Hasan KÜTÜK, Sinan OKUR, Ömer ANLATAN, Akif AVCU

Öz İlişkililik ve Çevre Yönelimlilik Ölçekleri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, Öz İlişkililik ve Çevre Yönelimlilik Ölçeklerinin Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Araştırmada kullanılan veriler üç farklı çalışma grubundan elde edilmiştir. Birinci grup, 231’i kadın ve 76’sı erkek olmak üzere 307 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Bu katılımcılardan toplanan veriler ile ölçeklerin yapı geçerliği, ölçüt bağımlı geçerliği ve güvenirliği test edilmiştir. İkinci grupta, 17’si kadın ve 9’u erkek olmak üzere 26 üniversite öğrencisi yer almaktadır. Bu katılımcılardan toplanan verilerle de dilsel eşdeğerlik test edilmiştir. Son olarak üçüncü grup ise test tekrar test güvenirliği için 20 kadın ve 20 erkek olmak üzere 40 kişiden oluşmaktadır. Yapılan açımlayıcı faktör analizinde her iki ölçeğin de tek boyutlu olduğu ortaya konmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi bulguları ise, Öz İlişkililik Ölçeğinin yapı geçerliğinin sağlandığını gösterirken Çevre Yönelimlilik Ölçeğinin yapı geçerliğinin sağlanamadığını göstermiştir. Bu doğrultuda Öz İlişkililik Ölçeği Türk kültürüne uyarlanmıştır. Çevre Yönelimlilik Ölçeğinin ise üniversite öğrencileri ile gerçekleştirilebilecek çalışmalarda tekrardan geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılması gerekmektedir. Bunun dışında ölçeklerin eşdeğer ölçme araçları ile arasındaki ilişkiyi gösteren korelasyon katsayıları, her iki ölçeğin de eşdeğer ölçek geçerliğini sağladığını kanıtlamıştır. Güvenirlik analizlerinde ise, Cronbach alfa iç tutarlık değeri Öz İlişkililik Ölçeği için .90 ve Çevre Yönelimlilik Ölçeği için .92 olarak hesaplanmıştır. Test tekrar test sonuçlarında ise Öz İlişkililik Ölçeği için .87 ve Çevre Yönelimlilik Ölçeği için .78 olarak bulunmuştur. Bu kapsamda iki ölçeğin de güvenilir olduğu söylenebilir. Araştırma sonucunda elde edilen tüm bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Öz ilişkililik, Çevre Yönelimlilik, Sahte benlik, Geçerlik, Güvenirlik

Self-Relatedness and Environment-Directedness Scales: Validity and Reliability Study

The aim of this study is to adapt Self-Relatedness and Environment-Directedness Scales to Turkish and to examine their psychometric properties. The research has three different study groups. The first group consists of 307 university students, of which 231 are female and 76 are male. The construct validity, criterion validity and reliability of the scales were tested with the data collected from these participants. In the second group, there are 26 university students, 17 of whom are female and 9 of them are male. Linguistic equivalence was also tested with the data collected from these participants. Finally, the third group consists of 40 people, 20 female and 20 male, for test-retest reliability. In the exploratory factor analysis, it was revealed that both scales were one-dimensional. The confirmatory factor analysis findings showed that the construct validity of the Self-Relatedness Scale was ensured, while the construct validity of the Environment-Directedness Scale was not achieved. In this direction, Self-Relatedness Scale was adapted to Turkish culture. The validity and reliability analysis of the Environment-Directedness Scale should be repeated in studies that can be carried out with university students. Apart from this, the correlation coefficients showing the relationship between the scales and the equivalent measurement tools proved that both scales provide the equivalent scale validity. In the reliability analysis, the Cronbach alpha internal consistency value was calculated as .90 for the Self-Relatedness Scale and .92 for the Environment-Directedness Scale. In the test-retest results, it was found as .87 for the Self-Relatedness Scale and .78 for the Environment-Directedness Scale. In this context, it can be said that both scales are reliable. All the findings obtained as a result of the research were discussed in the light of the literature.

Keywords:

Self-relatedness, Environmental-directedness, False-self, Validity, Reliability,

PDF

___

Brislin, R. W. (1970). Back-translation for cross-cultural research. Journal of Crosscultural Psychology, 1(3), 185-216.
Brown, L. M., & Gilligan, C. (1992). Meeting at the crossroads: Women’s psychology and girls’ development. USA: Harward University Press.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2013). Sosyal bilimler için istatistik (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cassimatis, E. G. (1984). The “False Self”: Existential DNA therapeutic issues. International Review of Psycho-Analysis, 11, 69-77.
Cihangir Çankaya, Z. ve Bacanlı, H. (2003). İhtiyaç Doyumu Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sözel Bildiri, VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Crewdson, F. (1996). The false self as explored in long-term psychoanalysis. Journal of the American Academy of Psyhoanalysis, 21(1), 29-43.
Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Deci, E., & Ryan, R. (1985). The General Causality Orientations Scale: Self determination in personality. Journal of Research in Personality, 19, 109-134.
DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar. (Ed. T. Totan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
Eichengreen, A., Hoofien, D., & Bachar, E. (2016). Empirically based suggested insights into the concept of false-selfe defense: Contributions from a study on normalization of children with disabilities. Journal of the American Psychoanalytic Association, 64(1), 107-132.
Eichengreen, A., & Hoofien, D. (2017). Psychometric analyses of new measures of false-self defense: Self-relatedness and environment-directedness scales. European Journal of Psychological Assessment, 35(3), 379-391.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods.
Graham, J. M., Guthrie, A. C., & Thompson, B. (2003). Consequences of not interpreting structure coefficients in published CFA research: A reminder. Structural Equation Modeling, 10(1), 142-153.
Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Harter, S., Marold, D. B., Whitesell, N. R., & Cobbs, G. (1996). A model of the effects of perceived parent and peer support on adolescent false self behavior. Child Development, 67(2), 360-374.
Harter. S., Waters. P. L., & Whitesell, N. R. (1997). Lack of voice as a manifestation of false self behavior among adolescents: The school setting as a stage upon which the drama of authenticity is enacted. Educational Psychologist, 32, 153-173.
Harter, S. (1999). The construction of the self: A developmental perspective. New York: Guilford Press.
Helminski, K. (2006). Bilen Kalp ‐ Ruhsal Dönüşümün Sufi Yolu. (R. Algan, Çev.). İstanbul: Dharma.
Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
Jackson, D. L., Gillaspy, J. A., & Purc Stephenson, R. (2009). Reporting practices in confirmatory factor analysis: An overview and some recommendations. Psychological Methods, 14(1), 6-23.
Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Keith, T. Z. (2019). Multiple regression and beyond: An introduction to multiple regression and structural equation modeling (3rd Ed.). New York: Taylor & Francis Group.
Khan, M. M. R. (1996). The privacy of the self. London: Karnac Books.
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling (4th Ed.). New York: The Guilford Press.
Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Laing, R. D. (2011). Bölünmüş Benlik. (E. Akça, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Linacre, J. M. (2011). A user’s guide to Winsteps & Ministep Rasch-Model computer programs. Program Manual 3.72.1 http://www. Winsteps.com/a/winsteps.pdf adresinden elde edildi.
Miller, A. (1997). The drama of the gifted child: The search for true self (R. Ward, Trans.) (Revised Ed). New York: Basic Books.
Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2012). Mplus User's Guide (Seventh Edition). Los Angeles, CA: Muthén & Muthén
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd Ed.). New York, NY: McGraw-Hill, Inc.
Russell, D. W. (2002). In search of underlying dimensions: The use (and abuse) of factor analysis in personality and social psychology bulletin. Personality and Social, Psychology, 28, 1629-1646.
Sarısoy, G. (2016). Winnicott’ın gerçek benlik ve sahte benlik kavramlarının bir vaka ve terapi ilişkisi bağlamında incelenmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 3(1), 1-15.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş (Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları). Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th Ed.). Boston: Pearson.
Wang, J., & Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus. Southern Gate: Higher Education Press.
Weir, K. F., & Jose, P. E. (2010). The perception of false self scale for adolescents: Reliability, validity, and longitudinal relationships with depressive and anxious symptoms. British Journal of Developmental Psychology, 28(2), 393-411.
Winnicott, D. W. (1960a). Ego distortion in terms of true and false self. In D. W. Winnicott (Eds.), The maturational processes and the facilitating improvement: Studies in the theory of emotional development (pp. 140-152). London, UK: Karnac Books.
Winnicott, D. W. (1960b). The theory of the parent- infant relationship. In D. W. Winnicott (Eds.), The maturational processes and the facilitating environment: Studies in the theory of emotional development (pp. 37-55). London, UK: Karnac Books.
Winnicott, D. W. (1962). Ego integration in child development. In D. W. Winnicott (Eds.), The maturational processes and the facilitating environment: Studies in the theory of emotional development (pp. 56-63). London, UK: Karnac Books.
Winnicott, D. W. (1963). From dependence towards independence in the development of the individual. In D. W. Winnicott (Eds.), The maturational processes and the facilitating environment: Studies in the theory of emotional development (pp. 83-92). London, UK: Karnac Books.
Winnicott, D. W. (1965). The concept of trauma in relation to the development of the individual within the family. In C. Winnicott, R. Shepherd & D. Madeleine (Eds.), Psycho-analytic Explorations (pp. 130-148). London: Routledge.
Winnicott, D. W. (2005). Contemporary concepts of adolescent development and their implications for higher education. In D. W. Winnicott (Eds.), Playing and reality (pp. 186-203). London: Routledge.
Wolff, H. (1977). The contribution of the ınterview situation to the restriction of fantasy life and emotional experience in psychosomatics patients. Psychotheraphy and Psychosomatics, 28, 58-67.