Deniz AKSOYLU, Hacer Simay KARAALP-ORHAN

AB ORTAK TARIM POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE VE SEÇİLİ DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ KARŞILAŞTIRILMALI BİR ANALİZ

Bu çalışmada, Türkiye ile AB üyesi beş Doğu Avrupa ülkesi (Bulgaristan, Çekya, Macaristan, Polonya ve Romanya) tarım sektörü dört temel gösterge (milli gelir içindeki payı, istihdam, üretim ve dış ticaret) çerçevesinde ele alınmış ve Türkiye tarım sektörünün AB Ortak Tarım Politikası (OTP) uyumu incelenmiştir. İncelenen ülkelerde OTP kapsamında sağlanan destek / fonlar sonucunda tarım sektöründe modernizasyon, üretim, ihracat, rekabet, verimlilik ve işletme ölçeğinin yükseldiği, kırsal kalkınma, çiftçi gelirleri ve küçük işletmelerin refahının arttığı tespit edilmiştir. Türkiye’nin OTP fonlarından yararlanmaya yönelik gerekli altyapı ve kurumsal düzenlemeleri sağlaması ile birlikte AB standartlarında çevre dostu, güvenli,sağlıklı bir üretime ulaşması ve yüksek katma değerli üretimin desteklenmesi rekabet gücünü arttıracaktır. Ürün bazlı fiyat desteği yerine doğrudan ödeme yönteminin gerçek üreticiye uygulanması ve kırsal kalkınma politikalarının gerçekleşmesiyle sektörel kalkınma ve refah artışı sağlanabilecektir

Anahtar Kelimeler:

TARIM, AB OTP, TÜRKİYE, DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ

A COMPARATIVE ANALYSIS OF TURKEY AND THE SELECTED EASTERN EUROPEAN COUNTRIES WITHIN THE SCOPE OF EU COMMON AGRICULTURAL POLICY

n this study, Turkey and the five selected Eastern European countries Bulgaria, Czechia, Hungary, Poland and Romania agricultural sector were analyzed in terms of four indicators (the share of national income, employment, production and foreign trade) and Turkey’s harmony to the EU Common Agricultural Policy (CAP) was examined. The aforementioned countries achieve the modernization of the agricultural sector, increase production, productivity, competition, exports and farm scale, promote the rural development, farmers' income and welfare of small businesses through supports/funds of the CAP. Turkey’s competitiveness will increase through achieving an EU standard environmentally friendly, healthy, safe and high value-added production along with providing the necessary infrastructure and institutional arrangements for Turkey to benefit from the CAP funds. Moreover, the application of the direct payment method to real producers instead of product-based price support and rural development policies.

Keywords:

