Rus Ortodoksluğunu Protesto Etmenin İmkânı: Malakanlar/Manevi Hıristiyanlar

Hıristiyanlık tarihi incelendiğinde hemen her dönemde heretik addedilen onlarca akımın ortaya çıkmıştır. Özellikle on beşinci yüzyıldan itibaren Katolisizm’e karşı Batıda birden fazla dini oluşumun Protestanlık şemsiyesi altında gün yüzüne çıkmıştır. Bu husus, Ortodoks Hıristiyan dünyasında da yankı bulmuş ve özellikle Çarlık Rusyası’nda kimi ayrılıkçı hareketler belirmiştir. Bu çalışma, Ortodoksluğa bir protesto mahiyetinde teşekkül eden Malakanizm hareketini konu edinmektedir. Bu çerçevede ilk olarak Malakan inancının ortaya çıkışı, gelişimi, inanç ve ibadet esasları araştırma konusu edinilmekte, Malakanizm ile Protestanlık arasında benzer ve ayrışan noktalar üzerinde durulmaktadır. Ayrıca Malakanizm hareketinin Protestanlık kadar başarı elde edemeyişinin nedenleri tespit edilmeye çalışılmaktadır.

___

  • Andrey K. Doobovoy, “History of the Russian Protestant Religious Movement”, Journal the, Sayı 7-9, 1938. Bulgakov Sergey Vasilyevich, Spravochnik po Yeresyam, Sektam i Ras-kolam, Direkt-Media, Moskova, 2014. Buyanov, Evgeny Valerevich, “Veroucheniye i Techeniya Duk-hovnykh Khristian Molokan”, Religiovedeniye, Sayı 4, 2014. Çoban Bekir Zakir, Geçmişten Günümüze Papalık, İnsan Yayınları, İstanbul, 2009. Dualı Ş. Muhammed, Çarlık Rusya’sında Yahudiler, Divan Kitap, Ankara, 2016. Dunn Ethel and Stephen P. Dunn, “The Molokans in Amerıca”, Dialectical Anthropology, Vol. 3, No. 4 (1978), pp. 349-3603. Hardwick W. Susan, “Religion and Migration: The Molokan Expe-rience”, Yearbook of the Association of Pacific Coast Geog-raphers, Vol. 55 (1993), pp. 127-141. Karskaya Oblast, Entsiklopedicheskiy Slovar Brokgauza i Efrona, Pe-tersburg, Tom. XXVI (51) 1899. Khramtsova Yuliya Sergeyevna, “Change Of Molokans Role In The Social Life of Tersk Region”, Theory and Practice of Social Development, Sayı 10, 2013. Korsakov V, Molokane İz Zametok Zemskogo Vracha, Ruskiy Vestnik, Sayı 2, 1886. Lane O. Christel, “Socio-Political Accommodation and Religious Decline: The Case of The Molokan Sect in Soviet Society”, Comparative Studies in Society and History, Vol. 17, No. 2 (Apr., 1975), pp. 221-237. Livanov F. V., Raskolniki i Ostrozhniki, Tom I, Izdaniye 4-oye. İzda-telstvo Sankt-Peterburg, 1872. Malakhova İrina, Dukhovnyye Khristiane, İzdatelstvo Politicheskoy Literatury, Moskova, 1970. Morozov İ. P, Molokane, OGİZ, Moskovskiy Rabochiy, Moskva, 1931. Muratov İ, Krestyanskaya Voyna Pod Predvoditelstvom Y. İ. Pugacheva (1773-1775), Prosveshcheniye, Moskova, 1980. Musayev Elşan, “Azerbaycan’da Hıristiyanlık ve Çağdaş Hıristiyan Akımlar,” (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul 2005. Nikolskiy N.M, İstoriya Russkoy Tserkvi, Moskova, İzdatelstvo Poli-ticheskoy Literatury, 1985. Olgun Hakan, Luther ve Reformu Katolisizm’i Protesto, Eskiyeni Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2016. Salin Yuriy, “Estafeta Garmonii: Ot Palestinskikh Yesseyev do Russkikh”, Dalniy Vostok Dukhoborov Rossiyskiy literaturnyy Zhurnal, Sayı 2, 2006. Semenov İ. Y, İstoriya Zakavkazskikh Molokan i Dukhoborov, Avtorsko-ye İzdaniye, Yerevan, 2001. Suvari C. Çakır, Malakanlar, Rus Köylü Hareketlerinden Günümüze Malakan İnancı, Ütopya Yayınevi, Ankara 2013