Tavuk gübresi ve fertigasyon EC’lerinin örtüaltı baharlık domates (Solanum lycopersicum) yetiştiriciliğinde verim ve kalite üzerine etkileri

Bu çalışma, tavuk gübresi (TG) ile fertigasyon (FRT) elektriksel iletkenlik (EC)'lerinin (FRT.EC) ve bunların interaksiyonlarının, örtüaltı baharlık domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde meyve verimi, kalitesi ve bitki beslenmesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. TG uygulamalarının, toprak EC değeri, organik madde, toplam azot, alınabilir çinko ve alınabilir bor kapsamı üzerine etkileri önemli bulunmuştur. FRT.EC'si uygulamaları toprak EC değeri, toplam azot ve değişebilir potasyum içeriği üzerine istatistiksel olarak önemlidir. Bitki analiz sonuçları incelendiğinde; TGxFRT.EC interaksiyonun toplam potasyum üzerine, FRT.EC'sinin toplam demir üzerine etkileri istatistiksel olarak önemlidir. Meyve besin içeriklerine bakıldığında, TG'si ve FRT.EC'si uygulamalarının toplam magnezyum, TG'si uygulamalarının toplam azot konsantrasyonu üzerine etkileri istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Meyve kalite kriterlerinde, TG'si uygulamasının meyve eti sertliği üzerine, TGxFRT.EC interaksiyonunun verim ve meyve sayısı üzerine etkileri istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. TGxFRT.EC interaksiyonu çiçek burnu çürüklüğü (BER) gösteren meyve sayısı ve BER ağırlığı üzerine etkileri istatistiksel olarak önemli bulunup, en fazla BER sayısı ve en yüksek BER ağırlığı, TG400 kg da-1 + FRT.EC3 uygulamasında görülmektedir. Çalışma süresi sonunda gübre peletlerinin önemli ölçüde fiziksel olarak sağlam kalabildiği gözlemlenmiştir. Bu gözlem pelet tavuk gübrelerinin ilk yetiştirme periyodundaki etkilerini sınırlayabilecek önemli bir faktör olarak düşünülebilir. Tavuk gübresinin önceden uygulanamadığı veya kısa yetiştirme periyoduna sahip bitkilerin yetiştiriciliğinde, pelet yerine toz tavuk gübresi şeklindeki uygulamaların daha doğru bir seçenek olduğu önerilebilir. Bu kapsamda yeni çalışmaların yapılması gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Domates, fertigasyon EC'si, Tavuk gübresi, Örtüaltı

Effects of chicken manure and fertigation ECs on yield and quality in greenhouse spring tomato (Solanum lycopersicum) cultivation

This study was conducted to determine the effects of poultry manure (PM) applied with fertigation ECs (F.EC) and their interactions on fruit yield, quality and plant nutrition in greenhouse spring tomato cultivation. Effects of applications of poultry manure on soil EC value, organic matter, total nitrogen, available zinc, available boron content were statistically significant. Fertigation EC is statistically significant on soil EC value, total nitrogen and exchangeable potassium content of soil. When the plant analysis results are examined; poultry manure and fertigation EC interaction on total potassium and fertigation EC applications on total iron are statistically significant. When the fruit nutrient contents examined, poultry manure and fertigation EC on total magnesium and poultry manure on total nitrogen were statistically significant. In the fruit quality criteria, poultry manure was statistically significant on fruit flesh hardness, poultry manure and fertigation EC interaction on yield and fruit number are statistically significant. Poultry manure and fertigation EC interaction was statistically significant on fruit showing Blossom End Rot (BER) number and BER weight and the highest BER number and BER weight was observed in PM400 kg da-1 + F.EC3 application. It has been observed that manure pellets are considerably physically stable. This observation can be considered important factor that could limit the effects of pellet poultry manure on the first growing period. In the cultivation of plants where poultry manure cannot be applied before or with a short growing period, applications in the form of powder instead of pellets can be recommended as a more effective option. In this context, new studies are required.

Keywords:

