İlknur KORKUTAL, Elman BAHAR, Demir KÖK, Nihan ŞAHİN, Tamer UYSAL, Zeliha Orhan ÖZALP, Ahmet Semih YAŞASIN, Serkan CANDAR, Tezcan ALÇO, M. Akif IŞIN

Ganos Dağlarında doğal olarak bulunan asmalara (Vitis spp.) ait genetik materyallerin toplanması ve DNA izolasyonlarının yapılması

Ganos Dağları Trakya’nın güneyinde 40° 35’ ve 40° 52’ K ile 26° 58’ ve 27° 27’ D arasında yer almaktadır. Kuzeydoğu-Güneybatı yönünde uzanmaktadır. Tekir Dağları’nın 945 m rakım ile en yüksek yeridir. 2014 yılı vejetasyon periyodunda yürütülen araştırmada örnekleme üç farklı yöntem izlenerek yapılmıştır. Arkeolojik kazılar sonucunda eski yerleşimlerin olduğu bilinen alanlar ve yakınlarında; köylerde yaşayan kişilerin belirttiği asmalardan ve asma bulunması olasılığı olan bölge ve dere yataklarının aranması şeklinde yapılmıştır. Örnekler 40° 53’ K ile 27° 26’ D ve 40° 35’ K ile 27° 00’ D koordinatları arasından toplanmıştır. “Second Edition of the OIV Descriptor List for GrapeVarieties and Vitis Species” listesinde yer alan 29 tanımlama karakteri kullanılarak irdelenmiştir. Alınan yaprak ve sürgün ucu örnekleri fotoğraflanmış ve incelenen özellikler açısından değerlendirilmiştir. Örneklerin DNA’ları “Doyle & Doyle DNA Ekstrasyon Protokolü” kullanılarak izole edilmiştir. Elde edilen DNA’lar buzdolabında muhafaza altına alınmıştır. Sonuç olarak Ganos Dağları’nın kuzey yamaçlarında yaklaşık 600 m, güney yamaçlarında ise 700-750 m rakımlardan sonra Vitis vinifera ssp. silvestris ve Vitis vinifera ssp. sativa örneklerine rastlanmamıştır. Köy ile yerleşim yerlerine uzak ve yoğun ormanlık alanlarda (aşırı gölge) bulunan bazı derelerde de örnek bulunmadığı; genellikle su bulunan nemli alanlarda, etrafı açık, kayalık derelerde yetiştiği görülmüştür. Bu asmaların arasından gelecekte ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere yeni bireylerin eldesi ihtimali olduğundan vejetatif materyal alınarak in-vivo’da saklanmasının uygun olacağı ön görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Vitis spp., Asma, Ampelografi, Ganos Dağları, Trakya

Collecting genetic materials and isolating DNAs of grapevine (Vitis spp.) as naturally grown in Ganos Mountains

Ganos Mountains, lied on north-east and south-west direction are located in the south of Trakya Region in 40° 35’ and 40° 52’ N ile 26° 58’ ve 27° 27’ E coordinates. Ganos Mountains are the highest point of Tekir Mountains with 945 m altitude. Research was conducted in the vegetation period in 2014; sampling survey carried out using three different methods. Searching grapevines in the well-known oldest settlement areas which were about archaeological excavation areas; also asking the villagers, and some districts and riverbeds. Grapevine samples are collected between 40° 53' N and 27° 26' E and 40° 35' N 27° 00' D coordinates. Samples were examined on 29 identification characters according to the “Second Edition of the OIV’s Descriptor List for Grape Varieties and Vitis Species” list. Grapevine leaves and shoot apex samples were photographed and evaluated. Samples DNAs content were isolated using the “Doyle & Doyle DNA Extraction Protocol”. DNAs were preserved in refrigerator. As a result, in the northern slopes of the Ganos Mountains about 600 m altitude, while the southern slopes above 700-750 m altitude; neither Vitis vinifera ssp. silvestris nor Vitis vinifera ssp. sativa grapevine samples were found. Far from the villages and settlements also densely forested areas (excessive shade) and streams there was no samples found; while moist areas with water, open areas and rocky creek was have samples. It is foreseen that; in order touse in the future breeding programs these vegetative materials are kept in-vivo conditions.

