Hindu Düşünür Dayananda Sarasvati’nin Kur’ân’a Yönelik Eleştirileri

Farklı din mensuplarının birbirlerine karşı yazdıkları savunma veya eleştiri içeren metinlerden oluşan reddiye geleneği, Dinler Tarihi için önemli bir çalışma alanıdır. Ülkemizde Yahudi-Hıristiyan-Müslüman reddiye geleneğini konu alan çok kıymetli çalışmalar mevcuttur. Fakat kökleri İslâm’ın ilk yıllarına kadar uzanan Hindular ile Müslümanlar arasındaki ilişkileri ve her iki dinî geleneğe mensup bireylerin birbirlerine yönelik bakışını konu edinen çalışma yok denecek kadar azdır. Bu alana katkı sunmak amacıyla kaleme alınan bu yazıda, fikirleriyle modern dönem Hindu düşüncesine yön vermiş ve Arya Samac hareketinin kuruculuğunu üstlenmiş olan Dayananda Sarasvati’nin, Kur’ân-ı Kerim’in üslubuna ve muhtevasına dair eleştirileri incelenmiştir. Konu daha ziyade onun Satyarth Prakaş (Hakikat Nuru) adlı eserine dayanılarak ele alınmıştır. Böylece Hindu-Müslüman reddiye geleneği hakkında okuyuculara bilgi verilmiş ve bu alanda yeni çalışmaların yapılması hususunda birikimli araştırmacıların teşvik edilmesi amaçlanmıştır

___

  • el-Bîrûnî, Ebû Reyhân Muhammed b. Ahmed, Tahkîku mâ li’l-Hind min Makûletin Makbûletin fi’l Akl ev Merzûle, thk. Arif Ahmed Abd’il Meani, Dâru’l-arab, 2015. el-Bîrûnî, Tahkîku mâ li’l-Hind, çev. K. Burslan, Haz. Ali İhsan Yitik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2015. Muni, Shatanand, Shikshapatri Bhashya, Shri Swaminarayan Mudra-layana, Ahmedabad, 2002. Panikkar, R., “Awareness Sin and Guilt in Vedic Literature”, Global Religious Vision, 1(2), 2000, ss. 150-161. Patak, R. Ramçand, Bhargav Adarşh Hindi Şabdkoş, Bhargav Bookdi-po, Varanasi, 1942. Prasad, Durga, An English Translation of the Satyarth Prakaş, Lahore, Vircanand Press, 1908. “Punjab”, Imperial Gazetteer of India, 1909. Ram, Pandit Lekh and Ram, Lala Atma, Maharşi Swami Dayanand Sarasvati Ci Maharac Ka Civan Charitra, Lahore, 1897. Rai, Lajpat, A History of the Arya Samaj, ed. Sriram Sharma, Munshi-ram Manoharlal Publishers, New Delhi, 1992. Sarasvati, Dayananda, Satyarth Prakaş, Vedik Pustakalay, Acmer, 2005. Saxena, Gulshan Swarup, Arya Samaj Movement in India, 1875-1947, Commonwealth Publishers, 1990. Sharma, Pandit Vishun Lal, Hand book of the Arya Samaj, Allahabad, Indian Press, 1912. eş-Şehristânî, Muhammed b. Abdulkerîm, el-Milel ve’n-nihal (I-II), thk. Emir Ali Mehna, Ali Hasan Faur, Dar’ul-Marife, Beyrut, 1996. Vidyalankar, Satyaketu, Arya Samaj Ka Itihas, Arya Svadhyay Kend-ra, 1988. Vidyarti, Abdülhak, İslâm aur Ârya Samâc ki pacâs sâl âvezeş ka netice, Muslim Press, Lahor. Williams, M. Monier, A Sanskrit-English Dictionary (I-II), Indica Bo-oks, Varanasi, 2008