MESLEK ETİĞİ VE MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK SÖZLEŞME ALGISININ KURAMSAL MODELİ - THE PROFESSIONAL ETHICS AND THEORETICAL MODEL OF THE ETHICAL CONTRACT ACCOUNTING PROFESSIONALS PERSPECTIVE

ÖZ Etik sözleşme muhasebecilik mesleği açısından önem taşımaktadır. Bu sebeple etik sözleşme algısının modellenmesi ve kuramsal yapıların ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bu çalışmada Antalya, Burdur ve Isparta Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odalarına kayıtlı meslek mensuplarının etik algısına yönelik kuramsal yapılar Doğrulayıcı Faktör Analizi ile değerlendirilmiştir. Sonuç olarak kuramsal yapıların toplam 8 soru ifadesinden ve mesleki mesleki yeterlilik ve özen, mesleki güven ve mesleki davranış olmak üzere üç alt boyuttan oluştuğu görülmektedir. Kuramsal yapı modelinin uyum indeksleri /df =2,66, RMR =0,048, RMSEA = 0,066, SRMR =0.039, GFI=0,97, CFI= 0,98, NNFI=0,96, NFI=0.96 ve AGFI 0.94 olup model kabul edilebilir düzeyde uyum indekslerine sahiptir. Model güvenirliği ise, Cronbach α=0.82, AVE=0.55 olarak bulunmuştur. Değerler etik sözleşme modelinin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Etik, Muhasebe Meslek Mensubu, Meslek Etiği, Muhasebe Meslek Etiği

PDF

___

KAYNAKÇA
Abdulkerim, Daştan - Yaşar, Bayraktar - Uğur Bellikli, (2015), “Muhasebe Mesleğinde Etik İkilem Ve Etik Karar Alma Konularında Farkındalık Oluşturma: Trabzon İlinde Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt.29, Sayı. 1, (63-82).
Akbaş, Halil, Emre.- Özsözgün, Çalışkan, Arzu.- Özarslan, Emel (2009), “Muhasebe Mesleğinde Etik Algısı Ve Etik Dışı Davranışlarla İlişkisi: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hakemli Dergisi, Öneri, Cilt 8, Sayı: 32, (175-184).
Akdoğan, Habib (2003), Muhasebe Meslek Etiğinin Kamunun Aydınlatılmasındaki Önemine Meslek Mensuplarının Yaklaşımları, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, No: 783. Eskişehir.
Albez, Abdülkadir - Yıldırım, Suat (2005), “Erzurum’da Muhasebecilerin Meslek Etiği Tutumları”, EKEV Akademi Dergisi, Cilt. 9, Sayı.23, (343-360).
Aydın, Pehlivan, İnayet (2002), Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik, Pegem Yayıncılık, İstanbul.
Bayraktaroğlu, Serkan - Özen Kutanis, Rana - Özdemir, Yasemin (2005), “Etik Eğitiminde Neredeyiz? İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri Örneği”, 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya: 377.
Bentler, P.M. (1990), “Comparative Fit Indexes in Structural Models”, Psychological Bulletin, 17(2).
Claes Fornell and David F. Larcker (1981), Evaluating Structural Equations Models with Unobservable Variables and Measurement Error, Journal Marketing Research, 18(1).
Daştan, Abdülkerim (2009), “Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri Ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:XXVI, Sayı:1, (281-311).
Deran, Ali- Savaş, İncilay - Fırat, Emine (2014), Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etiksel Davranış, Kişisel Ve Yönetsel Beceri Kriterleri Açısından Değerlendirilmesi”, Electronic Journal of Vocational Colleges-May/Mayıs, (42-58).
Ergün, Halil - Kudret Gül (2005), “Muhasebe Mesleği Etik Kuralları ve Bu Kuralların Meslek Mensuplarınca Algılanışı”, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı. 25, (143-154).
Ferhat, Sayım - Özlem Usman ( 2016), “Etik Kavramı ve Muhasebe Meslek Mensuplarında Etik Algısı-Yalova Örneği”, Maliye Dergisi, Ocak-Haziran, Sayı. 170, (131-146). Kotar, Erhan (1997) Muhasebe Denetimi Mesleğinde “Ahlak” ın Yeri ve Önemi, III. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyu¬mu, Muhasebe Denetimi Mesleğinde Yetkiler, Sorumluluklar ve Meslek Ahlakı, 30 Nisan-4 Mayıs 1997, Alanya, Antalya.
Krejcie, Robert, V., and Morgan, W. Daryle (1970), Determining Sample Size For Research Activities, Educational And Psychological Measurement,.
Kutlu, Hüseyin Ali (2008), “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İklimleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt. 63,Sayı.2, (143-170).
Netemeyer, R., W.O. Bearden, S. Sharma. (2003), Scaling Procedures: Issies and Applications, 2nd Ed., USA, Thousand Oaks: Sage Publications.
Özkaya, İsmail Nezih (2008), Muhasebe Etiği ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli. Resmi Gazete, 2014: Sayı 28954.
Rosseel Y. (2012), lavaan: An R Package for Structural Equation Modeling, Journal of Statistical Software, Nr 48- 2, ( 1–36).
Schermelleh-Engel, K., H. Moosbrugger. 2003. “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Test of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”, Methods of Psychological Research Online, 8(2).
Sekaran, Uma (1992), Research Methods for Business: A skill building approach. New York: John Wiley& Sons, Inc.
Selahattin, Karabınar – Çevik, Zülküf (2014), “Türkiye'deki Zorunlu Muhasebe Meslek Kurallarının Ahlak Yaklaşımları Açısından İncelenmesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt. 16, Sayı.2, (29-44).
Türk Dil Kurumu Sözlüğü, 2005.
Uçma, Tuğba (2007), Muhasebe Meslek Mensubu Olmak İsteyenlerin Etik Değer Anlayışının Belirlenmesi ve Muğla Üniversitesi Uygulaması, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Haziran, (36-38).
Utku, Demirel Burcu ve Gürsoy, Kemal (2014), “Eğitimi ve Etik Sözleşme: Muhasebe Meslek Mensupları Açısından İncelenmesi”, Dayanışma Dergisi, Sayı,120, (8-13). Yıldız, Fehmi (2002), Muhasebe Mesleğinde Meslek Ahlakı, Der Yayınları, İstanbul.
Yıldız, Gülsevil, (2010). Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği Ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 36, Ağustos-Aralık , (155-178).