Türkiye'deki Sarımsak Tarımı ve Taşköprü Sarımsağı Üzerine Coğrafi Açıdan Bir İnceleme

Tarihte yemeklere tad vermenin yanında birçok hastalığın tedavisinde de mucize bitki olarak kullanılan sarımsak, günümüzde artık gıda sanayisinde de kullanılan bir bitki haline gelmiştir. Dünyanın birçok mutfağında yoğun olarak sarımsak kullanılmakta, tıbbi araştırmalarla sağlık açısından önemi anlaşıldığı için gelişmiş ülkelerde tablet haline getirilerek ilaç olarak da değerlendirilmektedir. Anadolu ve yakın coğrafyası sarımsağın anavatanı olarak bilinmektedir. Bu sebeple ülkemizde sarımsak çok eski zamanlardan günümüze yemek kültüründe ve halk hekimliğinde kullanılmaktadır. Ülkemizin başta karasal iklim geçiş bölgeleri olmak üzere, birçok yeri sarımsak tarımına uygundur. Ancak sarımsak geleneksel yöntemlerle tarımı yapılan bu sebeple yoğun olarak işgücü ve emek isteyen bir bitki olduğu için ülkemizin birçok yöresinde üretilmemektedir. Ülkemizin en önemli sarımsak üreten illerinden birisi Kastamonu’dur. Kastamonu kendi adını verdiği sarımsağı ile Türkiye’deki toplam yıllık sarımsak üretiminin yaklaşık %20’sinden fazlasını üretmektedir. Kastamonu sarımsağı denilince akla Taşköprü gelmelidir. Çünkü Kastamonu ilindeki yıllık toplam sarımsak üretiminin %90’nına yakınını Taşköprü İlçesi üretmektedir. Geçim kaynaklarının sınırlı olduğu Taşköprü’de sarımsak tarımı yoğun olarak tarımsal işgücü kullandığı için kırsal nüfusun tarlaya bağlanmasına yardımcı olmuştur. Kastamonu sarımsağı kalitesi, araması ve dayanıklılığıyla ülkemizin en önemli çeşitleri arasındadır. Ancak bu sarımsağın iç ve dış pazarlarda tanıtımının yapılması gerekmektedir. Bu amaçla Taşköprü’de Sarımsak Festivali düzenlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sarımsak

A Geographical Study On Garlic Agriculture And Taşköprü Garlic In Turkey

Was used for flavoring meals besides curing too many diseases as a miraculous plant has now become a plant being used in food industry. Garlic has largely been used in too many kitchens' of the world, and since its importance is understood in health by means of medical studies it has been produced in form of tablets as a medicine in developed countries. Anatolia and its close geographical surroundings are known to be the native land of garlic. Because of this garlic has been used in our country since its past history both in people's food culture and in their traditional medicine as a herb so far. Most regions of our country including mainly the terrestrial passage regions are suitable for garlic agriculture. However; since garlic agriculture has been done with traditional methods and so requires too much labor and task-force it cannot be grown in many parts of our country. The most important city growing garlic in our country is Kastamonu. Kastamonu, which named its garlic after itself, has been growing nearly more than 20% of Turkey's total yearly garlic need. Taşköprü must be remembered when the garlic of Kastamonu is mentioned. Because Taşköprü has been growing about 90% of the total garlic grown in Kastamonu yearly. In Taşköprü, where the mainstays are limited, garlic agriculture has helped to hold the country population in the region since it has required a large amount of agricultural human force. The garlic of Kastamonu is among the most important species with its quality, aroma and durability in our country. But this garlic must be introduced to domestic and foreign markets. Because of this The Garlic Festival has been organized in Taşköprü.

Keywords:

garlic,

PDF

___

Akçiçek, E.- Ötleş, S., (2006), Sarımsak Kitabı, İzmir Güven Kitabevi, İzmir.

Doğanay, H., (199), Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Çizgi Kitapevi, Konya.

DİE Tarımsal Yapı(Üretim, Fiyat, Değer) İstatistikleri, Ankara.

DİE İstatistik Göstergeler(1923–2002), Ankara.

DİE 2004 Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara.

Erhat, A., (1972), Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul.

Göney, S.,(1976), Türkiye Ziraatının Coğrafi Esasları, İstanbul Üniv. Yay. No:2600, İstanbul.

Günay, A.,(1992), Özel Sebze Yetiştiriciliği, Cilt II, Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları, No:1, Ankara.

Günay, A.ve Diğerleri.,(1993), Kastamonu’da Sarımsak Üretimi ve Pazarlanmasının Geliştirme Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara, s.62-63.

Gürel, F., (2005), Taşköprü’de Sarımsak Üretimi, Tokat Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Bitirme Tezi, Tokat.

Heredot Tarihi., (1973), Çeviren: Muhtekim Ökmen, Remzi Kitapevi, İstanbul.

İbret,B.Ü., (2003), Kastamonu’da İç Göç Hareketleri, II.Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri, Kastamonu

Koç, H., (2002), Bitkilerle Sağlıklı Yaşama, T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları No:2883, Kültür Eserleri Dizisi No:373, Ankara.

Kütevin, Z., Türkeş, T., (1987), Sebzecilik, İnkılap Kitapevi, İstanbul.

Mardan, N., (1991), Yeni Tarım Kılavuzu, Hacettepe-Taş Kitapçılık , Ankara.

Özey, R., (2002), Türkiye Coğrafyası, Aktif Yayınevi, İstanbul.

Sezer, M. S., (1995) Kastamonu Yöresinde Sarımsak Yetiştiriciliği, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Bitirme Tezi, Bursa.

Taban, S.,- Çıkılı, Y.,- Sezer, S.M. ve Diğerleri., (2004), Taşköprü Yöresinde Sarımsak Tarımı Yapılan Toprakların Verimlilik Durumu ve Potansiyel Beslenme Problemlerinin Ortaya Konulması, Tarım Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, s.297-304, Ankara,.

Unutmaz, İ., (1997), Focus Dergisi,Yıl:3, Sayı:10.

Ünal, A., (1980), Hitit Tıbbının Ana Hatları, Belleten, Sayı:175.