Tüketicilerin organik ürünleri tüketim alışkanlıkları ve satın almayı etkileyen unsurlar: Kahramanmaraş ili örneği

Tarımın çevre üzerine yapmış olduğu olumsuz etkiler nedeniyle organik tarım büyük önem kazanmış, organik ürünlerin üretiminin ve tüketimin artırılmasına yönelik faaliyetler artmıştır. Yapılan bu çalışmanın amacı Kahramanmaraş İlinde tüketicilerin organik ürün tüketim alışkanlıklarını ve satın almayı etkileyen unsurları ortaya koymaktır. Çalışmanın ana materyalini tüketicilerle yüz yüze görüşmeler sonucunda elde edilen birincil veriler oluşturmaktadır. Çalışmada 101 kişi ile görüşme yapılmış ve veriler frekans, ortalama ve oranlar hesaplanarak sunulmuştur. Elde edilen bulgulara göre; tüketicilerin yaklaşık yarısı (% 48.5) organik ürünleri “kimyasal içermeyen ürün” olarak tanımlamış ve bu ürünleri tüketmeyi tercih etmelerinin en önemli sebebinin sağlık problemleri olarak belirtmişlerdir. Tüketicilerin organik ürün tüketmelerinin sebepleri, bu ürünlerin üretiminde daha az kimyasal girdi ve hormon kullanılması ile insan saglığı açısından GDO’lu tohumlar içermemesidir. Tüketicilere göre organik ürünlerin tüketimini engelleyen en önemli unsurlar ise gelir düzeyindeki yetersizlikler ve yeterli bilgiye sahip olunmamasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Organik tarım, Tüketici alışkanlıkları, Kahramanmaraş, Anket

Consumers' behavior and factors affecting purchasing organic products: The case of Kahramanmaraş province

Organic agriculture has gained great importance due to the negative effects of agriculture on the environment and activities aimed at increasing the production and consumption of organic products have increased. The aim of this study is to reveal the consumers' organic product consumption habits and the factors affecting the buying in Kahramanmaraş province. The main material of the study is the primary data obtained from face to face interviews with consumers. In this research, 101 individuals were interviewed and the data were presented by calculating frequency, average and proportions. According to the findings, approximately half of the consumers (48.5%) defined organic products as “chemical-free products and stated that the most important reason for preferring to consume these products was health problems. The reason why consumers consume organic products is that they do not contain genetically modified organisms (GMO) seeds for human health by using less chemical inputs and hormones in the production of these products. According to consumers, the most important factors preventing the consumption of organic products are insufficiencies in income level and not having sufficient information.

Keywords:

Organic agriculture, Consumer behavior, Kahramanmaraş province, Survey,

PDF

___

Aksoy U (1999) Dünya’da ve Türkiye’de Ekolojik Tarım. Türkiye 1. Ekolojik Tarım Sempozyumu, İzmir.
Argan MT (2008) The factors related to organic food consumption and healthy lifestyles: a study of Turkish consumers. South-East Europe Review pp. 121-135.
Barrena R, Sánchez M (2010) Frequency of consumption and changing determinants of purchase decision: from attributes to values in the organic food market. Spanish Journal of Agricultural Research 8(2): 251-272.
Çam O, Karakaya E (2018) Siirt il merkezindeki tüketicilerin organik ürün tüketim tercihleri ve tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(2): 33-41.
Çelik S (2013) Kimler, neden organik gıda satın alıyor? Bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 30: 93-108.
Dağıstan E, Demirtaş B, Yılmaz Y, Tapkı N (2010) Organik ürün tüketim eğilimi. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Şanlıurfa.
Doğan EG (2017) Organik tarım ekonomisi ve tüketici eğilimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
Durmaz DH (2010) Türkiye ve dünyada organik tarımın ekonomik boyutu: Organik tarımın Adana ili ekonomisindeki yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, İktisat Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Eti HS (2017) Organik gıda tüketicilerinin belirlenmesi: Teşvik unsurları, güven yönelimleri ve satın alma davranışı. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi 3: 89-94.
Fidan F (2017) Bartın ilinde organik tarımın ekonomik boyutu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
Güney Oİ, Giraldo L (2019) Consumers’ attitudes and willingness to pay for organic eggs, A discrete choice experiment study in Turkey. British Food Journal. 122(2): 678-692.
Gürses ST (2014) Organik ürünlerin tüketim eğilimleri ve tüketici profilinin belirlenmesi: Sakarya İli Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
IFOAM (2015) International Federation of Organic Agriculture Movements ISBN IFOAM 978-3-944372-12-9.
İnce H, Karakaya E, Şengül AY (2017). Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler (Diyarbakır İli Örneği). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi 20(2): 137-147.
Kacur LL (2009) Erciyes Üniversitesi İİBF akademik ve idari personeli ile İİBF İsletme gündüz ve ikinci öğretim öğrencilerinin organik ürünleri algılamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 33: 249-277.
Kızıloğlu R, Kızılaslan H, Gökçe C (2013) Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğrencilerinin yeşil gıda ürünleri hakkındaki bilgi, görüş ve tutumları üzerine araştırma. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi 6: 19-30.
Lyons K (2010) Environmental values and food Choices: Views From Australian Organic Food Consumers. Journal of Australian Studies 30: 55- 166.
Malhotra NK (2004) Marketing research. (An Applied Orientation). Pearson Prentice. Fourth Edition. 173.
Merdan K (2018) Organik ürün tüketimine etki eden faktörler: tüketicilerin tutumlarının Gümüşhane ölçeğinde belirlenmesi. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies 4(8): 174-188.
REGA (2010) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/08 /20100818-4.ht. Erişim 15 Ekim 2019.
TOB (2013) Türkiye Odalar Birliği, Organik Tarım Ulusal Eylem Planı, 2013-2016. Ankara.
Ulubaşoğlu G, Uray N (2008) “Organik gıda satın alma davranışının altında yatan temel güdüler: Değer elde etme yaklaşımı”, 13. Ulusal Pazarlama Kongresi, Sürdürülebilirlik ve Pazarlama Bildiri Kitabı, Adana, s. 261-271.
Varoğlu ST, Turhan Ş (2016) Organik ürünlerde tüketici eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma Sakarya ili örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 33(3): 189-196.