BİR BİLİNÇ YÜKSELMESİ HİKÂYESİ YA DA ÇOCUK EDEBİYATINDA MAHREMİYETİN KORUNMASI

Yüzyıllar boyunca çocuk ve onun hayal dünyasını dolduran ve çocuğa şekil veren unsurlar büyüklerin dünyasından beslenmiştir. Batı’da, modern devirlerin başlangıcı diyebileceğimiz 15.yy-20.yy arasında ise bu durumun biraz daha farklı yaş gruplarına hitap eden eserlerle çeşitlenmesine rağmen çocuğun lehine mahrem dünyasında gözle görülür bir iyileşme olmamıştır. Araya çocuk-üstü ideolojiler girmiş, sömürgecilik başlamış ve en son tüketim endüstrisi diyebileceğimiz bir şeyleşme dönemine tüm insanlıkla birlikte farklı kıtalardan çocuklar da muhatap olmuştur. Örneğin Avrupa kıtasında ölümle ve karamsarlıkla korkutulan çocuk, birkaç yüzyıl içinde tüketim makinesinin etten dişlisi haline gelmek suretiyle çocukluğunu yaşamadan ve özne olamadan başka bir nesneye dönüşmüştür. Çocukluğunu yaşayamadan birden büyüyen Kıta Avrupa’sı çocukları; yetişkinlik dönemlerini farklı kıtalarda yaşayan çocuklardan kendi çalınmış çocukluklarının adeta intikam alırcasına farklı kıta, ırk ve dinden çocukların da huzurunu kaçırmışlardır. Başka kıtalarda çocuk askerlere, terörist çocuklara ya da aileleriyle birlikte savaş mağduriyet yaşayan engelli çocuklara dönüşmüşlerdir. Kurtulanlar da Liberalizm ve Sosyalizm gibi rekabet halindeki insan-üstü ideolojilerin nüfuz savaşlarına kurban edilmiştir. Önce her şeyleri açık edilip naif halleriyle makine uygarlığının çekim alanında özgürlükleri ve mahremiyetlerini yitiren çocuklar birer yetişkin adayıdır ve popüler kültür unsurlarının da marifetiyle erken yaşlarda çocuklukları ve çocukluk alışkanlıkları, saflıkları, değerleri manipüle edilmektedir. Tüketim toplumunun yetmiş, seksen yıllık neferleri olarak görülmüştür. Türkiye’deki çocuk edebiyatı eserleri de ülkenin tercihlerinden nasibini (ulus devlet, çağdaşlaşma, tek tip çocuk vs.) alarak uzun yıllar ihmale uğramıştır. Türkiye’de Batı Klasikleri, 90’lı yılların ortaların kadar Kemalettin Tuğcu kitapları, Ayşegül serisi: Evlere okullara, yayın evi vitrinlerinde tekel oluşturmuştur. Çocuğun hayatındaki tek boyutluluk kültür ve çocuk kitapları üzerinde etkili olmuştur. Bu makale hem Batı’da hem de Doğu’da çocukluk hakları çalınmış bir yaş grubunu; yani çocuğu ve çocuk edebiyatı ürünlerini örnek olaylar eşliğinde izini sürmüştür.Anahtar Kelimeler: Mahremiyet, Doğu ve Batı’da Çocuk Edebiyatı, İnsan-Üstü İdeolojiler, Tüketim, Tek Boyutluluk, Şeyleşme,  ABSTRACT:Forcenturies, children, their dream World and the elements those shaped children’s personalities were based on adults’ World. Betweenthe 15th and 20th centurieswhich can be pointedout as thebeginning of the modern era, there is novisible improvement that can be assessed in favour of children in their privacy World, although this situation is diversified with the works addressing different age groups. The ideologies beyond children have come into prominence, thecolonialism has begun, and just as all people, the children in different continents have been affected by the latest consumer industry in a reification period. For instance, the child who has been frightened by death and pessimism across Europe, with becoming a cog in the machine of consumer industry in the last centuries, has transformed to a different object without living his/her childhood or without being a subject. The children of Continental Europe who grew up without living their childhood, disturbedtherace, the religion and the children of different continents as if they revenged on their childhood from the other children who lived their adulthood in different continents. They have turned into child soldiers, terrorist children, ordisable children who are war victims with their families in other continents. The survivors were also sacrificed to the rivalwars of the ideologies such as liberalism and socialism. Children are a candidate to adulthood who loses their freedomand privacy in the gravitational of machine civilization, and theirchildhood, childhood habits, purity and values are manipulated by popular cultureelements in their early ages. They are seen as soldiers of consumer industry around their whole lives. By the children's literature in Turkey has shaped its share by the country preferences (nation-state, modernization, uniformchild, etc.), and it has neglected for many years. The West Classics translated to Turkish, until the mid-90s Kemalettin Tuğcu’s books, Ayşegül series has monopolized at home, schools and the Publisher show case. The one dimensionality in thechild's life has beeninfluential on culture and children's books. In this article, it is tracked back to children and children's literature productstorelease an age group that their childhood rights were stolen in the West and also in the East. Keywords: Privacy, Childern’s Literature in the East and the West, Ideologies Beyond Human, Consumer, One Dimensionality, Reification. 

