Hacer Simay KARAALP ORHAN, Deniz AKSOYLU

SAĞLIK SEKTÖRÜNDE CİNSİYETE DAYALI ÜCRET EŞİTSİZLİĞİ: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Parçalı bir istihdam yapısına sahip olan sağlık sektörü özellikle kadın istihdamının yoğunlaştığı sektörlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Buna karşın sağlık sektöründe kadınlar doğrudan veya dolaylı birçok konuda cinsiyete dayalı ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Bu ayrımcılıkların arasında sağlık sektöründe cinsiyete dayalı ücret ayrımcılığı dikkati çekmektedir. Profesyonel meslek mensupları arasında %35.9 ile sağlık sektöründe bazında cinsiyete dayalı ayrımcılık ilk sırada yer almaktadır. Bunun sebepleri hem arz ve talebe ilişkin özelliklere, hem de mesleki ayrımcılık ile ilişkilidir. Ankara ilinde yapılmış alan araştırması bulgularına göre, sağlık sektöründe çalışan beyaz yakalı kadınlar doğrudan cinsiyetçi ücret ayrımcılığına uğramadığı fakat ailevi sorumlulukları nedeniyle çeşitli ayrımcılıklara maruz kaldığı bulunmuştur. Bu bağlamda, beyaz yakalı kadınların ailevi öncelikleri nedeniyle erkeklerden daha düşük ücret almayı kabul ettiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan mavi yakalılar arasında cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık ve bazı mesleklerinin özellikle “erkek işi” olduğuna ilişkin görüşün yaygın olması nedeniyle önemli bir cinsiyete dayalı ücret farklılığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği, sağlık sektörü, ayrımcılık

GENDER PAY GAP IN HEALTH SECTOR: A FIELD STUDY

The health sector, which has a fragmented employment structure, stands out as one of the sectors in which women's employment intensifies. However, women in the health sector are exposed to gender discrimination in many aspects, directly or indirectly. Among them, gender wage gap in this sector is remarkable. Among professionals, with 35.9%, gender wage gap is the highest in the health sector. The reasons for this difference are based on both the supply and demand characteristics and occupational segregation. According to the field study findings in Ankara, while the white-collar women working in the health sector were found not to be directly exposed to the gender wage discrimination, they were subjected to various inequalities due to their family responsibilities. In this context, it has been found that white-collar women agree to be paid lower wages than men because of their priorities for their family. On the other hand, due to the gender-based occupational segregation and the widespread belief that some occupations are male-dominated jobs, a significant gender wage gap was found among the blue-collar employees.

Keywords:

Gender pay gap, health sector, discrimination,

PDF

___

Aktaş, A. ve Uysal, G. (2016), The Gender Wage Gap in Turkey, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(2), 1-19.
Ataman, B. C. (2016), Çalışma Ekonomisi: Teori ve Politikalar, Ankara: İmaj yayınevi.
Aytaç, S. , Sevüktekin M. ve Işığıçok, Ö. (2002), Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İş Gücünün Konumu: Bursa Örneği. Türkiye İşveren Sendikaları Konfedarasyonu Yayın No:219.
Becker, G. (1962), Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis, Journal of Political Economy, 70(5), 9-49.
Belek, İ. (2001) Sosyal Devletin Çöküşü ve Sağlığın Ekonomi Politiği, İstanbul: Sorun Yayınları.
Çaha, H. , Çaha, Ö. ve Aydin, S. (2016), Hizmet Sektöründe Çalışan Kadınların Yaşadıkları Sorunlar ve Yükselmelerinin Önündeki Engeller, Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Arttırılması Sonuç Raporu, Kadın ve Demokrasi Derneği, 05.04.2018 tarihinde http://kadem.org.tr/tr/wp-content/uploads/2017/03/CAM-TAVAN-ARASTIRMA-RAPORU.pdf adresinden alındı.
Çelik Uğuz, S. ve Topbaş, F (2016) Turizmde Kadın İstihdamı ve Ücret Ayrımcılığı: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1), 62 – 78.Dayıoğlu, M. ve Kasnakoğlu, Z. (1997) Kentsel Kesimde Kadın ve Erkekleri İşgücüne Katılımları ve Kazanç Farkları, ODTÜ Gelişme Dergisi, 24(3), 329-361
Dayıoğlu, M. ve Tunalı, İ (2003), Falling Behind While Catching Up: Changes in the Female-Male Wage Differential in Urban Turkey, 1988 to 1994, Population Association of America 2003 Annaul Meeting Program, Minneapolis, Mayıs 1-3.
Dayıoğlu, M. ve Başlevent, C. (2006) Female Employment, Earnings Inequality and Household Well-being: The Case of Urban Turkey, Proceedings of the EcoMod Regional and Urban Modelling Conference, Brussels, Belgium, June 2007.
Dayıoğlu, M. ve Kırdar, M.G. (2010), Türkiye'de Kadınların İşgücüne Katılımında Belirleyici Etkenler ve Eğilimler, T.C. DPT ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu Sayı:5, Ankara, Dünya Bankası http://siteresources.worldbank.org/INTTURKEYINTURKISH/147254-1269017398324/22612354/KadinlarinIsgucuneKatilimi.pdf adresinden alındı.
Dedeoğlu, S. (2009), Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı, Çalışma ve Toplum, 2(21),41-54.Dedeoğlu, S. (2015) Türkiye’de ‘Yeni Kapitalizm’ ve Kadın İstihdamı: Talep Yönlü Bir Analiz: Malatya, Şanlıurfa ve Adıyaman Örneği, Dünya Bankası Türkiye Ofisi, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve SIDA Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması Projesi
Doğan, B.(2011), Gender Wage Gap In the Turkish Labor Market, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, SBE, Uluslararası Ekonomi Politikaları Programı, İstanbul.
Duarte, C. M., Carapeto, M. and Santos, M. (2010), The Determinants of Gender Pay Gap in Portuguese Private Firms, Journal of Gender in Management, 25(6), 438-461.
Durmaz, Ş. (2016) İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
Duruoğlu, T. (2007), Emek Piyasasında Cinsiyetçi Ücret Ayrımı: Bursa Organize Sanayi Bölgesinde Bir Araştırma, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 24, 61-76.
Ercan, H. ve Tunalı, İ. (1998), Labor Market Segmentation in Turkey, T. Bulutay içinde Characteristics and Trends in the Turkish Labor Market (s.85-127) (editör) Ankara: TÜİK.
Eyüboğlu, D. (1999), Kadın İş Gücünün Değerlendirilmesinde Yetersizlikler, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
Gökşen, F., Durudoğan, H.,Oder, B. E., Yükseker, D. (2011), Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler, Mücadeleler, Kazanımlar, 04.07.2017 tarihinde https://spm.ku.edu.tr/wp-content/uploads/2012/07/Kilic_Koc-makalesi.pdf adresinden alındı.
İlkkaracan, İ. ve Selim, R. (2007) The Gender Wage Gap in the Turkish Labor Market, Labour, 21 (3), 563–593
Kara, O. (2006), Occupational Gender Wage Discrimination in Turkey", Journal of Economic Studies, 33(2), 130-143.
KEIG (2015), Çalışma Yaşamında Kadınlar Forumu Raporu, 02.07.2017 tarihinde http://www.keig.org/wp-content/uploads/2016/03/forum_rapor-Ekim-2015-2.pdf adresinden alındı.
Kurtulmuş, M. M. (2014), Kapitalizm Ataerki ve Kadın Erkek Ücret Eşitsizliği, Diskar, 5-61. 03.08.2017 tarihinde http://disktekstil.org/wp-content/uploads/2014/02/sayfa-50-61.pdf adresinden alındı.
Mardin, B., N. (2000), Sağlık Sektöründe Kadın, 28.07.2017 tarihinde http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/saglik_sektorunde_kadin.pdf adresinden alındı.
Kümbül Güler B. ve Kiren Gürler Ö. (2016), Türkiye’de Kadin İşgücünün Ücret Düzeyini Belirleyen Faktörler ve Ücrette Ayrımcılık, Karatahta/İşyazıları , 4,51-66.Mincer, J. (1974), Schooling, Experience and Earnings, New York: National Bureau of Economic Research and Columbia University Press
OECD (2017) Labour Statistics, 03.08.2017 tarihinde http://stats.oecd.org/BrandedView.aspx?oecd_bv_id=-mei-data-en&doi=data-00046-en adresinden alındı.
Onuk, P. (2017), Ücret Eşitsizliği ve Ücretin Sosyoekonomik Belirleyenleri: İstanbul Örneği, Çalışma ve Toplum, 53(2),703-719.
Özkan, B. ve Özkan, G. S. (2010), Kadın Çalışanlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı ve Kadın Ücretlerinin Belirleyicilerine Yönelik Bir Araştırma, Çalışma ve Toplum, 1(24), 91-104
Özkaplan, N. (2013), Kadın Akademisyenler: Cam Tavanlar Hala Çok Kalın!, Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(12), 1-23.
Smith, A. (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Vol I and Vol II, Campbell, R.H. and Skinner, A.S. (Eds), Indianapolis: Liberty Fund,
Stockford, A. M. (2004), The Bellwomen: The Story of The Landmark AT&T Sex Discrimination Case, Stockford:Rutgers University Press.
Tandrayen-Ragoobur, V. ve Pydayya, R. (2016) Gender Wage Differential in Private and Public Sector Employment: A Distributional Analysis for Mauritius, Gender in Management: An International Journal, 31(3), 222-248.
Tansel, A. (1994) Wage-employment, Earnings and Returns to Schooling for Men and Women in Turkey, Economics of Education Review, 13(4),305-320
Tansel, A. (1999) Public- Private Employment Choice, Wage Differantials And Gender In Turkey 04.07.2017 tarihinde http://www.econ.yale.edu/growth_pdf/cdp797.pdf adresinden alındı.
Tekgüç, H., Eryar, D. ve Cindoğlu, D. (2017), Women’s Tertiary Education Masks the Gender Wage Gap in Turkey, Journal of Labor Research, 38, 1-27.
Toksöz, G. (2007), İşgücü Piyasasının Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Analizi ve Bölgelerarası Dengesizlikler, Çalışma ve Toplum, 4(15),57-79.
Tunalı, İ. ve Başlevent, C. (2001), Married Women’s Participation Choices and Productivity Differentials: Evidence from Urban Turkey, Koç Üniversitesi Çalışma raporu.TÜIK (2015) Kazanç Yapısı Araştırması 2014, Haber Bülteni, Sayı: 18861 20.07.2017 tariinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18861 adresinden alındı.TÜİK (2017) İşgücü İstatistikleri, 19.05.2017 tarihinde http://tuikapp.tuik.gov.tr/isgucuapp/isgucu.zul adresinden alındı.
Uçal, M., O’Neil, M. L. ve Toktaş, Ş. (2015), Gender and Wage Gap in Turkish Academia, Journal of Balkan Near East Studies, 17(4), 447–464.
Urhan, B. ve Etiler, N. (2011) Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi, Çalışma ve Toplum, 2(29), 191- 215.
World Economic Forum (2016). The Global Gender Gap Report 2016. Geneva Switzerland. 05.07. 2017 tarihinde http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2016/ adresinden alındı.