SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ DERSİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ5

Bu çalışmanın amacı İnsan Hakları ve Demokrasi dersine yönelik öğrenci görüşlerine başvurarak yardımcı bulgular elde etmek, sorunları tespit etmek ve daha verimli bir ders için yapılması gerekenleri ortaya koymaktır. Çalışmanın alt boyutları, cinsiyet, ikamet ve mezuniyet değişkenlerine göre incelenmiştir. Bu çalışmada tarama modeli ve tür olarak da kesitsel desen uygulanmıştır. Çalışmanın evrenini İnönü, 19 Mayıs ve Fırat Üniversiteleri oluşturmaktadır. Örneklemini ise evreni oluşturan üniversitelerin Eğitim Fakülteleri Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 3. sınıfında okuyan 214 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veriler, konu ile ilgili kaynakların incelenmesi; araştırmacı tarafından hazırlanan ve evreni oluşturan öğrencilere uygulanan anket sonunda elde edilmiştir. 27 sorudan oluşan anket katılım Likert tiplidir. Anket sonuçlarından elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması bilgisayar ortamında Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA), Frekans ve Yüzde (%) istatistiksel teknikleriyle yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara ve önerilere ayrıntılı olarak yer verilecektir.

The Opinions of Students that Study in the Primary Education Social Studies Teaching Programme (Candidate Teachers) about the Teaching of Human Rights and Democracy Course

The purpose of this study is to acquire contributive findings related to Human Rights and Democracy course by applying to opinions of students, determine problems and present what should be done for an efficient course. In this study, it is focused on the concepts of human rights and democracy, the relationship between these concepts and education and how an efficient Human Rights and Democracy course is carried out. In this study, scanning model and cross- sectional designare carried out. The centre of the study consists of teacher candidates of third class students of Social Studıes, Faculty of Education, from Inonu University, 19 Mayıs and Fırat Universities. The sample of this study consists of 214 students that take place in this area. Findings have been acquired as a result of examining sources that are related to the subject matter and the survey that has been prepared by the researcher and carried on students. The survey that consists of 27 questions, a kind of attendance Likert, has been carried out. Acquired data have been analyzed. Some suggestions have been presented according to the results of the study.

___

Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). "Öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi", Eğitim bilimleri fakültesi örneği, Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (42),183-198.

Apple, M.W. ve J.A.Beane (2007). Demokratik okullar: Güçlü eğitimden dersler, (Çev: M..Sarı), Dipnot yayınları, Ankara

Arslantaş, İ. (2011). "Öğretim elemanlarının öğretim stratejileri yöntem ve teknikleri, iletişim ve ölçme değerlendirme yeterliklerine yönelik öğrenci görüşleri", Mustafa Kemal üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, C.8, S.15:487-506

Bacanlı, H. (2009). Eğitim psikolojisi, (14.baskı) , Asal Yayınları, İstanbul.

Bağlı, M.T. (2013). "Ara disiplin olarak vatandaşlık ve insan hakları eğitimi: ilköğretim öğrencilerinin insan haklarına ilişkin görüşleri". Eğitim ve bilim, C.38, s.69, 296-310

Beetham, D. (2013). Demokrasi ve İnsan Hakları, (Çev: B. Canatan), 2. Baskı, Liberte yayınları, Ankara.

Büyükkaragöz, S. ve Kesici Ş.(1998). Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. Ankara. Türk Demokrasi Vakfı Yayınları Demokrasi ve İnsan Hakları Serisi.

Candan, R. (2006). İlköğretim 2.kademe 7. ve 8. sınıfta okutulan vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin öğretimi ve öğretiminde karşılaşılan güçlükler (Ardahan örneği). Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Celep, C. (2000). Sınıf yönetimi ve disiplin, Anı yayıncılık, Ankara.

Claude, R.P. (2003). Yaygın İnsan Hakları Eğitimi: Kolaylaştırıcılar ve Öğretmenler için 24 Kalıtımsal Araştırma. (Çev: M. Çevik.), Ayyıldız Matbaacılık, İstanbul.

Çayır, K. (2003). Bölümünden insan hakları ve demokrasi kültürünün geliştirilmesi: ders Yazımı. Ders kitaplarında insan hakları: insan haklarına duyarlı ders kitapları için. Editörler: Bağlı, M. T. ve Esen, Y. Tarih vakfı yayınları, İstanbul.

Çeçen, A. (2000). İnsan hakları, (Genişletilmiş 3. Baskı), Savaş Yayınları, Ankara.

Çelikkaya, T. ve Kuş, Z. (2009). "Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2),741-758

Çetinkaya, H. (2006). Eğitim bilimlerine Giriş.(Eğitimcilik ve Öğretmenlik), Alfa yayım dağıtım, İstanbul.

