Sosyal Bilgiler dersinde Demokrasinin Serüveni ünitesinde geçen kavramların kazandırılması üzerine bir uygulama

Kavram öğrenme, yüksek bilişsel düzeyde bilgilerin karşılaştırılarak genelleme yapılmasını gerektiren bir durumdur. Öğrencilerin genelleme yapabilmesi için nesne ve olayların ortak yönlerini soyutlayarak algılamaları ve farklı yönlerini ayırt etmeleri gerekmektedir. Kavram öğrenme özellikle ilköğretim kademelerinde gerçekleşen, yaşam boyu kullanılan ve yeni öğrenmelere temel oluşturan bir süreçtir. Öğrencilerin belli bir konuyu öğrenmesi de ancak o konuyu tanımlayan ve yapılandıran kavramlar ışığında düşünmeyi öğrenmesi ile gerçekleşmektedir. Bu bağlamda araştırmanın problemi 6. Sınıf Sosyal Bilgiler dersi “Demokrasinin Serüveni” ünitesinde geçen kavramların öğrencilere kazandırılma yolları ve düzeylerini tespit etmektir. Araştırmanın yöntemi durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Bu araştırmada öğrencilere 2N formu, çalışma kâğıdı, karikatür çizimleri ve görüşme formu uygulanmıştır. Elde edilen veriler nicel veri analizlerinden t testi analizi, nitel veri analizlerinden betimsel analiz ve doküman analizi aracılığıyla çözümlenmiştir. Sonuç olarak öğrencilere kavram kazandırma amacıyla kullanılan yöntemlerin olumlu yönde anlamlı bir farklılık oluşturduğu görülmüştür.

(An application on the attainment of concepts in the chapter of the democracy experience in the social studies lesson)

The concept learning is a situation that requires to generalization of the information at high cognitive level. In order for the students to generalize, they need to perceive the common sides of objects and situations by isolating and discern the different sides. The concept learning is especially a process which is realize particularly in the primary school levels, being used life long and forming a basis for new learnings. The learning of a certain subject comes true only if by learning how to think enlightened by concepts that define and structure that topic. In this context, the problem of the research is to determine the ways and levels of making the students attain the concepts mentioned in the chapter of “The Democracy Experrience” of 6th class Social Studies lecture. The method of the research was designed as a case study. In this research the 2W form, worksheet, cartoon drawings and interview form were applied to the students. The gained data was resolved by t test analysis among quantitative data analysis, descriptive and document analysis among qualitative data analysis. As a conclusion, it has been seen that the methods that are used with the objective created a significant difference to make the students attain the concepts.

PDF

___

Akgün, A. ve Aydın, M. 2009. Erime ve Çözünme Konusundaki Kavram Yanılgılarının ve Bilgi Eksikliklerinin Giderilmesinde Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Grup Çalışmalarının Kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. C: 8. S. 27. Kış 2009. (190-201).

Alkış, S. 2005. İlköğretim Birinci Kademe Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Coğrafya Konularıyla İlgili Kavramların Belirlenmesi (2004 Programına Göre). Marmara Coğrafya Dergisi. Sayı: 11. Ocak-2005, İstanbul.

Alkış, S. ve Güleç, S. 2006. İlköğretim Öğrencilerinin Bulut Kavramını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi. Sayı: 13. Ocak 2006. İstanbul.

Çaycı, B. Demir, M. K. Başaran, M. ve Demir, M. 2007. Sosyal Bilgiler Dersinde İşbirliğine Dayalı Öğrenme İle Kavram Öğretimi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt: 15. No: 2. 619-630.

Dönmez, İ. Y. Alaz, A. ve Aydoğan, A. 2008. 9.Sınıf Öğrencilerinin “Akarsular” Konusundaki Temel Kavramları Öğrenme Düzeylerinin Tespiti. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt: 16. No: 1.

Ekim, F. K. 2007. İlköğretim Fen Öğretiminde Kavramsal Karikatürlerin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarını Gidermedeki Etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim dalı Eğitim Programları (Program Geliştirme) Programı. Ankara.

Geban, Ö. ve Uzuntiryaki, E. 1998. Kavram Haritalama ve Benzeşme Yöntemi ile Mol Kavramı Öğretimi. III. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumu 23-25 Eylül 1998. KTÜ. Milli Eğitim Basımevi. Ankara.

Gençmehmetoğlu, R. 2009. VIII. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Yer Alan Olgu, Kavram ve Genellemelerin Öğretimi ve Önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı. Erzurum.

Göncüoğlu, 2010. 6.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Demokrasinin Serüveni Ünitesinin Öğretiminde Drama ve İşbirlikli Öğretim Yöntemlerinin Öğrenci Tutum ve Başarısına Etkisi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İlköğretim Ana Bilim Dalı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı. Niğde.

Koray, Ö. C, ve Bal, Ş. 2002, Fen Öğretiminde Kavram Yanılgıları ve Kavramsal Değişim Stratejisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt: 10. No: 1. 83-90.

Koray, Ö. Özdemir, M. ve Tatar, N. 2005. İlköğretim Öğrencilerinin “Birimler” Hakkında Sahip Oldukları Kavram Yanılgıları: Kütle ve Ağırlık Örneği. İlköğretim Online. 4(2), 24-31.

Martorella, P. H., Sessen, R. S., Kean, J. H. ve Voelker, A. M. 1972. Concept Learning, Design For Instruction. London: Intext Educational Publishers.

Naylor, D. T. ve Diem, R. A. 1987. Elemantary and Middle School Social Studies. Random House: New York-USA.

Özden, Y. 1997. Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem A. Öztuna, A. 2002. Kavram Haritalarının Grup Döngüsünde Yapılandırılmasının Başarıya ve Kavram Gelişimine Etkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul.

Pesen, C. 2008. Kesirlerin Sayı Doğrusu Üzerindeki Gösteriminde Öğrencilerin Öğrenme Güçlükleri ve Kavram Yanılgıları.

İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 9. Sayı: 15. Bahar 2008. 157-168.

Spitzer, D. W. 1975. What’s Concept. Educational Psychology. 36-39.

Şeker, M. 2010. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Öğrenme Stillerine Uygun Etkinliklerin Kullanılmasının Öğrencilerin Öğrenme Düzeyi ve Kavram Yanılgılarının Giderilmesi Üzerindeki Etkililiğinin Araştırılması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul.

Ülgen, G. 2001. Kavram Geliştirme. Ankara: Pegem A. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2004. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.