Tomato, Poultry manure, Fertigation ECs, Greenhouse,

PDF

___

Adekiya AO, Agbede TM (2009) Growth and yield of tomato as influenced by poultry manure and NPK fertilizer. Emirates Journal of Food and Agriculture 21(1): 10-20.
Alagöz Z, Yılmaz E, Öktüren F (2006) Organik materyal ilavesinin bazı fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 19(2): 245-254.
Black CA (1957) Soil-plant relationships. John Wiley and Sons, Inc., Newyork,
Black CA (1965) Methods of soil analysis Part 2. Amer. Society of Agronomy Inc., Publisher Madisson, Wilconsin.
Bouyoucos GJ (1955) A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of the soils. Agronomy Journal 4(9): 434.
Bower CA, Wilcox LL (1965) Soluble salt methods of soil analysis, Methods of soil analysis Part 2, Am. Soc. Agron., No: 9, Madison, pp: 933-940.
Demirtaş EI, Öktüren Asri F, Özkan FC, Arı N (2012) Organik ve kimyasal gübre uygulamalarının örtüaltı domates yetiştiriciliğinde toprak verimliliği ve bitkinin beslenmesine etkileri. Derim Dergisi 29(1): 9-22.
Dikinya O, Mufvanzala N (2010) Chicken manure-enhanced soil fertility and productivity: Effects of application rates. Journal of Soil Science and Environmental Management 1: 46-54.
Dinç U, Şenol S, Kapur S, Cangir C, Atalay İ (2001) Türkiye Toprakları, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 51, Ders Kitabı, Adana.
Evliya H (1964) Kültür bitkilerinin beslenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 36: 292-294.
Ewulo BS, Sanni KO (2015) Effects of poultry manure, NPK 15-15-15 fertilizer and their combination on vegetative growth and yield parameter of tomato (Lycopersicon esculentum var. mill.). New York Science Journal 8(4): 70-75.
FAO (2018) Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). FAOSTAT, http://www. fao.org/faostat/en/#data/QC.
Güvenç İ (2019). Türkiye’de domates üretimi, dış ticareti ve rekabet gücü. Tarim ve Doga Dergisi 22(1): 57.
Jackson MC (1967). Soil chemical analysis. Prentice Hall of India Private’Limited, New Delhi, pp. 498.
Kacar B (1972) Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri II. Bitki Analizleri Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları: 453, Ders Kitabı, Ankara.
Kacar B, İnal A (2008) Bitki analizleri. Nobel Yayınları: 1241, Ders Kitabı, Ankara.
Kadiroğlu A, Kaplan M (2000) Değişik düzeylerdeki su tuzluluğu ve gübrelemelerin tek ürün hıyar yetiştiriciliğinde bitki gelişmesi ve verim üzerine etkileri. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 10(2): 126-138.
Kalkan H, Gözükara G, Kaplan M (2017) Sera güzlük domates yetiştiriciliğinde yeni eğilim: sıvı organik gübre tüketimi. Academia Journal of Engineering and Applied Sciences 2(3): 92-100.
Kaplan M, Maltaş AŞ (2016) Tavuk Atıklarının Gübre Olarak Kullanılmasında Zorluklar ve Fırsatlar. 3. International Poultry Meat Congress, Antalya, s. 176-181.
Kara E, Erel A (1999) Tavuk gübresinin bazı toprak özelliklerine ve yulaf kuru bitki ağırlığına etkisi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 9 (2), 91-104.
Korkmaz A, Sürücü A, Horuz A (1996) Sulu ham tavuk gübresinin tarımda organik gübre olarak değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Dergisi 11(2): 117-125.
Lindsay WL, Norvell WA (1978) Development of a DTPA soil test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil science society of America journal 42(3): 421-428.
McGuire RG (1992) Reporting of objective color measurements. HortScience 27: 1254-1255.
Olsen SR, Sommers EL (1982) Phosporus soluble in sodium bicarbonate, Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, P.H. Miller, D.R. Keeney 404-430.
Sönmez İ, Maltaş AŞ, Sarıkaya HŞ, Doğan A, Kaplan M (2019) Tavuk gübresi uygulamalarının domates (Solanum lycopersicum L.) gelişimi ve verim üzerine etkilerinin belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences 32(1): 101-107.
Şahin S, Altunal N (2008) Etlik Piliç Dışkılarının Gübre Olarak Değerlendirilmesi ve Önemi, Veteriner Tavukçuluk Derneği Dergisi 6(3): 6-7.
Şeker C, Karakaplan S (1999) Konya ovasında toprak özellikleri ile kırılma değerleri arasındaki ilişkiler. Journal of Agriculture and Forestry 29: 190.
Şensoy S, Abak K, Daşgan HY (1996) Eşdeğer Miktarda Mineral ve Organik Gübre Uygulamalarının Marulda Nitrat Birikimi, Verim ve Kaliteye Etkileri. GAP I. Sebze Tarımı Sempozyumu, Şanlıurfa.
Tavalı İE, Uz İ, Orman Ş (2014). Vermikompost ve tavuk gübresinin yazlık kabağın (Cucurbita pepo L. cv. Sakız) verim ve kalitesi ile toprağın bazı kimyasal özellikleri üzerine etkileri. Mediterranean Agricultural Sciences 27(2): 119-124.
Yılmaz E, Alagöz Z (2010) Effects of short-term amendments of farmyard manure on some soil properties in the Mediterranean Region-Turkey Journal of Food Agriculture & Environment 8: 859-862.