Vahiy: Mahiyeti, İmkânı ve Doğrulanması Üzerine On the Revelation: Its Nature, Possibility and Justification

Bu yazıda dinin temel bir kavramı olan vahiy analitik bir yaklaşımla felsefi, teolojik ve kelami açılardan ele alınacaktır. Bunu yaparken önce vahyin mahiyeti üzerinde durulacak, kavramın kelime ve terim olarak kullanımı, dini ve felsefi metinlerden yola çıkılarak tahlil edildikten sonra, bildirim, feyezan ve hulûl olarak anlaşılan vahiy anlayışlarının dini ve felsefi sonuçlarına işaret edilecektir. Son olarak vahyin imkânı ve doğrulanması meselesi, hem İslam düşüncesi hem de Batı/Hıristiyan düşüncesi açısından analiz edilecektir.

On the Revelation: Its Nature, Possibility and Justification

In this article the revelation, as a basic religious concept, will be examined analytically in terms of philosophy, Christian theology and Islamic Kalaam. To be able to do this, first the nature of revelation will be focused on, then the usage of the concept will be analyzed in the perspectives of religious and philosophical texts, and then religious and philosophical implications of the propositional, personal and emanational understandings of revelation will be indicated. Finally, the question of possibility and justifiability will be investigated in terms of both Islamic and Western thought.

Keywords:

: Propositional revelation, personal revelation, emanational revelation, natural revelation miracle,

PDF

___

Alper, Ömer Mahir, İslam Felsefesinde Akıl-Vahiy Felsefe-Din İlişkisi, İstanbul 2000.

Alston, W. P., ‚Revelation and Miracle‛, Religious Belief and Philosophical Thought: Readings in the Philosophy of Religion, ed.by W.P.Alston, New York, 1963.

Aydınlı,Yaşar, Fârâbî’de Tanrı-İnsan İlişkisi, İstanbul: İz Yayıncılık, 2000.

Baillie, John, The Idea of Revelation in Recent Thought, London 1956.

Brunner, Emil, ‚Philosophy and Biblical Revelation‛, Religious Belief and Philosophical Thought, ed.by W.P.Alston, New York 1963.

Dunn, James D.G., ‚Biblical Concepts of Revelation‛, Divine Revelation, ed.by Paul Avis, Cambridge 1997.

Dulles, A., Models of Revelation, New York: Orbis Books, 1996.

Fârâbî (1990), El-Medînetü’l-Fâzıla, çev. A.Arslan, Ankara: Kültür Bakanlı- ğı Yayını.

Fârâbî (1980), Es-Siyâsetu’l-Medeniyye, çev. M.Aydın-A.Şener-R.Ayas, İs- tanbul: Kültür Bakanlığı Yayını.

Fazlurrahman, Prophecy in Islam: Philosophy and Orthodoxy, London 1958.

Helm, Paul, Divine Revelation: The Basic Issues, London 1982.

Hick, John, Philosophy of Religion, London 1963.

Işık, Aydın, ‚Felasifenin Vahiy Anlayışına Bir Eleştiri: Gazâlî Örneği‛, TYB Akademi Dergisi, Ankara, Ocak 2011

İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, c. XV, Beyrut 1956.

İbn Sînâ (1998), Risale fi İsbati’n-Nübüvvât ve Te’vili Rumuzihim ve Emsali- him, (Nübüvvetin İspatı ve Nebilerin Sembol ve Benzetmelerinin Te’vili Üzerine), çev. H. Aydın-E. Uysal- H. Peker, Uludağ Üniversi- tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 7, Bursa.

İbn Sînâ (2000), Risaletü’l- Fiil ve’l-İnfiâl, çev. H. Aydın-E. Uysal- H. Peker, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 9, Bursa.

İbn Sînâ (2005), Kitâbu’ş-Şifâ: Metafizik II, çev. E. Demirli-Ö. Türker, İstan- bul: Litera Yayıncılık.

Kılıç, Recep (1992), Ahlâkın Dini Temeli, Ankara.

Kılıç, Recep (2004), Modern Batı Düşüncesinde Vahiy, İstanbul.

Kılıç, Recep (2011), ‚Modern Tartışmaların Işığında İslam Vahyi‛, İslam ve Hıristiyanlıkta Vahiy, ed., R. Heinzmann ve M. Selçuk, Eugen Biser Vakfı’nın Kültürlerarası ve Dinlerarası Sempozyumları, C.5, Stutt- gart 2011.

Locke, J., An Essay Concerning Human Understanding, London 1964.

Maturidi, Ebu Mansur, Kitabu't-Tevhid (Fethullah Huleyf neşri), İstanbul, 1979.

Mavrodes, George I., Revelation in Religious Belief, Philadelphia: Temple University Press, 1988.

Michel, Thomas, Hıristiyan Tanrıbilimine Giriş, Dinler Tarihine Katkı, İstan- bul 1992.

Michot, Yahya, ‚Revelation‛, The Cambridge Companion To Classical Islamic Theology, ed. By Tim Winter, Cambridge: CUP, 2008.

Pailin, David A., Groundwork of Philosophy of Religion, London 1986.

Peker, Hidayet, ‚Fârâbî ve İbn Sina’nın Felsefesinde Vahyin Kavramsal Muhtevası‛, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 17, sayı 1, 2008

Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, Ankara 2003.

Swinburne, R., (1992a) Revelation: From Metaphor to Analogy, Oxford: Clar- endon Press.

Swinburne, R., (1992b), ‚Revelation‛, Our Knowledge of God, (ed.by) K.J.Clark, Netherlands: Kluwer Acedemic Publishers.

Şulul, Cevher, Nübüvvet Felsefesi: İbn Nefîs’in Felsefî Romanı Fâzıl bin Nâtık, İstanbul: İnsan yayınları, 2010.

Terkan, Fehrullah, ‚Klasik Dönem İslam Filozoflarında Vahiy Anlayışı‛, İslam ve Hıristiyanlıkta Vahiy, ed., R. Heinzmann ve M. Selçuk, Eu- gen Biser Vakfı’nın Kültürlerarası ve Dinlerarası Sempozyumları, C.5, Stuttgart 2011.

Thurner, Martin, ‚Bilgiden İletişime. Vatikan Konsillerinin Vahiy Anlayış- ları‛, İslam ve Hıristiyanlıkta Vahiy, ed., R. Heinzmann ve M. Selçuk, Eugen Biser Vakfı’nın Kültürlerarası ve Dinlerarası Sempozyumla- rı, C.5, Stuttgart 2011.

Watt, W. M., Modern Dünyada İslam Vahyi, çev. Mehmet S. Aydın, Ankara 1982.

Wolterstorff, Nicholas, Divine Discourse: Philosophical Reflections on the Claim that God Speaks, Cambridge, 1995.