İktidar olma sürecinde erkeklerin erkeklikle imtihanı

Toplumsal cinsiyet çalışmaları içinde, kadın çalışmaları ağırlıklı bir yertutar. Oysa alanın zenginleşmesi için erkekleri de anlamak gerekir. Erkekliğin, sabit olmayan, zamana, kültüre ve topluma bağlı olarak değişen anlamları vardır. Bireyler toplumsal yaşantı içinde sosyalleşirken, toplumun bek- lentilerini karşılayarak kadın ya da erkek olurlar. Bu çalışma, erkekliği doğumsal bir olgu olmak- tan çok, toplumsal süreçlerde kazanılan bir kimlik şeklinde ele almakta, sünnet, askerlik, iş bulma ve evliliği, erkeklerin erkek olma sürecinde geçmesi gerekli bir imtihan niteliğinde değerlendirmekte- dir. Erkekler, kamusal göz önünde sürekli erkekliklerini kanıtlamak zorundadır. Sünnet, askerlik, iş bulma ve evlilik bir erkeğin erkek oluş serüvenin önemli menzilleridir. Sünnet, ülkemizde dinî bir gereklilik olarak uygulansa da erkeklik ile bağlantılandırılmıştır, bunun gibi askerlik de belli sü- relerde erkeklerin yerine getirmesi gerekli bir görev olmaktan çıkarılmış, toplumsal hafızada vatan borcu ve namus eşitlenmiştir. Bu nedenle askerliğini yapmayan erkekler erkeklik açısından kusurlu sayılmaktadır. Sünnet ve askerliği başarı ile atlatan erkeğin diğer önemli imtihanları, iş bulmak ve evlenmektir. Erkekler doğumlarından itibaren, kültürel ortamda bu dört süreç içinde sınanmak- ta ve onlardan bu süreçleri başarıyla tamamlamaları beklenmektedir. Çalışmada, 27 görüşmeci ile derinlemesine görüşmeler yapılarak, erkeklerin bahsi geçen süreçlerde hangi duyguları yaşadıkları, bu süreçleri nasıl deneyimledikleri araştırılmıştır. Sonuç olarak, erkeklerin geçtiği her aşamada erkekliklerinin ispat edilmesinin gerekliliği, erkekliğin verili bir olgu olmaktan çok toplumsal yaşantıda zorlukları aşarak kazanıldığı gösterilmiştir.

Mens masculinity put to test in the struggle for power

A large number of works in the field of gender studies are about women. Yet, it is equally essen- tial to know about men and masculinity for a wider comprehension of the field. Masculinity acquires different meanings according to the time, the culture and the society in which we live in. In this study, masculinity is essentially regarded as an identity acquired in a social process and not as an inborn property. The socializing individuals become men and women by responding to the expectations of the society. In the public space, men always have to prove their masculinity. Circumcision, the mili- tary service, job seeking and marriage are important stages in ones adventure of becoming a man. While circumcision is a religious requirement, it is nevertheless connected with masculinity. Similary, the military service goes beyond being a duty to be fulfilled by the men in a certain period; it is regarded as a debt to the country, as part of a mans honour. So the men who have not served in the military are considered as imperfect with regard to their masculinity. For those who passed through circumsition and the military, the next tests to be passed are job seeking and marriage. Throughout their life, men are tested through and expected to complete these four processes in the cultural environment. In this study, through interviews with 27 persons, we investigated how and in what feelings these persons experienced the above tests.

