DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU İLLERİNDEN TÜRK ORDUSUNA YAPILAN YARDIMLARDA TÜRK KIZILAYI'NIN ROLÜ (1940-1943)

1940’lı yıllar hem Dünya Tarihi açısından hem de Türkiye Tarihi açısından zor günler içerir. Bu zorlu süreçte Türkiye’de iktidarı elinde tutan CHP hükümeti, ortaya çıkan sorunlara iktisadi ve sosyal açıdan çözümler aramıştır. Bu kapsamda pek çok sosyal içerikli kampanya başlatılmıştır. Türkiye Kızılay Cemiyeti ve diğer hayır kurumları da bu yardım faaliyetlerinde çok önemli görevler üstlenmiştir. Türkiye Kızılay Cemiyeti’nin ön ayak olduğu bu yardım faaliyetlerinden birisi, 1940 yılından 1942 yılına kadar süren askerlere yardım kampanyasıdır. Bu cemiyet, 1940-1942 yılları arasında, Türkiye’nin farklı bölgelerinden yün ve pamuklu giyecek eşyaları toplamıştır. Bu yardımların toplandığı bölgelerden olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri de yapılan çağrıya kayıtsız kalmamışlardır. Cemiyet bu bölgelerin illeri, kazaları ve köylerinden topladığı giysileri taksim ederek en kısa sürede askeri makamlara ulaştırmıştır. Bu çalışmada, Kızılay'ın Doğu ve Güney Doğu Anadolu illerindeki bu faaliyetleri hakkında bilgiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Doğu Anadolu, Yardım, Türk Askerleri, Türkiye Kızılay Cemiyeti

THE ROLE OF THE TURKISH RED CRESCENT İN AID FROM EASTERN AND SOUTHEASTERN ANATOLIAN PROVINCES TO THE TURKISH ARMY (1940-1943)

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)........................................
Kızılay Arşivi (KA).......................................
Kızılay, 73 Yıllık Hayatı..........................................
Doğu, Cumhuriyetin “15”nci Yılında, Üçüncü Umumi Müfettişlik Neşriyatından, S:1 1938: 53.
Akşam Gazetesi.........................................................
Cumhuriyet Gazetesi..........................................
Tan Gazetesi ...........................................................
Ulus Gazetesi...........................................................
Vatan Gazetesi..........................................................
Fırat Gazetesi (Malatya Yerel Gazetesi)...........................
Kitap ve Makaleler ................................
Ahmad, Feroz (2015). Modern Türkiye'nin Oluşumu, Kaynak Yayınları, İstanbul.
Akgün, Karal, Seçil; Uluğtekin Murat (2001). Hilal-i Ahmer’den Kızılay’a, Cilt: II, Ankara: Türk Hava Kurumu Basımevi.
Aydın, Harun (2018). Ağrı Halkevi ve Tarihsel Gelişimi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3/7, 1483-1496.
Çapa, Mesut (1989). Kızılay (Hilal-i Ahmer) Cemiyeti (1914-1925), Ankara Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Gök Selahaddin; Kılınççeker Özlem, (2020). “Cumhuriyet Halk Partisi İntihap Mahali Raporlarına Göre Urfa’da Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Hayat (1944-1948)”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 625-637.
Gök, Selahaddin, (2019). Cumhuriyet Halk Partisi İktidarında Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da İskân Politikaları (1923-1950), EfeAkademi Yayınları, İstanbul.
Haçi̇n, İlhan (2014), 1939 Erzincan Büyük Depremi, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30 (88), 37-70.
Keser, Ulvi (2009). “Arşiv Belgeleri Işığında İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’de Mülteciler ve Esirler Sorunu”, ÇTTAD, VIII/18-19, 185-208
Kopar, Metin (2019). Küllerinden Doğan Bir Şehir Gaziantep (1923-1950), Gece Akademi Yayınları, Ankara.
Kopar, Metin (2009). Cumhuriyet Halk Partisi Döneminde Doğu Anadolu’ya Yapılan Kamu Harcamaları ve Yatırımlar (1927-1950), Ankara.
Korkmaz, Hacer (2016). “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında (1941) Yardım Sevenler Cemiyeti ve Mevhibe İnönü’nün Çalışmaları”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (27), 431-442.
Özer, Sevilay (2012). “II. Dünya Savaşı Yıllarında Ekim Seferberliği”, CTAD, yıl:8, S.15, 31-49.
Ural, Selçuk; Topçu, İlyas (2017). “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Kars’ın Nüfusu”, Iğdır Sosyal Bilimler Dergisi, S:12, 385-416.
Utkugün, Ceren; Ortak, Şaban (2019). “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Yardım Sevenler Cemiyeti’nin Milli Müdafaa Hizmetlerine Yardım Faaliyetleri”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2), 461-477.
Utkugün, Ceren (2016). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’de Ekonomik Sıkıntıların Sosyal Hayata Etkileri (1939-1945), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi.