Vize’de (Kırklareli) yerleşmenin gelişimi

Vize, Kırklareli ilinde bir ilçenin yönetim görevini üstlenen küçük bir şehirdir. Makalede önce Vize’nin konumuna, kuruluş yerine ve kuruluşuna kısaca temas edilmiştir. Daha sonra yerleşmenin gelişimi dönemlere ayrılmış ve Cumhuriyet dönemi nispeten ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bu son dönemde, yerleşmenin yatay ve dikey gelişimi, yapı malzemesi ve konut tipleri gibi özelliklere ağırlık verilmiştir.

(Development of settlement in Vize-Kırklareli)

Vize is a small city that has assumed the administrative function of a town in the Kırklareli province of Turkey. The paper first gives brief information about the location, place of establishment and establishment of Vize. Then, the development of the settlement is divided into specific periods, and the Republican period is dealt with in more details. The paper focuses on characteristics such as horizontal and vertical development and the types of construction materials and houses in this last period.

___

Akçen, G., 2005, “Türklerin Rumeliye Geçmeleri”, Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.45-79, İstanbul.

Ali Cevad, 1314, Memalik-i Osmaniye’nin Tarihi ve Coğrafya Lügati, Cilt 3, Kasabara Matbaası, İstanbul.

Ardel, A., Tümertekin, E., 1955, “Trakya’da Coğrafi Müşahedeler”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 15-16, s.1-20, İstanbul.

Arslan, Ş., 1973, Vize Şehri Araziden Faydalanma, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Mezuniyet Tezi No.10664, İstanbul.

Balcı, A., 2001, Kırklareli İli’nin Coğrafi Etüdü, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.

Balcı Akova, S., 2002, Ergene Havzasının Coğrafi Potansiyeli, Çantay Kitabevi, İstanbul.

Bayraktar, G., 1971, Onaltıncı Yüzyılda Vize Sancağı ile Köylerinin Nüfus ve Hasılatı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Mezuniyet Tezi No.8169, İstanbul.

Beksaç, E., 1998, “Traklar ve Vize”, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı 14, s.74-77, İstanbul.

Beksaç, E., 2006, “Vize’nin Trak Kimliği”, Yöre Aylık Kültür Dergisi, Sayı 80, s.2-8, Edirne.

Belediyeler, Dâhiliye Vekâleti Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü Yayını, Holivut Matbaası, 1933, İstanbul.

Boué, A., 1840, La Turquie d'Europe; Observations sur la Géographie, la Géologie, L'histoire Naturelle etc. Chez Arthus Bertrand Éditeur, Paris.

Dirimtekin, F., 1963, “Vize (Bizyhe, Bizye)”, Ayasofya Müzesi Yıllığı, Sayı 5, s.15-25, İstanbul.

Bosworth, C.E., Savvides, A., 2002, “Wize”, The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume XI, s.213-214, Leiden.

Ertuğrul, Ö., 2006, “Roma ve Sonraki Dönemlerde Vize”, Yöre Aylık Kültür Dergisi, Sayı 80, s.9-19, Edirne.

Evliya Çelebi, 1984, Seyahatname, Üçdal Neşriyat, Cilt 5-6, İstanbul. Eyice, S., 1967, “Doğu Trakya’da Yapılan Bir Tetkik Gezisinden Notlar”, VI Türk Tarih Kongresi (20-26 Ekim 1961) Bildirileri, s.206, Ankara.

Eyice, S., 1969, “Türkiye Trakyası’nda İncelemelerden Notlar: I Trakya’da Bizans Devrine Ait Eserler”, Belleten, Sayı 131, s.325-358, Ankara.

Eyice, S., 1991, “Ayasofya Camii”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 4, s.223-224, İstanbul.

Gökbilgin, T., 1956, “Kanuni Sultan Süleyman Devri Başlarında Rumeli Eyaleti Livaları, Şehir ve Kasabaları”, Belleten, Sayı 78, s.247-248, Ankara.

Halaçoğlu, Y., 1995, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Türk Tarih Kurumu Yayınları VII. Dizi-Sa.127, Ankara.

İzbırak, R., 1984, “Vize”, Türk Ansiklopedisi, Cilt XXXIII, Milli Eğitim Basımevi, s.318, Ankara.

Kayabölen, N., 1943, Vize Kasabasının Beşeri ve İktisadi Vaziyeti, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Mezuniyet Tezi No.904, İstanbul.

Karaçam, N., 1970, Bütün Yönleriyle Kırklareli ve İlçeleri, Yaylacık Matbaası, İstanbul.

Karaçam, N., 1995, Efsaneden Gerçeğe Kırklareli, Kırklareli Belediyesi Yayını: 1, Kırklareli.

Kırklareli İl Yıllığı 1967, Kırklareli Valiliği Yayını, Cömertiş Tipo-Ofset Matbaacılık, İstanbul.

Kıvılcım, T., 1998, Vize Şehri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

Kurter, A., 1983, “Istranca Dağlarının Temel Yapısal ve Jeomorfolojik Özellikleri (Yeni Görüşlerin Işığında: II)”, Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, Sayı 10-11, s.1-19, İstanbul.

Mansel, A. M., 1938, Trakya’nın Kültür ve Tarihi, Edirne ve Yöresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu Yayınlarından, Sayı 5, Resimli Ay Matbaası, İstanbul.

Özdeğer, M., 2005, “Vize Sancağının Demografik ve Ekonomik Yapısı- XVI. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre”- Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.113-158, İstanbul.

Özdoğan, M., 2005, “Kentsel Arkeoloji ve Kültür Sektörü Bağlamında Vize”, Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.1-8, İstanbul.

Özer, M., 2006, “Vize’de Türk Mimarisi”, Yöre Aylık Kültür Dergisi, Sayı 80, s.20-35, Edirne.

Öztürk, K., 1959, Bütünüyle Vize Tarihi, Coğrafyası ve Turistik Önemi, Vize’yi İmar ve Atatürk Anıtı Yaptırma Derneği Yayınları No.1, İstanbul.

Salman, H., 2000, “Vize’nin Kısa Bir Tarihi Coğrafyası ve Selim Sabit Efendi’nin Muhtasar Coğrafya Risalesi Adlı Eseri”, Uluslararası Vize Tarih ve Kültürü Sempozyumu Türkiye’nin İlk Pedagogu Vize’li Selim Sabit Efendi Bildirileri, s.33-53, İstanbul.

Savva Loakidu, 1899, Eski Yıllardan Günümüze Kadar Vize ve Kıyıköy Bölgesinin Tarihi, İstanbul (Rumca).

Sayar, M.H., 2005, “Eski ve Ortaçağlarda Vize (Bizye) Tarihi ve Anıtları”, Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.41-44, İstanbul.

Strabon, Geography, Book VII, Fragments, H.L. Jones (Editor), Loeb Classical Library Edition, 1924 (http://penelope. uchicago. edu/ Thayer/E/Roman/ Texts/Strabo/7Fragments.html).

Şemsettin Sami, 1898, Kamus-ul Âlâm, Cilt 6, Mihran Matbaası, İstanbul.

Tarihi ve Doğal Değerleriyle Kırklareli, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006, İstanbul.

Tuncel, M., 1980, “Türkiye’de Kent Yerleşmelerinin Tarihçesine Toplu Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı 23, s.123-160, İstanbul.

Umar, B., 2003, Trakya: Bir Tarihsel Coğrafya Araştırması ve Gezi Rehberi, İnkılap Kitabevi, İstanbul.

Vize Kazası Derun-ı Kala Mahallesi Temettuat Defteri, Osmanlı Arşivi, Gömlek No 6551, Fon Kodu ML. VRD. TMT. d. Vize Kazası Yenice Müslim Mahallesi Temettuat Defteri, Osmanlı Arşivi, Gömlek No 6548, Fon Kodu ML. VRD. TMT. d. Vize Kazası Seyyid Kasım Mahallesi Temettuat Defteri, Osmanlı Arşivi, Gömlek No 6541, Fon Kodu ML. VRD. TMT. d.

Vize Kazası Manavlar Mahallesi Temettuat Defteri, Osmanlı Arşivi, Gömlek No 6554, Fon Kodu ML. VRD. TMT. d.

Vural, S., 2005, Bir Yaşamdan Kesitler, Focus Basım, İstanbul.

Yarcı, G., 2005, “Arşiv Belgeleri Işığında Vize (XVIII.-XX.yy)”, Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.159-248, İstanbul.

Yavuzoğlu, N., 1972, Vize’deki Bizans Eserleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bizans Sanatı Kürsüsü Mezuniyet Tezi No. 8992, İstanbul.

Yılmaz, Z., Sipahioğlu, A., 2005, “Vize (Bizye) Antik Tiyatrosu 2003 Yılı Temizlik ve Temizliğe Yönelik Kazı Çalışmaları”, Vize II. Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.25-39, İstanbul.

http://www.vizeataturk.com

http://www.vize.bel.tr

http://www.vize.gov.tr

http://www.yesilvize.com