Akademisyenlerin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ile Örgütün Etik İklimine İlişkin Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Eleştirel düşünce akademik yaşamın en önemli özelliklerinden birisidir. Bu çalışma, spor bilimleri alanındaki akademisyenlerin eleştirel düşünme düzeyleri ile örgütün etik iklimine ilişkin algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya Ege Bölgesi’nde bulunan Spor Bilimleri Fakültelerinde çalışan 130 akademisyen (39 kadın, 91 erkek) katılmıştır. Çalışmada, Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği (KEDEÖ), Etik İklim Ölçeği (EİÖ) ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Akademisyenlerin orta düzeyde eleştirel düşünme düzeyine (?̅= 241,58; Ss=.16,31) sahip oldukları ve çalıştıkları üniversitenin etik iklimine biraz katıldıkları (?̅= 2.62; Ss=.46) görülmüştür. Akademisyenlerin eleştirel düşünce düzeyleri ile etik iklim (r=-,245), egoist iklim (r=-,299) ve ilkelilik iklimi (r= -,289) arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Akademisyenlerin, eleştirel düşünme düzeylerini geliştirebilmesi önemlidir. Bununla beraber bilimsel üretim ve verimlilik için çalışma ortamında yaratılacak olan etik iklim vazgeçilmez bir rol oynar.

Investigation of the Relationship Between Academicians' Critical Thinking Levels and Perceptions of the Organization on Ethical Climate

Critical thinking is one of the most important features of academic life. The purpose of this study was to determine the relationship between the critical thinking level of academicians in sports sciences research area and their perceptions about the ethical climate of the organization. The total of 130 academicians (39 females & 91 males) working in the Sports Sciences Faculty in the Aegean Region participated in the study. In this study, California Critical Thinking Dispositions Inventory, Ethical Climate Scale (SES) and a questionnaire form were used to collect data. It was determined that academicians had moderate critical thinking level (M= 241.58; Sd = .16.31) and they slightly involved in the ethical climate of the university (M= 2.62; Sd = .46). It was found that there was a negative relationship between the critical thinking levels of academicians and ethical climate (r = -, 245), egoist climate (r = -, 299) and primitive climate (r = -, 289). It is important for academics to improve their critical thinking levels. However, the ethical climate to be created in the working environment for scientific production and efficiency plays an indispensable role.

