Nursel TOPKAYA, Ertuğrul ŞAHİN, Mevhibe TAŞ

Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler

Bu araştırmada yetişkin bireylerde cinsiyet, yaş, çalışma durumu, algılanan sağlık düzeyi, algılanan mutluluk düzeyi, öz güven değerlendirmeleri, stresli yaşam olayları ve yalnızlığın psikolojik sağlamlığı yordayıcı rolü incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu yaşları 18 ile 39 (Ort. = 24.89, Ss. = 5.06) arasında değişen ve uygun örnekleme yoluyla seçilen 137 yetişkin (76 kadın, 61 erkek) katılımcı oluşturmuştur. Katılımcılar araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ile Smith ve arkadaşları (2008) tarafından geliştirilen, Doğan (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Russel ve arkadaşları (1978) tarafından geliştirilen ve Demir (1989) tarafından Türkçeye uyarlanan UCLA Yalnızlık Ölçeğini cevaplamıştır. Araştırma verilerinin analizinde Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı analizi, standart çoklu regresyon analizi ve göreceli önem analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öz güveni ve mutluluk düzeyleri yüksek ve yalnızlık düzeyleri düşük olan yetişkin bireylerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Gerçekleştirilen göreceli önem analizi sonuçları ise tutarlı bir şekilde araştırma kapsamında incelenen değişkenler içerisinde psikolojik sağlamlığın en önemli yordayıcısının yalnızlık olduğunu göstermiştir. Araştırma sonuçları psikolojik sağlamlığı düşük risk altındaki yetişkin bireylerin belirlenmesine ve yetişkin bireylerde psikolojik sağlamlık düzeylerinin artırılmasına yönelik müdahale programlarının geliştirilmesine yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler:

psikolojik sağlamlık, mutluluk, yalnızlık, öz güven, sosyodemografik nitelikler, yetişkin bireyler

Correlates of Resilience in a Sample of Turkish Adults

In this study, the predictive role of gender, age, employment status, perceived health level, perceived happiness level, self-confidence assessments, stressful life events and loneliness in resilience was investigated in Turkish adults. Participants consisted of 137 adult people (76 females, 61 males) aged between 18 and 39 (M = 24.89, SD = 5.06) who were selected through convenient sampling method. Participants completed the Personal Information Form prepared by the researchers, the Brief Psychological Resilience Scale developed by Smith et al. (2008) and adapted into Turkish by Doğan (2015), and the UCLA Loneliness Scale developed by Russell et al. (1978) and adapted into Turkish by Demir (1989). Data were analyzed using Pearson correlation analyses, standard multiple regression analysis, and relative importance analyses. Results of this study suggested that adults with high self-confidence and happiness levels as well as low levels of loneliness tend to have high psychological resilience levels. Results of relative importance analyses consistently indicated that loneliness was the most important predictor of psychological resilience in adults among the variables examined within the scope of this study. The results of this research can help to identify adults with low resilience at risk and to develop intervention programs to increase resilience levels in adults.

Keywords:

Resilience, Happiness, Loneliness, Self-Confidence, Adults,

Tam Metin

___

Abdel-Khalek, A. M. (2006). Measuring happiness with a single-item scale. Social Behavior and Personality: An International Journal, 34(2), 139-150. https://doi.org/10.2224/sbp.2006.34.2.139
Alkım Arı, F. ve Çarkıt, E. (2020). Investigation of resilience in terms of gender: A meta-analysis study. Research on Education and Psychology, 4(Special Issue), 34-52.
Altuntaş, S. ve Genç, H. (2020). Mutluluğun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık: Öğretmen örnekleminin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 936-948. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018046021
Amerikan Psikologlar Derneği. (2015). The road to resilience. https://www.apa.org/topics/resilience.
Aydın, B. (2012). Gelişimin doğası. B. Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (9. bs., ss. 29-55). Pegem Akademi.
Aydın, M. ve Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
Charney, D. S. (2004). Psychobiological mechanisms of resilience and vulnerability: implications for successful adaptation to extreme stress. American Journal of Psychiatry, 161(2), 195-216. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.161.2.195
Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159. https://doi.org/10.1037/0033- 2909.112.1.155
Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A., & Conway, A. M. (2009). Happiness unpacked: Positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotion, 9(3), 361–368. https://doi.org/10.1037/a0015952
Connor, K. M. ve Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76-82. https://doi.org/10.1002/da.10113
Coronado, P. J., Oliva, A., Fasero, M., Piñel, C., Herraiz, M. A. ve Pérez-López, F. R. (2015). Resilience and related factors in urban, mid-aged Spanish women. Climacteric, 18(6), 867-872. https://doi.org/10.3109/13697137.2015.1045483
Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde yalnızlık ve psikolojik dayanıklılık: Bir kamu üniversitesi öğrencileri örneklemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 170-189.
Demir, A. G. (1989). UCLA yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 7(23), 14-18.
Demir, M. ve Weitekamp, L.A. (2007). I am so happy ’cause today ı found my friend: friendship and personality as predictors of happiness. Journal Happiness Studies, 8, 181–211. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9012-7
Deniz, S., Çimen, M. ve Yüksel, O. (2020). Psikolojik sağlamlığın iş stresine etkisi: hastane çalışanlarına yönelik bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 8(2), 351-370. https://doi.org/10.22139/jobs.741576
Diener, E. ve Seligman, M. E. P. (2002). Very happy people. Psychological Science, 13(1), 81-84. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00415
Diener, E., Kesebir, P. ve Tov, W. (2009). Happiness. M. R. Leary ve R. H. Hoyle (Ed.), Handbook of individual differences in social behavior içinde (ss. 147-160). The Guilford Press.
Diener, E., Lucas, R.E. ve Scollon, C. N. (2006). Beyond the hedonic treadmill: Revisions to the adaptation theory of well-being. American Psychologist. 61, 305–314. https://doi.org/10.1037/0003-066X.61.4.305
Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
Elliott, A. M., Burton, C. D. ve Hannaford, P. C. (2014). Resilience does matter: Evidence from a 10-year cohort record linkage study. BMJ Open, 4(1), e003917. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2013- 003917
Elsel, D. (2019). Yetişkin bireylerin özgüvenleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Evans, J. R. ve Mathur, A. (2005). The value of online surveys. Internet Research, 15(2), 195-219. https://doi.org/10.1108/10662240510590360
Ewert, A. ve Yoshino, A. (2011). The influence of short-term adventure-based experiences on levels of resilience. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 11(1), 35-50. https://doi.org/10.1080/14729679.2010.532986
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.-G. ve Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39, 175-191. https://doi.org/10.3758/BF03193146
Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H., Martinussen, M., Aslaksen, P. M. ve Flaten, M. A. (2006). Resilience as a moderator of pain and stress. Journal of Psychosomatic Research, 61(2), 213–219. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2005.12.007
García-León, M. Á., Pérez-Mármol, J. M., Gonzalez-Pérez, R., del Carmen García-Ríos, M. ve Peralta-Ramírez, M. I. (2019). Relationship between resilience and stress: Perceived stress, stressful life events, HPA axis response during a stressful task and hair cortisol. Physiology & Behavior, 202, 87-93. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2019.02.001
Gartland, D., Riggs, E., Muyeen, S., Giallo, R., Afifi, T. O., MacMillan, H., Herrman, H., Bulford, E. ve Brown, S. J. (2019). What factors are associated with resilient outcomes in children exposed to social adversity? A systematic review. BMJ open, 9(4), e024870. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-024870
George, D. ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference (16. bs.). Routledge.
Gooding, P. A., Hurst, A., Johnson, J. ve Tarrier, N. (2012). Psychological resilience in young and older adults. International Journal of Geriatric Psychiatry, 27(3), 262-270. https://doi.org/10.1002/gps.2712
Greeff, A. .P ve Ritman, I. N.(2005). Individual characteristics associated with resilience in single-parent families. Psychological Reports, 96(1), 36-42. https://doi.org/10.2466/pr0.96.1.36-42
Hawkley, L. C. ve Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness matters: A theoretical and empirical review of consequences and mechanisms. Annals of behavioral medicine: A publication of the Society of Behavioral Medicine, 40(2), 218-227. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9210-8
Heinrich, L. M. ve Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical Psychology Review, 26(6), 695-718. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2006.04.002
Hjemdal, O., Friborg, O., Stiles, T. C., Rosenvinge, J. H. ve Martinussen, M. (2006). Resilience predicting psychiatric symptoms: A prospective study of protective factors and their role in adjustment to stressful life events. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13(3), 194–201. https://doi.org/10.1002/cpp.488
Howitt, D. ve Cramer, D. (2020). Research methods in psychology (6. bs.). Pearson.
Jakobsen, I.S., Madsen, L.M.R., Mau, M., Hjemdal, O. ve Friborg, O. (2020). The relationship between resilience and loneliness elucidated by a Danish version of the Resilience Scale for Adults. BMC Psychology, 8, 131. https://doi.org/10.1186/s40359-020-00493-3
Krovetz, M. L. (2007). Fostering resiliency: Expecting all students to use their minds and hearts well. Corwin Press.
Kukulu, K., Korukcu, O., Ozdemir, Y., Bezci, A. ve Calik, C. (2013). Self-confidence, gender and academic achievement of undergraduate nursing students. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 20(4), 330- 335. https://doi.org/10.1111/j.1365-2850.2012.01924.x