PDF

___

Altınay, A. G. ve T. Bora. Ordu, Militarizm ve Milliyetçilik. Modern Türkiyede Siyasi Dü- şünce, Milliyetçilik Cildi. Der. T. Bora ve M. Gültekingil. 140-154. İstanbul: İletişim, 2002.
Atay, Tayfun. Erkeklik En Çok Erkeği Ezer. Toplum ve Bilim.101 (Güz 2004): 11-30.
Aykaç, Ş. Şehitlik ve Türkiyede Militarizmin Yeniden Üretimi.1990-1999. Erkek Millet, Asker Millet: Türkiyede Militarizm, Milli- yetçilik, Erkek(lik)ler, Ed. N. Y. Sünbüloğlu İstanbul: İletişim. 2013: 141-179.
Bali, R..Gayrimüslim Mehmetçikler: Hatıralar Tanıklıklar. İstanbul: Libra. 2011.
Biricik, A. Çürük Raporu ve Hegemonik Erkek- liğin İnşası. Çarklardaki Kum:Vicdani Red, Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler. Der: Ö. Çınar, C. Üsterci. 143-149. İstanbul: 2008.
Bora, A. Çalışmakla Var Olacağım Gibi. Boşu- na mı Okuduk: Türkiyede Beyaz Yakalı İş- sizliği. Der.T. Bora, A. Bora, N. Erdoğan, İ. Üstün. İstanbul: İletişim Yay. 2011.
Bora, T, A. Bora, N. Erdoğan, İ. Üstün. Boşuna mı Okuduk: Türkiyede Beyaz Yakalı İşsizli- ği. İstanbul: İletişim, 2011.
Bozok, M. Yoksullaşma, Sağcılık, Trabzons- por Taraftarlığı ve Nataşaların Gölgesinde Trabzon Erkekliği. Karardı Karadeniz. Der. Uğur Biryol. 413-444. İstanbul: İletişim Yay. 2012.
Bozok, Mehmet Eleştiren ile Eleştirilenler Ara- sında Nazik Karşılaşmalar: (Pro)Feminist bir Yaklaşımla Trabzonda Erkeklikleri İn- celemek, Fe Dergi 6, no. 1 2013: 78-89.
Carrigan,T. R.W. Connel ve J. Lee Towards a New Sociology of Masculinity. Theory and Society. (1985) 14(5):551-604.
Connel, R.W ve James W. Messerschmidt Hege- monic Masculinity: Rethinking the Concept. Gender and Society. (2005) 19, ss 829-859.
Connell R. W. Gender and Power: Society, the Person, and Sexual Politics Stanford: Stan- ford University Pres. 1987.
Connell, R. W. Masculinities, Berkeley:University of California Press. 1995.
Demez, G. Kabadayıdan Sanal Delikanlıyı Deği- şen Erkek İmgesi, İstanbul: Babil. 2005.
Diktaş, M. Sünnet Davetiyelerine Feminist Ant- ropolojik Bir Bakış. Bilim ve Gelecek Dergi- si. 96 (Kış 2012).
Enloe, C. Kadınlar Askeri Vicdani Reddin Nere- sinde? Bianet, 15 Mayıs 2010.
Gollaher, D. Circumsicion: A History of the Worlds Most Controversial Surgery. New York: Basic Boks, 2001.
Hearn J. D. H. J. Morgan (1990). Men, Masculi- tity and the Media, Newbury Park, CA: Sage Hearn, J. Is Masculinity Dead? A Critique of the Concepts of Masculinity/Masculinities. Ed, Ghaill,M. M. A. Understanding Masculiniti- es Ed. Open University Press: Buckingham. 1996.
İmançer, D. Toplumsal Cinsiyetin Oluşumuna İlişkin Kuramsal Yaklaşımlar Medya ve Ka- dın. Der. D. İmançer, Ankara: Ebabil Yay. 2006: 1-22.
Kandiyoti, D. Erkeklik Paradoksları:Ayrımcılığın Yaşandığı Toplumlar Üzerine Bazı Düşün- celer. Cariyeler, Bacılar,Yurttaşlar. Çev. A Bora vd. 169-180. İstanbul: Metis Yay. 1997.
Kaptan, S. Çatlakların Gölgesinde Militarizm:Türkiyede Askerlik, Annelik ve Toplumsal Cinsiyet Erkek Millet, Asker Millet: Türkiyede Militarizm, Milliyetçilik, Erkek(lik)ler, Ed. N. Y. Sünbüloğlu İstanbul: İletişim Yay. 2013:337-368.
Kırımlı, Y. Yetişkin Olmaya İlk Adım. İğdiş, Sünnet, Bedene Şiddet, Der. E. Naskali, A. Koç, İstanbul:Kitabevi Yayınları. 2009:151- 163.
Kimmel, M. Changing Man: New Directions in Research on Men and Masculinity Ed. Kim- mel M. Newbury Park, London and New Del- hi: Sage.1987.
Kronsell, A. Gendered Practises in Institutions of Hegemonic Masculinity, International Feminist Journal of Politics, 7 (2), 2005: 280- 298.
Nagel, J. Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşa- sında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik. Çev. Aksu Bora, Vatan, Millet ve Kadınlar. Der. A. G. Altınay, İstanbul: İletişim, 2000:59-94
Sancar, S. Erkeklik, Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları. Ed. Y. Ecevit, N. Karkıner, Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayını Ya- yın No:1309, 2011:168-191
Sancar, S. Erkeklik: İmkansız İktidar Ailede, Pi- yasada, Sokakta Erkekler. İstanbul:Metis, 2009.
Segal, L. Ağır Çekim:Değişen Erkeklik- ler, Değişen Erkekler, çev. V. Ersoy, İstanbul:Ayrıntı.1992.
Segal, L. Changing men: Masculinities in Con- text, Theory and Society, (1993) 22(5), 625- 42.
Selek, Pınar. Sürüne Sürüne Erkek Olmak. İs- tanbul: İletişim Yay. 2011.
Şahin F, Beyazova U, Aktürk A. Attitudes and Practices Regarding Circumcision in Tur- key. Child Care Health Development (2003), 29(4): 275-80.
Sünbüloğlu, Y. Militarist Ezberi Tahkim Et- mek: Basındaki Temsilleri Üzerinden Kore, Kıbrıs ve Güneydoğu Gazileri Erkek Millet, Asker Millet: Türkiyede Militarizm, Milli- yetçilik, Erkek(lik) ler, Ed. N. Y. Sünbüloğlu İstanbul: İletişim Yay. 2013: 393-461.
Taşıtman, A. Kutsal Erkekliğin İnşasında Bir Durak: Sünnet Ritüeli. Bellek İzleri: Kurgu- dan Kurama Görüntüler. Der. Gamze Tok- soy. İstanbul: Kalkedon Yayınları. 2012.
Turan, Ömer Esas Duruş!: Kışla Deneyim- leri ya da Türkiyede Zorunlu Askerliğin Antropolojisi, Erkek Millet, Asker Mil- let: Türkiyede Militarizm, Milliyetçilik, Erkek(lik) ler, Ed. N. Y. Sünbüloğlu İstan- bul: İletişim Yay. 2013: 261-335.
Türker, Y. Erk ile Erkeklik. Toplum ve Bilim. 101 (Güz 2004): 8-10.
Yavuz, M., T. Demir ve B. Doğangün Sünnetin Çocuk Ruh Sağlığı Üzerine Etkisi:Gözden Geçirme Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 2012. 23 (1):63-70
Yuval-Davis, N. Cinsiyet ve Millet, çev. A. Bek- taş, İstanbul: İletişim Yay. 2007.