Agriculture, EU CAP, Turkey, Eastern European Countries,

PDF

___

AKİB (Akdeniz İhracatçı Birlikleri) (01 Ocak 2020). Yaş Meyve ve Sebze Sektörü Türkiye Geneli Değerlendirme Raporu. Erişim 08 Kasım 2020, http://www.yms.org.tr/files/downloads/istatistikler/2019/ocak-aralik-2019.pdf
Avrupa Birliği Bakanlığı (2017). Avrupa Birliği Sürecinde 11 No’lu Tarım ve Kırsal Kalkınma Faslı. Ankara: Matus Basımevi
Avrupa Birliği Bakanlığı (21.10.2019). IPA I ve IPA II Dönemi Programlama. Erişim 18 Ekim 2020, https://www.ab.gov.tr/45627.html.
Avrupa Birliği Başkanlığı (22 Mayıs 2020). Fasıl 11: Tarım ve Kırsal Kalkınma. Erişim 19 Ekim 2020, https://www.ab.gov.tr/fasil-11-tarim-ve-kirsal-kalkinma_76.html
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu (2020a). Tarım. Erişim 01 Ekim 2020, https://www.avrupa.info.tr/tr/tarim-ve-kirsal-kalkinma-113
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu (2020b). Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA). Erişim 01 Ekim 2020, https://www.avrupa.info.tr/tr/katilim-oncesi-mali-yardim-araci-ipa-880
Avrupa Komisyonu (19 Mayıs 2019). 2019 Türkiye Raporu, Komisyon Çalışma Dökümanı. Erişim 20Ekim2020, https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2019_trkiye_raporu-_tr.pdf
Baun M., Kouba K. ve Marek, D., (2009). Evaluating the Effects of the EU Common Agriculture Policy in a New Member State: The Case of the Czech Republic. Journal of Contemporary European Studies, 17(2): 271–292.
Drost, S. (2013). The Agricultural Sector in Poland and Romania and its Performance under the EU-Influence. March, 2013/1. Berlin: Freie Universität
Dura, C. ve Atik, H. (2003). Avrupa Birliği Gümrük Birliği ve Türkiye.İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
Erzene-Bürgin, D. (2013). Türkiye Tarımı ve AB Ortak Tarım Politikası, Kaya,A.(Ed.), Avrupa Birliği Hakkında Merak Ettikleriniz için112-128.İstanbul: Hiperlink Yayınları
European Commission Agriculture and Rural Development. Erişim 8 Mayıs 2020, CommonAgriculturePolicy,http://ec.europa.eu/agriculture/publi/capexplained/cap_en pdf.
European Commission, (2018a). Rural areas and the primary sector in the EU. Erişim 24 Eylül 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/eu-rural-areas-primary-sector_en.pdf
European Commission, (2018b). Farm Structures. Erişim 24 Eylül 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/farm-structures_en.pdf
European Commission (1 Mart 2019). Agriculture in the Enlargement Countries. Erişim 25 Aralık 2020, https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/farming/international-cooperation/enlargement/agriculture-eu-enlargement/candidates_en
European Commission. (01 Haziran 2020a). Statistical Factsheet Poland. Erişim 9 Ekim 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agri-statistical-factsheet-pl_en.pdf
European Commission. (01 Haziran 2020b). Statistical Factsheet Hungary. Erişim 29 Ekim 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agri-statistical-factsheet-hu_en.pdf
European Commission. (01 Haziran 2020c). Statistical Factsheet Czechia. Erişim 29 Ekim 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agri-statistical-factsheet-cz_en.pdf
European Commission. (01 Haziran 2020d). Statistical Factsheet Bulgaria. Erişim 29 Ekim 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agri-statistical-factsheet-bg_en.pdf
European Commission. (01 Haziran 2020e). Statistical Factsheet Romania. Erişim 29 Ekim 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agri-statistical-factsheet-ro_en.pdf
European Commission. Erişim 17 Aralık 2020f. The basic payment, https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/income-support/basic-payment_en
European Commission. Erişim 26 Aralık 2020g. Factsheet on 2014-2020 Rural Development Programme for Romania, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/key_policies/documents/rdp-factsheet-romania_en.pdf
European Commission. Erişim 24 Eylül 2020h. The CAP at a glance, https://ec.europa.eu/info/publications/cap-your-country_en
