HAFIZLIK VE BEYİN

Son yılların yükselen değerlerinden biri olan Nörofizyolojik Öğrenme ya da diğer adıyla Beyin Temelli Öğrenme pek çok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmaların bazılarında, beyin temelli öğrenmenin alt yapısını oluşturan bilişsel becerilerin ve duygusal durumların incelenmesi hedeflenir. Hafızlık Kur’an-ı Kerim’in tamamının ezberlenmesidir. Bizim çalışmamızda, hafızlık eğitiminin beyin üzerindeki ve beynin alt yapısının hafızlık üzerindeki etkisi incelendi. Amacımız, temel örgün öğretimi ve hafızlık eğitimi alan öğrencilerin aşağıdaki parametreler bakımından incelemek ve arasındaki ilişkileri analiz etmektir.  Bu parametreler; Sürekli dikkat (COG), Seçici dikkat (SIGNAL), Muhakeme yeteneği (SPM), Görsel hafıza (TAVTMB), Tepki hızı-kalitesi (DT) gibi bilişsel yetenekler ile duygusal durumlar (CDI-ÇABTÖ)dır. Bilgisayarlı Viyana Test Sisteminde bulunan DT, SPM, COG, SIGNAL, TAVTMB testleri uygulanarak tepki verme hızı-kalitesi, nonverbal zekâ, sürekli dikkat ve seçici dikkatleri ölçüldü ve yine duygusal durumları anksiyete ve depresyon ölçekleri (ÇABTÖ ve CDI) ile değerlendirildi.  Bulgular SPSS istatistik programı ile analiz edildi. Hafızlık eğitimini tamamlayanlarda eğitim sonrası DT, DT süre, SPM, SIGNAL süre ve TAVTMB değerlerinin eğitim öncesine göre anlamlı olarak yükseldiği saptandı (p<0,05).  Sonuç olarak hafızlık eğitimi alan öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i ezberleme sonrasında beynin kognitif becerilerinin yükselmiş olduğu tespit edildi. Bu yükselmenin nörofizyolojik öğrenme ile ilişkili olduğu ve hafızlık eğitiminin diğer bilişsel yeteneklere olumlu etki gösterdiği düşünüldü. 

___

  • Ayub Zarina (2014), Qur’anıc Memorısatıon: Explorıng The Cognıtıve Processes Among The Huffaz, Institute of Education International Islamic University, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Malaysia
  • Bayraktar M. Faruk (2008), Hafızlık Eğitiminin Geleneksel Yöntemleri ve Kur’an Kursları, X. Kur’an Sempozyumu Kur’an Eğitimi, Fecr Yayınevi, Ankara.Bozkurt Nebi (1997), “Hafız”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), XV, 74-78.
  • Cebeci Suat ve Ünsal Bilal (2006), Hafızlık Eğitimi ve Sorunları, Değerler Eğitimi Dergisi, IV (II), 27-52
  • Cretu Simona-Mariana (2013), Investigation of the memorization process, Latin American Journal of Solids and Structures, 10, 75–79
  • Nawaz Nazia, Jahangir Syeda Farhana (2015), Effects of Memorizing Quran by Heart (Hifz) On Later Academic Achievement, Journal of Islamic Studies and Cultur, 3(1), 8-64
  • Saat Rohaida Mohamed, Hashim Z.I.M., Bajuri M.K., Mohamed Yusoff M.Y.Z., Abdul Rahman N.N. ve Hasan Adli D.S (2011), Memorization Activity and use of Reinforcement in Learning: Content Analysis from Neuroscience and Islamic Perspectives, Journal of Applied Sciences, 11(7), 1113-1120.
  • Sherwin B. Barbara (2003), McGill J. Estrogen and Cognitive Functioning in Women. Endocr Rev., 24(2), 133–51.
  • Shirvani Mina, Heidari Mohammad, Shahbazi Sara, Sheikhi Rahim Ali, Borujeni Marzieh Borjian ve Mancheri Hamideh (2015), Comparison of Intelligence test Results among Hafiz and Non-Hafiz of Holy Quran Students at Their Entrance to Schools, Int. J. Rev. Life. Sci., 5(8), 1105-1109
  • Slamet Sri (2019), The Effect Of Memorızıng Quran On The Chıldren Cognıtıve Intellıgence, Humanities & Social Sciences Reviews,7(3), 571-575.
  • Temel Nihat (2007), Kur'an Talimi ve Hafızlık Eğitimi, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 18, 35-60.