___

  • Akar, C. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Eleştirel Düşünme Becerileri. (Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Akbaş, T. (2010). Örgütsel Etik İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Mobilya Sanayi Büyük Ölçekli İşletmelerinde Görgül Bir Araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12 (19): 121-137.
  • Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S.S. (2006). Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Akademik Başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(32):91.
  • Balcı, F. (2015). Yönetici Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Başar, H. (2013). Nasıl Düşünelim? Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Bilgen, A. (2014). Çalışanların Etik Liderlik Ve Etik İklim Algılamalarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Özel Ve Kamu Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bulut, S., Ertem, G., Sevil, Ü., (2009). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2(2): 28.
  • Burkhart, L. M. (2006). Thinking Critically About Critical Thinking: Developing Thinking Skills Among High School Students. California: Claremont Graduate University.
  • Cullen, J.B., K.P. Parboteetah, and B. Victor, (2003). The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis. Journal of Ethics 46: 127-141.
  • Demir, S. (2018). Etik İklim ve Okuldan Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(201):10.
  • Dönertaş, C. F. (2008). Etik iklimin kuruma güven üzerindeki etkisi. (Yüksek lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Durmuş. M. (2012). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Erdirençelebi M., Filizöz B. (2016). Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (35): 127-139.
  • Eser, G. (2007). Etik İklim ve Yöneticiye Güvenin Örgütsel Bağlılığa Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen Adaylarının Empatik ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online Dergisi.9(2): 816-827.
  • Gurbetoğlu, A. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders Notları.
  • Gülle, M. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerin Bölümlerine Göre Eleştirel Düşünme ve Empati Kurma Düzeylerinin İncelenmesi. (Doktora Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel Düşünme ve Eleştirel Düşünme Öğretimine Dair Bazı Yanılgılar. Sosyal Bilimler Dergisi. 7(1): 57-74.
  • Karanfil, A.Y. (2014). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Çeşitli Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Kaya, H. (1997). Üniversite Öğrencilerinde Eleştirel Akıl Yürütme Gücü.(Doktora Tezi) İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Kawashima, N., & Shiomi, K. (2007). Factors of The Thinking Disposition of Japanese High School Students. Social Behavior and Personality: an İnternational Journal. 35(2):187-194.
  • Khandaghi, M. A., Pakmehr, H., & Amiri, E. (2011). The Status Of College Students Critical Thinking Disposition in Humanities. Procedia-Social and Behavioral Sciences 15.
  • Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilim ve Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(1): 1-13.
  • Korur, E.N. (2014). Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme ve Empatik Eğilimleri. (Doktora tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kökdemir, D. (2003a). Eleştirel Düşünme. www.baskent.edu.tr/elyad
  • Kökdemir, D. (2003). Eleştirel Düşünme ve Bilim Eğitimi. Pivolka. 2(4): 3-5.
  • Kutlu, M.O. ve Schreglmann, S.(2011). Üniversitelerde Görev Yapan Akademisyenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Fakülte ve Unvanlarına Göre İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(40): 116-121.
  • Kürüm, D. (2002). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü. (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Leaver-Dunn, D., Harrelson, G. L., Martin, M., & Wyatt, T. (2002). Critical-Thinking Predisposition Among Undergraduate Athletic Training Students. Journal of Athletic Training. 37(4):147.
  • Loken, M. L. (2005). Critical Thinking Abilities of Undergraduate Entry-Level Athletic Training Students. (Unpublished Doctoral Dissertation). The University of South Dakota, USA.
  • McBride, R. E. (1992). Critical Thinking – An Overview with İmplications for Physical Education. Journal of Teaching in Physical Education, 11, (2), 112-125.
  • McBride, R. E. & Cleland, F. (1998). Critical Thinking In Physical Education: Putting the Theory Where it Belongs: In The Gymnasium. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 69(7), 42-46.
  • Mert, N. (2017). Yönetici ve Yönetici Olmayan Hemşirelerin Etik İklim Algılarının Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Narin, N. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Öztürk, N. (2006). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. (Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Öztürk, N., Ulusoy, H. (2008). Lisans ve Yüksek Lisans Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi.1(1): 6.
  • Polat, M. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Yaratıcılık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Polat, S. (2014). Eleştirel Düşünme Becerisi Öğretiminin Çok Yönlü İncelenmesi. (Doktora Tezi). Konya: Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Robey, J. A. (2002). The Impact of Belief Bias and Epistemological Beliefs on Critical Thinking in Pre-service Teachers. (Doctoral Dissertation). USA: The University of Minnesota.
  • Rucks, M. G. (2001). The Effects of Academic Achievement on the Critical Thinking Skills of College Students. (Doctoral Dissertation). Michigan: Wayne State University.
  • Saçlı, F. (2013). Yaratıcı Drama Eğitiminin Aday Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Eğilimleri Üzerine Etkisi. (Doktora Tezi ). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri ve Teknolojisi Programı.
  • Saçlı, F. ve Demirhan, G. (2008). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Programında Öğrenim Gören Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Saptanması ve Karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi.19(2): 92-110.
  • Şahin B. ve Dündar T. (2011). Sağlık Sektöründe Etik İklim ve Yıldırma (Mobbıng) Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 66(1):130-159.
  • Şahin, Ç. Çakmak, N. ve Hacımustafaoğlu, M. (2015). Akademisyenlerin Eleştirel Düşünme Becerilerinin ve Eleştirel Düşünme Becerileri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.16 (2): 51-66.
  • Tiryaki ŞH, Bahçecik N. (2014) Üniversite Hastanesinde Çalışan Yönetici Hemşire ve Hemşirelerin Kurumsal İklimi Algılayışları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi; 1-5.
  • Tishman, S., Perkins, D.N. (1995). Critical Thinking and Physical Education. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 66 (6), 24-31.
  • Tokyürek, T. (2001). Öğretmen Tutumlarının Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi.(Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Wienerman, I. (1997). Creativity in the Classroom: An Examination of Student Teacher Personality and Perceptions of the Classroom Setting. (Doctoral Dissertation). Newyork: Fordham University.