EUROSTAT. Erişim 29 Ekim 2020. Statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/data/database
FAO. Erişim 29 Ekim 2020. Database Statistics. http://www.fao.org/faostat/en/#data
Golinowska, S. (16 Mayıs 2019). Our Europe: 15 years of Poland in the European Union. CASE. Erişim 26 Aralık 2020, https://www.case-research.eu/files/?id_plik=6170
Kolodziejczyk, K. (2016). Poland İn The European Union. Ten Years of Membership. Revista UNISCI, Discussion Paper No.39. Madrid: Universidad Complutense de Madrid
Karaalp-Orhan, H.S., (2017). What are the Trends in Women’s Labour Force Participation in Turkey?. European Journal of Sustainable Development, 6(3):303-312.
Karaalp-Orhan, H.S., (2019). Structural Transformation of the Turkish Economy under the Scope of Sustainable Development. European Journal of Sustainable Development, 8(5):161-170.
Karaalp-Orhan, H.S., (2020). Regional Disparities in Turkey: A Socio-Economic Perspective. European Journal of Sustainable Development, 8(5):103-115.
Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA). Erişim Haziran 24, 2019, https://www.avrupa.info.tr/tr/katilim-oncesi-mali-yardim-araci-ipa-880.
Koç, A. ve Giray, F.H. (2015). Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Mali Yardımı (IPARD): Türkiye Uygulaması ve Yeni Dönem (2014-2020) Değişiklikler. Akademik Bakış Dergisi, 51: 314-331.
Kokoszczy K. (Mart 2016). Rural development in Poland will focus on smallholders’ poverty. Erişim 28 Mayıs 28 2020, https://www.euractiv.com/section/agriculture-food/news/rural-development-in-poland-will-focus-on-smallholders-poverty/
Olgun, F.A. ve Sevilmiş, G. (2017). AB Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1),: 25-36.
Popp, J. (2003). The Preparation of Hungarian Agricultural Policy for the EU Accession. Agrıc. Econ. – Czech, 49 (2): 87–93.
Rangelova, R.ve Vladimirova K. (2017). Agricultural Sector in Bulgaria During the Transition to Market Economy and the Integration into the European Union. Agricultural and Resource Economics: International Scientific E-Journal, 3(2): 30-43.
Sağlık R. ve Yantur, P. (2019). AB'ye Tam Üyelik Sürecinde Türkiye Tarım Sektörünün OTP'ye Uyum Çalışmaları. Lectio Socialis, 3(2): 101-120.
Sofya Ticaret Müsteşarlığı (Kasım 2017). Bulgaristan Tarım Sektörü Notu. Erişim 27 Ekim 2020, https://ticaret.gov.tr/data/5b8a43355c7495406a2276c0/2017_Tarim_Sektoru_Notu.pdf
TGDF (Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Federasyonu) (14 Ocak 2020), Tarım Ürünleri İçinde Sert Kabuklu Meyveler İhracatta Lider. Erişim 08 Kasım 2020, https://www.tgdf.org.tr/tarim-urunleri-icinde-sert-kabuklu-meyveler-ihracatta-lider/
TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi). (2020). 2019 Yılı Hububat Sektör Raporu. Ankara: Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü
TÜİK (Aralık 2010). İstatistik Göstergeler 1923-2009. Erişim 10 Eylül 2020, http://www.antakyatso.org.tr/dokumanlar/istatistik%20gostergeler.pdf
TÜİK (19 Nisan 2018). Tarımsal İşletme Yapı Araştırması, 2016. Erişim 24 Mart 2020, https://tuikweb.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=24869
TÜİK (2020), İstatistik Veritabanı. Erişim 27 Mayıs 2020, https://tuikweb.tuik.gov.tr/Start.do
Tarım ve Orman Bakanlığı. Erişim 17 Aralık 2020. IPA Birimi, https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Menu/48/Ipa-Birimi
TİM (31 Aralık 2019), İhracat Erişim 4 Şubat 2020, https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari
Uzunpınar, A. (2008). Katılım Öncesi AB Kırsal Kalkınma Politikası ve Türkiye’de Uygulanacak IPARD Programı Kapsamında Proje Hazırlama, Değerlendirme ve Seçim Süreci, Yayınlanmamış AB Uzmanlık Tezi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
World Bank (2020). World Development Indicators. Erişim 9Eylül 2020, wdi.worldbank.org
WTO (2020). International Trade Statistics. Erişim 9 Eylül 2020, https://data.wto.org/
Yavuz, F. ve Dilek, Ş. (2019). Türkiye Tarımına Yeniden Bakış. SETA Yayınları 131: İstanbul