Dicle BOZDAN, İlkyaz ÖZENCİ, Yasemin KESKİN BENLİ

DÖVİZ KURU İLE İHRACAT VE İTHALAT ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA - ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN EXCHANGE RATE AND EXPORT AND IMPORT: AN EMPIRICAL STUDY

Bu çalışmanın amacı döviz kurunun ihracat ve ithalat üzerindeki etkisinin ARDL eşbütünleşme testi kullanılarak incelenmesi ve Granger nedensellik analizinin yapılmasıdır. Bu amaçla Ocak 2010-Ekim 2017 yılı verileri aylık olarak kullanılmıştır. Veriler Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sitesinden ve Türkiye İstatistik Kurumu Veri Tabanından elde edilmiştir. Gözlem sayısı doksan dörttür. Elde edilen ampirik bulgular incelendiğinde ARDL eşbütünleşme testine göre döviz kuru, ihracat ve ithalat arasında uzun dönemde bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Granger nedensellik analizine göre ise değişkenler arasında bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

İhracat, İthalat, ARDL Eşbütünleşme, Döviz Kuru, Granger Nedensellik Analizi

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN EXCHANGE RATE AND EXPORT AND IMPORT: AN EMPIRICAL STUDY - DÖVİZ KURU İLE İHRACAT VE İTHALAT ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

The purpose of this study is to examine the export and the effect of the foreign exchange rate using the ARDL cointegration test and to perform the Granger causality analysis. For this aim January 2010-October 2017 data were used monthly. Data were obtained from the Central Bank of the Republic of Turkey and Turkey Statistical Institude of Electronic Data Delivery from the site database. When the empirical findings obtained are examined, it is observed that there is a long-term relationship between exchange rate export and imports according to the ARDLcointegration test. According to Granger causality analysis, no causality relation was found between variables.

Keywords:

Exchange Rate, Export, Import, ARDL Cointegration, Granger Causality Analysis,

PDF

___

Açcı,Y. (2016). Türkiye’de Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret İlişkisinin Var Analizi ile İncelenmesi, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(14), 41-53.Aktaş,C. (2010). Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin VAR Tekniğiyle Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 123-140.Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2011). Mevsimsel Eşbütünleşme Testi: Türkiye’nin Makroekonomik Verileriyle Bir Uygulama, Atatürk Ünv. İİBF Dergisi, 25(2), 13-25.Ciğerlioğlu, O. (2007). Reel Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki Türkiye Örneği, 1982-2005, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.Dickey, D.A ve Fuller, W.A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Jounal of the American St atistical Association, 74(366), 427‐431.Dickey, D.A ve Fuller, W.A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with A Unit Root, Econometrica, 49(4), 1057-1072.Duasa, J. (2009). Exchange Rate Shock on Malaysian Prices of Imports and Exports:An Empirical Analysis, Journal of Economic Cooperation and Development, 30(3), 99-114.Elliot, G., Rothenberg T. J. ve Stock, J. H. (1996). Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root, Econometrica, ( 64),813-836.Geyikçi, U. B. (2017) . Türkiye’de Hisse Senedi Piyasası ve Ekonomik Gelişme İlişkisinin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ile Analizi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(3), 197-212.Ghildiyal, V, Pokhriyal, A,,K, ve Mohan, A (2015). Impact of Financial Deepening on Economic Growth in Indian Perspective: ARDL Bount Testing Approach to Coentegration, Asian Development Policy Review, 3(3), 49-60.Granger, C.W.J., (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods., Econometrica. 37 (3), 424-438.Gül, E. ve Ekinci, A.(2006). Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi:1990-2006 , Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 165-189.Hepaktan, E., Çınar, S, Dündar, Ö. (2011). Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Sistemlerinin Dış Ticaret ile İlişkisi, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(5), 62-82.Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12(1), 231-254.Karagöz, M. ve Doğan, Ç.(2005). Döviz Kuru Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 219-228.Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P.J., and Shin, Y., (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root: How Sure are We that Economic Time Series Have a Unit Root , Journal of Econometrics, (54), 159-178.Mackinnon, J.G. (1996). Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests, Journal of Applied Econometrics, (11), 601-618.Pesaran, M and Shin, Y. (1999) . An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, In Strom, S, (Eds), Paper Presented at Econometrics and Economics Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Cambridge University Press, Cambridge.Pesaran, M., Shin Y ve Smith, R. J . Bound Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships , Journal of Applied Econometrics, (16), 289-326.Petek, A. ,Çelik, A. (2017). Türkiye’de Enflasyon, Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi (1990-2015), Finans Politika ve Ekonomik Yorumlar, 54(626), 69-87.Phillips, P.C.B. ve P.Peron (1988) . Testing for a Unit Root in Time Series Regression , Biometrica, 75(2), 335-346. Sweidan, O. (2013) . The Effect of Exchange Rate on Exports and Imports: The Case of Jordan , The International Trade Journal, (27), 156–172.Tapşın, G., Karabulut, A.T. (2013). Reel Döviz Kuru, İthalat ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi , (26) , 190-205.
Türe, H ve Akdi, Y. (2005). Mevsimsel Kointegrasyon: Türkiye Verilerine Bir Uygulama , 7. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Düzenleyen: İstanbul Üniversitesi, 26-27 Mayıs 2005.Yamak, R. ve Korkmaz, A. (2005). Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (2), 11-29.Yıldırım, E. ve Kesikoğlu, F. (2012). İthalat-İhracat-Döviz Kuru Bağımlılığı: Bootstrap ile Düzeltilmiş Nedensellik Testi Uygulaması, Ege Akademik Bakış, 12(2), 137-148.Yurtoğlu, Y. (2017) . Reel Döviz Kuru ile İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (1997-2015), Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(1) , 71-88.Uğurlu, E. (2009). Durağanlık ve Birim Kök Sınamaları, Ders Notları.