HALİKARNAS BALIKÇISI’NIN AGANTA BURİNA BURİNATA ROMANINI EKOELEŞTİREL BAKIŞLA OKUMAK

Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı), Ege ve Akdeniz bölgelerinin bitki örtüsünü, iklimini, doğasını, denizini, deniz kıyısında ve hatta denizde yaşayan insanlarını anlatan bir öykü, roman, anı ve deneme yazarı olarak bilinmektedir. Bu çalışmada, Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata başlıklı romanı ekoeleştirel bir bakışla incelenmekte ve yazarın insan-doğa ilişkisini nasıl betimlediği, doğanın bireyin kimliğini nasıl biçimlendirdiği ve yeniden yapılandırdığı irdelenmektedir. Ekoeleştiri, kısaca, doğa, çevre, dil ve edebiyat ilişkilerini, insan kültürlerinin doğayla olan bağlantısını, doğa ve insan ilişkisini, kültür ve doğanın etkileşimini pek çok açıdan inceleyen disiplinlerarası bir eleştiri kuramıdır. Halikarnas Balıkçısı, Aganta Burina Burinata başlıklı romanında, diğer pek çok eserinde olduğu gibi, ekosistemi, bitki örtüsünü, hayvanları, insanları, meteorolojiyi, coğrafi yapıları, doğal güzellikleri, hepsinin kendilerine özgü, birbirlerini şekillendiren ve etkileyen kültürlerini, ekonomik ve toplumsal sorunları bir bütün olarak aktarır. Yazar, bu romanda, toprağa bağımlı insanların sömürü düzenindeki yaşamlarını eleştirerek, doğayla bütünleşmek için, sınıfsal eşitlenmenin gerçekleştiği deniz yaşamını önerir.