Antalya Bölgesi-Aksu Ovası sulama birliklerinin performansının değerlendirilmesi

Sulama sistemlerinin performansının belirlenmesiyle, tarımda kullanılan suyun daha doğru bir şekilde planlanması sağlanabilecektir. Böylece su kullanım verimliliği en üst seviyelere çıkabilecektir. Bu araştırmada, beş adet sulama birliğinin sulama yoğunluk oranı (IIR), su kullanım oranı (WUR), akış dağıtım oranı (FDR) ile mali performanslarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, Türkiye’nin güneyinde Antalya’da yer alan Aksu ovasındaki beş adet sulama birliğinin (Aksu-Güney, Aksu-Karaöz, Aksu-Kuzey, Aksu-Orta ve Aksu-Perge) 2014 yılı verileri kullanılmıştır. IIR değeri 0.81 ile 0.98 arasında değişim göstermiştir. IIR değerlerinin 1’e yakın olması sulama sezonu öncesi ve sulama sezonunda planlamaların birbirine yakın değerlerde olduğunu göstermektedir. WUR değerleri 0.94 ile 1.59 arasında değişmiştir. WUR değerinin 1’den büyük olduğu durumlarda birim alana verilmesi planlanan miktardan daha fazla suyun sevk edildiği söylenebilir. FDR ortalama değerleri ise 0.92 ile 1.33 arasında değişim göstermiştir. FDR değerinin 1’e yakın olması su dağıtımının planlanan yada hedeflenen oranda gerçekleştiğini ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sulama sistemi, Su kullanım performansı, Su yönetimi

Evaluation of the performance of irrigation associations in Antalya Region-Aksu Plain

When the performance of irrigation systems is made clear, irrigation water used in agriculture can be planned better and used more efficiently. Thus, water efficiency in irrigation can be at maximum level. It is the aim of this study to find out the irrigation intensity ratio (IIR), water use ratio (WUR), flow delivery ratio (FDR) and financial performances of five irrigation districts. In this study, the data which was gathered in 2014 from 5 irrigation districts in Aksu Plain, Antalya (Aksu-güney, Aksu-Karaöz, Aksu-Kuzey, Aksu-Orta and Aksu-Perge). IIR values were found to change between 0.81 and 0.98. The fact that IIR values are close to 1 reveals that the planning done prior to and during the irrigation season are close to one another. WUR values were found to change between 0.94 and 1.59. When WUR values are above 1, it can be suggested that more water than planned is given to the unit of area. Average FDR values were found to change between 0.92 and 1.33. The fact that FDR value is close to 1 reveals that water distribution is close to the planned or targeted rates.

Keywords:

Irrigation system, Water use performance, Water management,

PDF

___

Akkuzu E, Aşık Ş, Ünal HB, Karataş BS, Avcı M (2003) Menemen sol sahil sulama sistemi su dağıtımında yeterliliğin ve değişkenliğin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 40 (3):97-104.
Akkuzu E, Karataş BS (2004) İzmir ili dahilindeki sulama birliklerinin genel sulama planlarına göre işletim performansı. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 41(1):107-116.
Akkuzu E, Ünal HB, Karataş BS (2006) Aşağı Gediz Havzası sulama sisteminde ana kanal düzeyinde su dağıtımında yeterliliğin ve değişkenliğin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 43(2): 85-96.
Bird JD (1991) Introducing monitoring and evaluation into main system manegament- A low investment approach. Irrigation and Drainage Systems 5 :43-63.
Climate-data.org (2015) http://tr.climate-data.org/location/30186/.(Ulaşım tarihi:15.10.2015).
Çakmak B (2001) Konya sulama birliklerinde sulama performansının değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (3): 111-117.
Çakmak B (2002) Kızılırmak Havzası sulama birliklerinde sulama sistem performansının değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 5(2): 130-141.
Çakmak B, Beyribey M (2003) Sakarya Havzası sulamalarında sistem performansının değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (1). 116-124.
DSI (2014a) 2014 Yılı İşletme ve Bakım Değerlendirme Raporu. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ 13. Bölge Müdürlüğü İşletme ve Bakım Şube Müdürlüğü, Antalya.
DSI (2014b) Planlanan ve gerçekleşen sulama suyu ihtiyaçları ile şebekeye alınan su miktarının irdelenmesi. DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, Antalya.
DSI (2014c) Planlanan bitki desenine göre sulama suyu ihtiyacı. DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, Antalya.
DSI (2014d) Devredilen Sulama Tesisleri 2014 Yılı İzleme ve Değerlendirme Raporu (Aksu Güney, Orta, Kuzey, Karaözler, Perge. Aksu Sulaması/Aksu I. ve II. Merhale Ünitesi). DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, Antalya.
DSI (2014e) DSİ'ce inşa edilerek işletmeye açılan sulama ve bataklık ıslahı tesisleri 2014 yılı mahsul sayım sonuçları. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Develet Su İşleri Genel Müdürlüğü İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, İstatistik Şube Müdürlüğü.
Garces C (1983) A methodology to evaluate the performance of irrigation systems: Application to Phiippine national systems. Unpublished Ph. D. thesis, Cornell University, Ithaca, New York, U.S.A.
İrtem E, Sarı T (2011) Balıkesir Ovası sulamasının incelenmesi. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 26, (2): 461-469.
Jurriens R (1996) Assesing Seasonal Irrigation Service Performance. Working Papers on Irrigation Performance 3. International Food Policy Research Institute. Washington, D.C. 71.p
Karataban Y (1960) Antalya Aksu Regülatörü. Türkiye Mühendislik Haberleri: 1 Aralık 1960. Syf. 14-23.
Kuşçu H, Bölüktepe FE, Demir AO (2009) Performance assessment for irrigation water management: A case study in the Karacabey irrigation scheme in Turkey. Afr. J. Agric. Res., 4(2): 124–132.
Levine G (1982) Relative water supply: An explanatory variable for irrigation systems. Technical Report No. 6. Cornell University. Ithaca, New York, U.S.A.
Malano H, Burton M (2001) Guidelines for Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector. International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage (IPTRID), FAO. 44p. Rome, Italy.
Molden DJ, Saktivadivel R, Perry CJ, Fraiture C (1998) Indicators for Comparing Performance of Irrigated Agriculture Systems. IWMI, Research Report 20, Colombo, Sri Lanka, 26 p.
Özbek Ö, Kaman H (2015) Aksu-Perge Sulama Birliği su dağıtım yeterliliğinin değerlendirilmesi. 4.Uluslararası Katılımlı Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, Kahramanmaraş.
Perry CJ (1996) Quantificiation and measurment of a minimum set of indicators of the performance of irrigation systems. Colombo, Sri Lanka: IWMI.
Sampath RK (1988). Equity measures for irrigation system performance evaluation. Water International 13: 25-32.
Şener M (2011). Su kullanım performansının değerlendirmesi: DSI XI. Bölge örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2): 77-84.
Şener M, Kurç HC (2012). Küçük sulama şebekelerinde performans değerlendirmesi: Trakya Bölgesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 82-91.
Ünal HB, Avcı M, Aşık Ş, Akkuzu E, Kılıç M, Karataş BS (2004). Sulama suyu dağıtımına çiftçi tepkileri: Menemen Sol Sahil sulama sistemi örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 41 (3):165-175.
Yılmaz Kafalı F (2008). Antalya’nın günlük yağış özellikleri ve şiddetli yağışların doğal afetler üzerine etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: X, (1), 19-65.