Araş. Gör. Meftune ÖZBAKIR UMUT, Yrd. Doç. Dr. Yusuf TOPUZ, Prof. Dr. Meltem NURTANIŞ VELİOĞLU

Çöpten Geri Dönüşüme Giden Yolda Sürdürülebilir Tüketiciler

Bu çalışma, tüketicilerin çevre koruma ve geri dönüşüm farkındalıkları ile bu konulardaki tutum ve davranış eğilimlerini belirleyerek geri dönüşüm bilincinin artırılması yönünde önerilerde bulunmak amacını taşımaktadır. Bolu ilinde eğitim ve gelir açısından iki uç noktada yer alan mahalleler örneklem olarak seçilmiş ve öncelikle bu mahallelerin geri dönüştürülebilir atıklarının analizi yapılmıştır. Daha sonra söz konusu mahallelerde yaşayan katılımcılar ile derinlemesine mülakat yapılarak çevresel ve geri dönüşüm farkındalıkları ve bu konudaki tutumları hakkında veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Analiz sonucunda katılımcıların literatürde yer alan mevcut çevre tanımı farklı bir bakış açısı ile değerlendirdikleri ve doğru olarak bildikleri çevre koruma davranışlarının, çevre kirliliğine yol açabileceğinin farkında olmadıkları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Geri Dönüşüm, Çöp, Çevre Bilinci, Nitel Araştırma, MAXQDA© 11

-

The purpose of this study is to make suggestions about improving recycling consciousness through analyzing recycling and environmental protection awareness and defining attitudes and behavioral tendencies of consumers. Two socio-economically distinct neighborhoods were selected as research population and recyclable waste of these two districts were analyzed. In the next stage, data were collected through in depth interviews with the residents of respective neighborhoods about their environmental and recycling awareness and attitudes, which was followed by data analysis. Results indicate that participants interpret various definitions of the environment from different viewpoints and they are not aware of how their environment protection behaviors which are supposedly true, could lead to pollution

Keywords:

Recycling, Waste, Environmental Awareness, Qualitative Research, MAXQDA© 11,

PDF

___

AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ, www.cevreorman.gov.tr, 20.02.2014.
ARBUTHNOT, Jack ve LINGG, Sandra (1975), “A Comparison of French and American Environmental Behaviors, Knowledge and Attitudes”, International Journal of Psychology, Volume 10/4, ss. 275- 281.
ATIK YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ, www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/yonetmelikler/ambalaj.doc, 20.02.2014.
AY, Canan ve ECEVİT, Zümrüt (2005), “Çevre Bilinçli Tüketiciler”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı:10, ss.238-263.
BOLU BELEDİYESİ (2014), http://www.bolu.bel.tr, 20.02.2014
BOLU BELEDİYESİ FAALİYET RAPORU (2013), Temizlik İşleri Müdürlüğü Faaliyet Raporu (2006-2013), http://www.bolu.bel.tr, 20.02.2014.
COLE, Elaine Janet (2007), A Community-Based Social Marketing Campaign To Green The Offices At Pasific University: Recycling, Paper Reduction And Environmentally Preferable Purchasing, Ph.D. in Leadership and Change Program of Antioch University.
DAMIANO, Fiorillo, (2013), “Household Waste Recycling: National Survey Evidence From Italy”, Journal of Environmental Planning & Management, Volume 56/8, ss. 1125-1151.
DEDEOĞLU ÖZHAN, Ayla (2002), “Tüketici Davranışları Alanında Kalitatif Araştırmaların Önemi ve Multidisipliner Yaklaşımlar”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:17, Sayı:2, ss. 75-92.
DENZIN, Norman K. ve LINCOLN Yvonna.S. (2000), “Introduction: the Discipline and Practice of Qualitative Research, Handbook of Qualitative Research”, 2nd edition,Sage,ThousandOaks,CA,http://web.media.mit.edu/~kbrenna n/mas790/01/Denzin,%20The%20discipline%20and%20practice% 20of%20qualitative%20research.pdf, 25.08.2012.
DOĞAL HAYATI KORUMA VAKFI (2014), http://m.wwf.org.tr/basin_bultenleri/guncel_haberler/?2180, 20.01.2014.
ERTAN, Birol (2004), “2000’li Yıllarda Çevre Etiği Yaklaşımları ve Türkiye”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:1, Sayı: 3, ss.1-17.
FERRARA, Ida ve MISSIOS, Paul (2012), “A Cross-Country Study of Household Waste Prevention and Recycling: Assessing the Effectiveness of Policy Instruments”, Land Economics, Volume 88/4, ss.710-744.
GELİBOLU, Levent ve MADRAN, Canan (2013),“Çevresel Sorunlara Davranışsal Çözümler Geliştirilmesinde Sosyal Pazarlamanın Kullanılması” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 4, ss.339-357.
GOLDSMITH, Elizabeth B., ve GOLDSMITH, Ronald E. (2011), “Social Influence and Sustainability in Households”, International Journal of Consumer Studies, Volume 35, ss.117–121.
GUIDE Jr., V.D.R. ve WASSENHOVE Van L.N.(eds) (2003), Business Aspects of Closed-Loop Supply Chains, Carnegie Mellon University Press, Pittsburgh, Pennsylvania.
HALDEMAN, Tracey ve TURNER, Jeanine, W. (2009), “Implementing a Community-Based Social Marketing Program to Increase Recycling”, Social Marketing Quarterly, Volume 15/3, ss.115-127.
HARON, Sharifah A., PALM L., YAHAYA N. (2005), “Towards Sustainable Consumption:An Examination of Environmental KnowledgeAmong Malaysians”, International Journal Of Consumer Studies, Volume 29/5, ss.426-436.
HANAY, Özge ve KOÇER, Nilüfer Nacar (2006), “Elazığ Kenti Katı Atıkları Geri Kazanım Potansiyelinin Belirlenmesi”, Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi, Sayı:18/4, ss. 507-511.
HAYTA, Bayazıt A. (2006), “Çevre Kirliliğinin Önlenmesinde Ailenin Yeri ve Önemi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı:2, ss.359-376.
JESSON, Jill (2009), “Household Waste Recycling Behavior: A Market Segmentation Model”, Social Marketing Quarterly, Volume 15/2, Summer 2009, ss.25-38.
KELLY, T.C., I.G. Mason, M.W. Leiss ve S. Ganesh (2006), “University Community Responses to On-campus Resource Recycling”, Resources, Conservation and Recycling, Volume 47, ss.42- 55.
KIZILBOĞA, Ruveyda ve BATAL, Salih (2012), “Türkiye’de Çevre Sorunlarının Çözümünde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Önemi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:9,Sayı:20, ss. 191-212.
KÜKRER, Özlem (2012), “Tüketicilerin Çevresel Sorumluluklarının Yeşil Reklamlara Yönelik Tutumlarına Etkisi: Eskişehir Örneği”, Journal of Yasar University, Volume 26/7, ss. 4505 – 4525.
LECOMPTE, Margaret D. ve GOETZ, Judith Preissle (1982), “Problems of Reliability and Validity in Ethnographic Research” Review of Educational Research, Volume 52/1, ss. 31-60
MAZURKIEWICZ, Piotr (2005), Corporate Environmental esponsibility: Is a Common. CSR Framework Possible? World Bank Discussion Paper.
http://siteresources.worldbank.org/EXTDEVCOMMENG/Resources/ csrframework.pdf., 20.01.2014.
MCKENZIE-MOHR, Doug (2000), “Promoting Sustainable Behavior: An Introduction to Community-Based Social Marketing”, Journal of Social Issues, Volume 56/3, ss. 543–554 . MERRIAM, Sharan B. (2013), Nitel Araştırma Desen ve Uygulama için bir Rehber, Çeviri Editörü: Selahattin Turan, 3. Basımdan Çeviri, Nobel Akademik Yayın: Ankara.
ÖLANDER, Folke ve THØGERSEN, John (2006), “The A-B-C of Recycling”, European Advances in Consumer Research, Volume 7, ss. 297-302.
ÖNDER, Ali Tayyar (2007), Türkiye’nin Etnik Yapısı Halkımızın Kökenleri ve Gerçekler, 27.Baskı, Fark Yayınları, Ankara.
PALABIYIK, Hamit ve ALTUNBAŞ, Derya (2004), “Kentsel Katı Atıklar ve Yönetimi”,Editörler: M.C.Marin ve U. Yıldırım, Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar–Ekolojik, Ekonomik, Politik ve Yönetsel Perspektifler, Beta Yayınları, İstanbul, ss. 103-124.
PARLAK, Bekir (2004), “Çevre Ekoloji Çevrebilim: Kavramsal Bir Tartışma” Editörler: M.C.Marin ve U.Yıldırım, Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar–Ekolojik, Ekonomik, Politik ve Yönetsel Perspektifler, Beta Yayınları, İstanbul, ss. 13-30.
SCHULTZ, P.Wesley (1998), “Changing Behavior With Normative Feedback Interventions: A Field Experiment on Curbside Recycling”, Basic and Applied Social Psychology, Volume 2/1, ss. 25-36.