Deveci, H. (2005). The Turkish Online Journal Of Educational Technology, TOJET July 2005, 1303-6521, C.4, s.21.

Elkatmış, M. (2007). İnsan Hakları Eğitimi, Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara.

Elkatmış, M. (2009). "İnsan hakları eğitimi". Çağdaş eğitim dergisi, 34 (364): 25-31

Erdem, A. R. (2006). "Türkiye'nin önemli sorunlarından biri yetiştirdiği insan tipi: Demokrasi eğitiminde öğretmenin rolü", Üniversite http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=292 adresinden 22 Şubat 2011'de alınmıştır. Dergi, 6 (4).

Erden, M. (1993). Sosyal bilgiler öğretimi, Alkım Yayınevi, İstanbul.

Erdoğan, İ. (2003). Sınıf yönetimi: ders, konferans, panel ve seminer etkinliklerinde başarının yolları, Sistem yayıncılık, İstanbul.

Ersoy, A. F. (2007). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Etkili Vatandaşlık Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir İlişkin Görüşleri,

Freeman, M. (2008). İnsan hakları disiplinler arası bir yaklaşım. (Türkçesi: A. E. Koca, A. Topçubaşı), Birleşik Yayınları, Ankara.

Geray, C. (1993). "İnsan hakları için eğitim". İnsan Hakları Yıllığı, (15),89-99. www.todaie.gov.tr/ adresinden 22 Mart 2011'de alınmıştır.

Gülmez, M. (2001). İnsan hakları ve demokrasi eğitimi, TODAİE Yayınları, Ankara.

Kapani, M. (1993). Kamu hürriyetleri, (7.baskı), Yetkin Yayınları, Ankara.

Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. (14. baskı), Nobel Yayınları, Ankara.

Karatekin v.d. (2012). "Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının insan hakları eğitimine yönelik tutumları". Turkish Studies, 7(4), 2193- 2207.

Kepenekçi, K. Y. (2000). İnsan hakları eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Kıran, H. (edi), (2005). Etkili sınıf yönetimi, 9. Bölüm, Çelik, K.: Bölüm disiplin oluşturma ve kural geliştirme s.241-273), Anı yayıncılık, Ankara.

Koçoğlu, E. (2012). Cumhuriyetten günümüze insan hakları ve demokrasi kavramlar açısından sosyal bilgiler dersi eğitim programının incelenmesi, Dicle üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü degisi, Y.4, S.7: 1-20

MEB, TTKB (2005). Sosyal bilgiler öğretimi programı 4-5, http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden 20.12.2015 tarihinde erişim sağlanmıştır.

Nas, R. (2003). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi - program, yöntem ve etkinlikler. (2.baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.

Oktay, A. (edi), (2012). Eğitim bilimine giriş, Zembat, R., Eğitim sisteminde Öğretmen, Pegemakademi yayıncılık, Ankara.

Öztürk, C. (edi), (2011). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları, Pegemakademi Yayıncılık, Ankara

Sağlam, H.İ. (2000). "Sosyal bilgiler dersinin demokratik tutum geliştirmedeki rolü". Milli Eğitim, eğitim-sanat-kültür dergisi, (146).

Sağlam, H.İ. ve Ural, S.N.(2011). "İlköğretim öğrencilerinin demokratik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi". Değerler eğitimi dergisi, 9 (22): 161-180

Sönmez, E. Dilber, R. Alver, B. ve Aksakallı, A. (2011). Öğretim teknikleri ve materyal geliştirme dersinin öğrenci açısından önemine yönelik bir araştırma, Kazım Karabekir Üniversitesi Eğitim adresinden 21 Mart 2011'de alınmıştır. Dergisi,

www.e-dergi.atauni.edu.tr

Sönmez, V. (2005). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Anı yayıncılık, Ankara

Şimşek, A. (2000). Sınıfta demokrasi. Ankara: Eğitim-Sen Yayınları.

Tan, Ş. (edi), (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri, 2. Baskı, Pegema yayıncılık, Ankara.

Torun, İ. (2009). İnsan hakları ve demokrasi dersinin misyonu ve uygulamada karşılaşılan sorunlar. e-akademi dergisi, (son güncellenme adresinden 22 Şubat 2011'de alınmıştır.

tarihi:03.07.2009), dem.dersi.htm >

Uygun, O. (2000). İnsan hakları eğitimi, Alpkaya, G. ve diğerleri. İnsan Hakları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Yeşil, R. (2004). Demokrasi eğitiminde tartışmanın yeri ve önündeki engeller. Uluslar arası demokrasi eğitimi sempozyumu (20- 21 Mayıs). 18 Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi. Çanakkale.