Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri:Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Rolü

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının mizaç ve karakter özelliklerinin iletişim becerilerini yordayıp yordamadığını incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu,Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesinde öğrenim gören ve yaşları 325 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada, iletişim becerilerini değerlendirme ölçeği,mizaç ve karakter envanteri kullanılarak veri toplanmıştır. Analizler sonucu iletişim becerilerinin yordayıcılarının toplam varyansa katkıları açısından sırasıyla karakter özelliklerinden "iş birliği" ve "kendini yönetme" ile mizaç özelliklerinden "sebat etme" ve "ödül bağımlılığı" olduğu belirlenmiştir.

-

The purpose of the present study was to evaluate whether the temperament and character traits of pre-service teachers can serve to predict their communication skills. The study group consisted of 325 pre-service teachers between the ages of 18-32 years, who were receiving their education at the Mersin University Faculty of Education. Data collection during the study was performed by using the Communication Skills Assessment Scale and the Temperament and Character Inventory. According to the analysis results,the most significant communication skill predictors inregards to their contribution to the total variance were the “cooperation” and “self-management" character traits, and the “persistence" and “reward dependence” temperament traits.The study results indicated that temperament and character traits both play an important role in the communication skills of pre-service teachers.

___

  • Altıntaş, E. ve Çamur, D. (2013). Sözsüz iletişim: Beden dili. Ankara: Mentis Yayıncılık.
  • Arifoğlu, B. ve Razı, G. S., (2011), Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki.Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1),7-11.
  • Arkar, H. (2005). Cloninger’in psikobiyolojik kişilik kuramı. Türk Psikoloji Bülteni, 36, 82-94. Arkar H, Sorias O, Tunca Z., Şafak, C., Alkın, T., Akdede, B. B., Şahin, S. Akvardar, Y., Sarı, A. Özerdem, A., ve Cimilli, C. (2005).Mizaç ve karakter envanteri’nin Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi,16, 190-204.
  • Asendorpf, J. B & Wilpers S. (1998). Personality effects on social relationships. Journal of Personality and Social Psychology,74(4), 1531-1544.
  • Batlaş, Z. ve Batlaş, A. (1992). Bedenin dili.İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Baker, J.A. (2006). Contributions of teacher–child relationship positive school adjustment during elementary school. Journal of School Psychology 44, 211–229.
  • Bektaş, S. Ç. (2012). Öğretmenlerin kişilik özellikleri, kişisel sağlık davranışları ve depresif belirtileri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Birch, S. H. & Ladd, G. W. (1997). Theteacher–child relationship and children’s early school adjustment, Journal of School Psychology. 35, 61–79.
  • Ceyhan, A. A. (1993). Anababaların empatik eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Cloninger C. R. (1994). Temperament and personality. Curr Opin Neurobiol, 4, 266-73.
  • Cloninger C.R., Przybeck T.R., Svrakic D.M., & Wetzel R.D. (1994). The temperament and character inventory (TCI): A guide to its development and use. St. Louis: Washington University Center for Psychobiology of Personality. Department of Psychiatry, Washington University School of Medicine.
  • Cloninger, C.R. (1987). A systematic method for clinical description and classification of personality variants: A proposal. Archivesof General Psychiatry,44, 573-588.
  • Çelikten, M., Şanal, M., ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,19 (2), 207-237.
  • Diener, E., Larsen, R. J. & Emmons, R. A. (1984).Person X Situation interaction: Choice of situations and congruence response models. Journal of Personality and Social Psychology, 47, 580-592.
  • Dilekmen, M., Başçı, Z., ve Bektaş, F. (2008). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12 (2), 223-231.
  • Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,21(2), 1551doi: 10.1501/Egifak_0000000999
  • Dökmen, Ü. (2004). İletişim çatışmaları ve empati(18.Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Er, O., K. ve Gürgan, U. (2008).Araştırma görevlilerinin iletişim becerileri ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi.XVII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
