FARKLI LOLIUM X FESTUCA MELEZLERİNDE ANEUPLOİDİ ORANLARININ VE BAZI MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİN BELİRLENMESİ

Bu araştırmada, Lolium x Festuca melezlerinde Lolium perenne x Festuca pratensis (PRIOR ZAD/84) ve Lolium multiflorum x Festuca pratensis (ELMET ZAD/85)’in bazı morfolojik özellikler incelenmiştir. İncelenen özellikler yönünden farklı melez gruplar “t” testi ile karşılaştırılmıştır. Mitotik kromozom incelemeleri sonucunda her iki melez grubunda allotetraploid (2n=4x=28) olduğu belirlenmiştir. PRIOR grubunda % 58.33 allotetraploid, % 41.67 aneuploid, ELMET grubunda ise % 26.67 allotetraploid, % 73.33 aneuploid tespit edilmiştir. Bitki başına kardeş sayısı, yeşil ve kuru ot verimleri, yaprak boyu ve eni, ham protein verimi, başakçık sayısı, bitki boyu, sap kalınlığı, başaktaki/salkımdaki çiçek sayısı ve tohum verimi yönünden PRIOR grubunun ELMET grubuna göre daha üstün olduğu belirlenmiştir. Ancak gruplar arasındaki farklılıklar sadece kardeş sayısı, kuru ot verimi ve başakçık sayısı bakımından istatistiksel olarak önemli bulunmuştur

Anahtar Kelimeler:

Kromozom Sayısı, Ot ve Tohum Verimi, Ham Protein Oranı ve Verimi

Determination of Some Morphological Characteristics of Different Lolium x Festuca Hybrids

In this research, some morphological characteristics of Lolium x Festuca hybrids, Lolium perenne x Festuca pratensis (PRIOR ZAD/84) and Lolium multiflorum x Festuca pratensis (ELMET ZAD/85) were examined. The statistical comparison of the examined characteristics of the different hybrid groups was made using the “t” test. As a result of mitotic chromosome examination, both hybrid groups were determined to be allotetraploid (2n=4x=28). In PRIOR group 58.33 % allotetraploidy and 41.67 % aneuploidy, in ELMET group 26.67 % allotetraploidy and 73.33 % aneuploidy were determined. Results indicated that PRIOR group was superior to ELMET group in terms of number of tillers per plant, fresh and dry hay yields, leaf length and width, crude protein yield, the number of spiklets, plant height, stem thickness, the number of flowers in spike/panicle and seed yield. However, the differences between those groups were found to be significant for only in the number of tillers per plant, dry hay yield and the number of spiklets per plant.

Keywords:

Chromosome number, Hay and Seed Yield, Crude Protein Rate and Yield,

PDF

___

Aastweit, K. 1968. Variation and selection for set in tetraploid rye. Hereditas, 60: 294-316.
Açıkgöz, E. 1982. Adi otlak ayrığında (Agropron cristatum L. Garetns) bazı morfolojik ve tarımsal özellikler ile çiçek biyolojisi üzerinde araştırmalar. Ankara Üni. Zir. Fak. Yay. No: 802, s, 62.
Berg, C. C. and Hill, R. R. 1975. Seed production by ryegrass-fescue hybrid derivatives in muslincovered cages. Crop Sci. 15: 52-54.
Berg, C. C., Hill, R. R., Buckner, R. C. and Barnes, R. F. 1979. Forage production and quality of synthetics derived from Lolium x Festuca hybrids. Crop Sci., 19: 89-93.
Buckner, R., Burrus, C. and Eizenga, G. C. 1985. Genetic, morphological and agronomic characteristics of Lolium-Festuca amphiploids. Crop Sci., 25: 757-761.
Buckner, R. C., Hill, H. D. and Burrus, P. B. J. 1961. Some characteristics of perennial and ryegrass x tall fescue hybrids and of the amphidiploid progenies of annual ryegrass x tall fescue. Crop. Sci., 1: 75-80.
Deniz, B. 1985. Diploid çayır yumağı (Festuca pratensis Huds.) çeşitlerinden yapay tetraploidlerin elde edilmesi ve bunların bazı sitolojik ve morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması, Doktora Tezi, Atatürk Üni.
Deniz, B. 1997. Hybrids betwen meadow fescue (Festuca pratensis Huds.) and perennial ryegrass (Lolium perenne L.) and their morphological characteristics. T. J. Agric. For., 21: 579-584.
Deniz, B. ve Akgün, İ. 1993. Response of diploid and tetraploid meadow fescue (Festuca pratensis Huds.) plants to the different doses of nitrojen applications. T. J. Agric. For., 17: 695-706.
Elgersma, A. 1990. Seed yield related to crop development and to yield components in nine cultivars of perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Euphytica, 49: 141-154.
Humphreys, M. O. 1993. Genetic resources for imoroved climatic adaptation within the ryegrass/fescue complex. Agriculture Crop Adaptation to Cool, Wet, Climates (Ed. Wilson, et. all. ), p, 281-287.
Humphreys, M. O., Thomas, H. and Tyler, B. F. 1989. The potential of Lolium multiflorum x Festuca gigante hybrids. Proceedings of XVI. International Grassland Congress (Ed. R. Desroches), p, 253-254. Versaillcs Association Française Pour La Production Foarragere.
Klinga, K. 1986. Aneuploidy in induced autotetraploid populations of Festuca pratensis, Lolium multiflorum and Lolium perenne, I. the frequency of aneuploids and performence of spaced plants in twoautotetraploid populations of Festuca paratensis. Hereditas, 104: 75-83.
Sağsöz, S. 1974. Diploid ingiliz çiminden (Lolium perenne L.) tetraploid ingiliz çimin elde edilmesi imkanları, bu bitkilerde mitoz ve mayoz kromozomları ile bazı morfolojik özelliklerin mukayesesi. Atatürk Üni. Zir. Fak. Yay. 159.
Serin, Y. ve Tan, M. 1998. Buğdaygil yembitkileri. Atatürk Üni. Zir. Fak. Yay No. 334,
Thomas, H. and Humphreys, M. O. 1991. Propress and potential of interspecific hybrids of Lolium and Festuca J. Agric. Sci., 117: 1-8.
Werner, M. 1983. Induced alloploid derivatives of intergeneric Lolium multiflorum Lam. (2n=14) x Festuca pratensis Huds. (2n=14) hybrid. I. morphological features, fertility and somatic chromosome number of alloploid Co plants and their first C1 generative generation. Genetica- Polonica, 24: 151-162.