___

  • KAYNAKÇA Aydın, Mustafa (2009). Mahremiyet ve Örtünmenin Dönüşümü, Eski Yeni Dergisi, 12, 61-67. Chul-Han, B.(2017a).Şiddetin Topolojisi(Dilek Zaptçıoğlu,Çev). (2.Bs).İstanbul:Metis Yayınları. Chul-Han, B.(2017b).Şeffaflık Toplumu(Haluk Barışcan Çev.).(2.Bs). İstanbul:Metis Yayınları. Çaha, Ö.(2010). Sivil Kadın. (10.Bs), Ankara:Savaş Yayınevi. Gürbilek, N.(1992).Vitrinde Yaşamak: Seksenlerin Kültürel İklimi. İstanbul:Metis Yayınları. İsfahani, Ragıp el, (1995) Müfredat: Kur’an Kavramları Sözlüğü, Yusuf Türker, Pınar Yayınları, (1Bs) Kaya, A.,H.(Haziran 2012). “Hasan AycınlaSöyleşi”23 nisan 2018 tarihinde http://www.edebistan.com/index.php/akifhasankaya/hasan-aycinla-soylesi-2/2012/06/ adresinden erişildi. Mutçalı, Serdar, (1995). Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yayınları, İstanbul-1995 Naçar, B. (2008).Çocuk Hikâyelerinde Din Eğitimi. Sakarya Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. Onur, B.(2007). Çocuk, Tarih ve Toplum, İmge Yayınları, Ankara, Sümeyra, C.(2007).Zarif Masallar, Hece Dergisi:Cahit Zarifoğlu, (126-128), 283-287 Şirin, M. R. (2000).99 soruda Çocuk Edebiyatı Mustafa Ruhi Şirin (Haz). (3.Bs)(1-289), İstanbul:Çocuk Vakfı Yayınları. Şirin, M.,R. (2014).Batı Dünyasında Batı Yazınına Öykünen Kitaplarla Giremeyiz.YalvaçUral ile Söyleşi,Türk Dili,756, 330-340. Uçan, H.(2005).Çocuk Kadar Saf, Temiz Olabilmek/Kalabilmek, Hece Dergi: Çocuk Edebiyatı, 104 -105, 18-23. Tanğ, E.(2017).Türkiye’de 1923-1950 Dönemi Ulus Devlet Yapılanması ve Gençlik Politikaları., Balıkesir Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi,Balıkesir, Yalanaz, T.(2013).Kemalettin Tuğcu’nun Eserlerinde Kurgu Ve Gerçeklik, Fatih Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi,İstanbul, Shiner, L.(2004). Sanatın İcadı(İsmail Türkmen Çev)., İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ( Orjinali 2001’de yayımlanmıştır) Smith, A.,D. (2009).Global Kültüre Doğru(Zekeriya Tüysüz Çev).Kudret Bülbül(Ed), Küreselleşme, Ankara: Orion Kitabevi Yıldız, D.(2016).Popüler Çeviri Çocuk Romanlarının İçerik Bakımından İncelenmesi,SEFAD, 36, 435-466, DOI Number:http://dx.doi.org/10.21497/sefad.285287