Fikr, tsz..en-Nuveyrî, Şehâbuddîn Ahmed b. ‘Abdu’l-Vahhâb, Nihâyetü’l-Ereb fî Funûni’l-Edeb. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘Ilmiyye, 2004.en-Nesâî, Ahmed b. Şuayb Ebû Abdurrahman, Sünenü’n-Nesâî. Halep: Mektebetü’l-Maṭbûâtü’l-İslâmiyye, 1986.ez-Ẕehebî, Siyeru A’lâm’in-Nubelâ. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1982-1985.ez-Zemaḫşerî, Ebu’l-Ḳâsım Maḥmûd b. Ömer, el-Müstaḳsâ min Emṡâli’l-Arab. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1987.