Lee, J. H., Nam, S. K., Kim, A., Kim, B., Lee, M. Y. ve Lee, S. M. (2013). Resilience: A meta-analytic approach. Journal of Counseling & Development, 91, 269–279. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.2013.00095.x.
Lee, J., Hong, J., Zhou, Y. ve Robles, G. (2020). The relationships between loneliness, social support, and resilience among Latinx immigrants in the United States. Clinical Social Work Journal, 48(1), 99-109. https://doi.org/10.1007/s10615-019-00728-w
Lyubomirsky, S., Tkach, C. ve DiMatteo, M. R. (2006). What are the differences between happiness and self- esteem? Social Indicators Research, 78, 363–404. https://doi.org/10.1007/s11205-005-0213-y
McKay, M. ve Fanning, P. (2017). Self-esteem: A proven program of cognitive techniques for assessing, improving, and maintaining your self-esteem (3. bs.). New Harbinger Publications.
McKibbin, C., Lee, A., Steinman, B. A., Carrico, C., Bourassa, K. ve Slosser, A. (2016). Health status and social networks as predictors of resilience in older adults residing in rural and remote environments. Journal of Aging Research, 2016, 4305894. https://doi.org/10.1155/2016/4305894
Myers, D. G. ve Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6(1), 10-19. https://doi.org/10.1111/j.1467- 9280.1995.tb00298.x
Ozbay, F., Johnson, D. C., Dimoulas, E., Morgan III, C. A., Charney, D. ve Southwick, S. (2007). Social support and resilience to stress: From neurobiology to clinical practice. Psychiatry (Edgmont), 4(5), 35-40.
Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zekâ ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Pınar, S. E., Yıldırım, G. ve Sayın, N. (2018). Investigating the psychological resilience, self-confidence and problem-solving skills of midwife candidates. Nurse Education Today, 64, 144-149.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J.-Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.5.879
Prince-Embury, S. (2013). Translating resilience theory for assessment and application with children, adolescents, and adults: Conceptual issues. S. Prince-Embury ve D. H. Saklofske (Ed.), Resilience in children, adolescents, and adults: Translating research into practice (ss. 9-16). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1- 4614-4939-3_2
Rodríguez-Rey, R., Alonso-Tapia, J. ve Hernansaiz-Garrido, H. (2016). Reliability and validity of the Brief Resilience Scale (BRS) Spanish version. Psychological Assessment, 28(5), e101-e110. http://doi.org/10.1037/pas0000191
Russell, D., Peplau, L. A. ve Cutrona, C. E. (1980). The revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminant validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39(3), 472-480. https://doi.org/10.1037/0022- 3514.39.3.472
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Bernard, J. (2008). The Brief Resilience Scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
Smith, J. L. ve Hollinger-Smith, L. (2015). Savoring, resilience, and psychological well-being in older adults. Aging & Mental Health, 19(3), 192-200. https://doi.org/10.1080/13607863.2014.986647
Soysal, M. H. (2016). Facebook bağımlılığı ve psikolojik dayanıklılık [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Stratta, P., Capanna, C., Patriarca, S., de Cataldo, S., Bonanni, R. L., Riccardi, I. ve Rossi, A. (2013). Resilience in adolescence: Gender differences two years after the earthquake of L’Aquila. Personality and Individual Differences 54(3), 327–331. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.09.016.
Şahin, E., Topkaya, N. ve Barut, Y. (2016). Yetişkin kadınlarda beden imajı ile depresyon kaygı ve stres: mutluluğun aracı rolü. K. Ersanlı (Ed.), (C. 1, ss. 474-484). Vl. Uluslararası Canik Sempozyumu Hedefe Doğru İnsan PDR Sempozyumu, sunulmuş bildiri, Canik Belediyesi.
Şahin, E., Topkaya, N. ve Ersanlı, E. (2016). Kadın üniversite öğrencilerinde depresyon kaygı ve stresin yaygınlığı ve ilişkili risk faktörleri. K. Ersanlı (Ed.), (C. 2, ss. 138-149). Vl. Uluslararası Canik Sempozyumu Hedefe Doğru İnsan PDR Sempozyumu, sunulmuş bildiri, Canik Belediyesi.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6. bs.). Pearson.
Topçu, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde beş faktör kişilik özelliklerinin yordayıcı etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Topkaya, N. Şahin, E. ve Gençoğlu, C. (2021). Investigating correlates of self-esteem, happiness, and body image in Turkish secondary school students. International Online Journal of Educational Sciences, 13(5), 1525-1538. https://doi.org/10.15345/iojes.2021.05.014
Tugade, M. M. ve Fredrickson, B. L. (2004). Resilient individuals use positive emotions to bounce back from negative emotional experiences. Journal of Personality and Social Psychology, 86(2), 320-333. https://doi.org/10.1037/0022-3514.86.2.320
Ulukan, M. (2020). Öğretmenlerin mutluluk ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 13(73), 620-631.
Wagnild, G. ve Young, H. M. (1990). Resilience among older women. Image: The Journal of Nursing Scholarship, 22(4), 252-255. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.1990.tb00224.x
Walter-Ginzburg, A., Shmotkin, D., Blumstein, T. ve Shorek, A. (2005). A gender-based dynamic multidimensional longitudinal analysis of resilience and mortality in the old-old in Israel: the cross-sectional and longitudinal aging study (CALAS). Social Science & Medicine, 60(8), 1705-1715. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2004.08.023
Wells, M. (2009). Resilience in rural community‐dwelling older adults. The Journal of Rural Health, 25(4), 415-419. https://doi.org/10.1111/j.1748-0361.2009.00253.x
Wells, M. (2010). Resilience in older adults living in rural, suburban, and urban areas. Online Journal of Rural Nursing and Health Care, 10(2), 45-54. https://doi.org/10.14574/ojrnhc.v10i2.55
Wu, A. D., Zumbo, B. D. ve Marshall, S. K. (2014). A method to aid in the interpretation of EFA results: An application of Pratt’s measures. International Journal of Behavioral Development, 38(1), 98-110. https://doi.org/10.1177/0165025413506143
Yakıcı, E. ve Traş, Z. (2018). Life satisfaction and loneliness as predictive variables in psychological resilience levels of emerging adults. Research on Education and Psychology (REP), 2(2), 176-184.
Yockey, R. D. (2011). SPSS demystified: A step-by-step guide to successful data analysis. Prentice Hall.
Zautra, A. J. (2009). Resilience: One part recovery, two parts sustainability. Journal of Personality, 77(6), 1935– 1943. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2009.00605.x
Zhang, M., Zhang, J., Zhang, F., Zhang, L. ve Feng D. (2018). Prevalence of psychological distress and the effects of resilience and perceived social support among Chinese college students: does gender make a difference? Psychiatry Research, 267, 409–413. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.06.038