Keywords:

Vitis spp., Grapevine, Ampelography, Ganos Mountains, Trakya,

PDF

___

Yetişen Yabani Asmanın (Vitis vinifera ssp. silvestris) Tanımlanması ve Üretimde Kullanılabilme Olanakları Üzerine Araştırma. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu (19-23 Eylül 2005). Tekirdağ. Bildiriler Cilt: 1, 22-31.
Çelik S (2011) Bağcılık (Ampeloloji). Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Cilt 1, 3. Baskı. s. 423.
Çoban A (2004) Ganos Dağlarındaki Kayın Kalıntıları ve Yeni Bitki Türleri. Türk Coğrafya Dergisi. 42: 47-58.
Çoban H, Küey E (2006) Manisa’ da (Yuntdağı) Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 43(2): 41-52.
Doyle JJ, Doyle JL (1990) Isolation of Plant DNA from Fresh Tissue. Focus. 12: 3-15.
Dönmez Y (1990) Trakya’nın Bitki Coğrafyası. İ.Ü. Yayın No 3601, Coğrafya Enstitüsü Yayın No 51, İstanbul.
Ekinci H (1990) Türkiye Genel Toprak Haritasının Toprak Taksonomisine Göre Düzenlenebilme Olanaklarının Tekirdağ Bölgesi Örneğinde Araştırılması, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı. Adana.
Galet P (1976) Precis D’ampelographia Pratique. 3 et Rue de la Vialla - Montpellier.
Galet P (1988) Cépages et Vignobles de France, Tome 1. Les Vignes Américaines (2nd ed.). Imprimerie Charles Déhan, Montpellier, France, p. 56.
GENRES 081-2001 European Union Project GENRES 081. 2001. Primary and Secondary Descriptor List for Grapevine Cultivars and Species (Vitis L.). Institut für Rebenzüchtung Geilweilerhof. Siebeldingen, Germany.
Kesici A, Haspolat G, Oğuz B (2010) Ülkemiz Florasında Doğal Olarak Yayılış Gösteren Süs Bitkilerinin Survey-Toplanması, Muhafazası ve Değerlendirilmesi. Anadolu J AARI, 20(2): 89-95.
Koçman A (1993) Türkiye İklimi. 72. Cilt. Ege Ün. Edebiyat Fak, Coğrafya Bölümü. İzmir. s. 83.
OIV (2009) 2nd Edition of the OIV Descriptor List for Grape Varieties and Vitis species. 178p. Organisation Intergouvernemental ecree par l’Accord International du 3 Avril 2001 http://www.oiv.int/oiv/info/ enplubicationoiv# grape. Erişim Tarihi 24.02.2014.
Özşahin E (2015a) Ganos Dağı ve Yakın Çevresinin Tektonik Jeomorfolojisi (Tekirdağ). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8(37): 398-418.
Özşahin E (2015b) Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla Heyelan Duyarlılık Analizi: Ganos Dağı Örneği (Tekirdağ). Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi. 7(1): 47-63.
Schneider A (1996) Grape Variety Identification by means of Ampelographic and Biometric Descriptors. Riv. Vitic. Enol. 49: 11-16.
Şensoy RİG, Balta F (2011) Determination of Some Local Grape Genotypes Belong to Van Region and Their Characterization by RAPD Markers. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. &Tech. 1(3): 41-56.
Tassie L (2010) Vine Identification – Knowing What you have. Australian Government, Grape and Wine Research and Development Corporation. Fact Sheet. August 2010. p. 8.
Tomazic I, Korosec-Koruza Z (2003) Validity of Phyllometric Parameters used to Differentiate Local Vitis vinifera L. Cultivars. Genetic Res. and Crop Evaluation 50: 773-778.
Tomic L, Stajner N, Javornik B (2013) Characterization of Grapevines by the use of Genetic Markers. The Mediterranean Genetic Code – Grapevine and Olive. Chapter 1. http://dx.doi.org/10.5772/52833. p. 23.
Ustun B (2007) Toprak Erozyonu Modellemesinde Uzaktan Algılama; Ganos Dağı Örneği. 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı Bildirileri Poster bildiri. Ankara.
Ustun B (2008) Soil Erosion Modelling by Using GIS & Remote Sensing: A Case Study, Ganos Mountain. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sci. Vol. XXXVII. Part B7. Beijing.
Yankı M (2010) Marmara Bölgesi’nde Şarap Tarihi ve Turizmi. Tekirdağ İli Değerleri Sempozyumu (18 Eylül-21 Ekim 2010). Şarköy Değerleri Sempozyumu. 14 Ekim 2010. Bildiriler Kitabı. 35-42.
Yarcı C (2000) Işıklar Dağı’ nın (Tekirdağ) Vejetasyonu Üzerinde Fitososyolojik ve Ekolojik Araştırmalar. Erciyes Üniv. Fen Bil. Enst. Dergisi 16(1-2): 1-10.