  • Erözkan, A. (2005). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini etkileyen faktörler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 135-150.
  • Fitness, J., & Curtis, M. (2005). Emotional intelligence and the Meta-Moodscale: Relationships with empathy, attributional complexity. E-Journal of Applied Psychology, 1, 50-62.
  • Hamre, B., Pianta, R. (2001). Early teacher–child relationships and the trajectory of children’s school outcomes through eighth grade. Child Development,72, 625–638.
  • İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E. (2008). Kişilik kuramları. Ankara: PegemAkademi.
  • Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kısaç, İ. (2007). Öğretmen öğrenci iletişimi. E. Karip (Edt), Sınıf yönetimi içinde (s.111-129). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Koçel, T., (2010).İşletme yöneticiliği (12. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 18-23.
  • Korkut, F. (1997). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini değerlendirmeleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Cilt. 4. Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
  • Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,28, 143-149.
  • Köse, S., Sayar, K., Ak, D., Aydın, N., Kalelioğlu, Ü., Kırpınar, D., Reeves, R. A.,Przybeck, T. R. ve Cloninger, C. R. (2004). Mizaç ve karakter envanteri (Türkçe TCI):Geçerlik, güvenirliği ve faktör yapısı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14(3), 107-131.
  • Kuzu, A., (2008), Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ ve iletişim becerilerinin eşdeğer öğrenim gören öğrencilerle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Düzce). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • La Paro, K. M., Pianta, R. C. & Stuhlman, M. (2004). The Classroom assessment scoring system: findings from the prekindergarten year. The Elementary School Journal, 104,409–426.
  • Lerner, J. V. Lerner, R. M. & Zabski, S. (1985). Temperament and elementary school children’s academic performance: A test of ‘goodness-of-fit’ model. Journal of Child Psychology, 26 125–136.
  • Levent, B. (2011).Sınıf öğretmenlerinin kişiliközelliklerinin iletişim becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • McCroskey, J. C., Heisel, A. D., & Richmond, V. P. (2001). Eysenck’s BIG THREE and communication traits: Three correlational studies. Communication Monographs, 68, 360-3
  • McCroskey, J. C., Valencic, K. M., & Richmond, V. P. (2004). Toward a general model of instructional communication. Communication Quarterly, 53, 197-210.
  • Özer, K., (1998). İletişimsizlik Becerisi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. Washington:American Psychological Association.
  • Pianta, R. C. Nimetz, S. L. & Bennett, E. Mother-child relationships, teacher–child relationships, and school out comes in preschool and kindergarden. Early Childhood Research Quarterly 12,263–280. Reif, A., & Lesch K. P. (2003).Toward a molecular architecture of personality. Behavior Brain Research, 139, 1-20.
  • Rudasill, K. M., & Rimm-Kaufman, S. E. (2009). Teacher–child relationship quality: Theroles of child temperament and teacher–child interactions. Early Childhood Research Quarterly 24 (2) 107–120. doi:10.1016/j.ecresq.2008.12.003
  • Senemoğlu, N. (2013). Gelişim öğrenme ve öğretim. Kuramdan uygulamaya (23. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
  • Tezer, N. ve Arkar, H. (2013). Sosyal ilişkilerde kişilik özellikleri etkili mi? Sosyal ağ, yalnızlık ve algılanan sosyal desteğin aracı etki olarak incelenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 14, 46-52.
  • Totan, T., Aysan, F. ve Bektaş, M. (2010). Öğretmen adaylarının mizaç, karakter ve kimlik özellikleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 19–43.
  • Valiente, C., Lemery-Chalfant, K., Swanson, J. & Reiser, M. (2008). Prediction of children’s academic competence from their effort full control, relationships, and classroom participation. Journal of Educational Psychology,100,67–77.
  • Yeşilyaprak, B. (1986). Üniversite gençliğinin psikolojik sorunları. Psikoloji Dergisi, 20, 82.
  • Yiğit, R. ve Deniz, M. E. (2012). Polislerin iletişim becerilerinin beş faktör kişilik özellikleri ve empatik eğilimlerine göre incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 14(3), 67-84.