___

Bibtex	@araştırma makalesi { mjss1076171, journal = {MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi}, issn = {1694-7215}, address = {Chyngyz Aytmatov Campus, 720038, Djal, Bishkek, KYRGYZSTAN}, publisher = {Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi}, year = {2022}, volume = {11}, number = {4}, pages = {1628 - 1640}, doi = {10.33206/mjss.1076171}, title = {Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler}, key = {cite}, author = {Topkaya, Nursel and Şahin, Ertuğrul and Taş, Mevhibe} }
APA	Topkaya, N. , Şahin, E. & Taş, M. (2022). Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler . MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi , 11 (4) , 1628-1640 . DOI: 10.33206/mjss.1076171
MLA	Topkaya, N. , Şahin, E. , Taş, M. "Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler" . MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 11 (2022 ): 1628-1640 <
Chicago	Topkaya, N. , Şahin, E. , Taş, M. "Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 11 (2022 ): 1628-1640
RIS	TY - JOUR T1 - Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler AU - NurselTopkaya, ErtuğrulŞahin, MevhibeTaş Y1 - 2022 PY - 2022 N1 - doi: 10.33206/mjss.1076171 DO - 10.33206/mjss.1076171 T2 - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 1628 EP - 1640 VL - 11 IS - 4 SN - 1694-7215- M3 - doi: 10.33206/mjss.1076171 UR - Y2 - 2022 ER -
EndNote	%0 MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler %A Nursel Topkaya , Ertuğrul Şahin , Mevhibe Taş %T Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler %D 2022 %J MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi %P 1694-7215- %V 11 %N 4 %R doi: 10.33206/mjss.1076171 %U 10.33206/mjss.1076171
ISNAD	Topkaya, Nursel , Şahin, Ertuğrul , Taş, Mevhibe . "Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 11 / 4 (Ekim 2022): 1628-1640 .
AMA	Topkaya N. , Şahin E. , Taş M. Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler. MJSS. 2022; 11(4): 1628-1640.
Vancouver	Topkaya N. , Şahin E. , Taş M. Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2022; 11(4): 1628-1640.
IEEE	N. Topkaya , E. Şahin ve M. Taş , "Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler", , c. 11, sayı. 4, ss. 1628-1640, Eki. 2022, doi:10.33206/mjss.1076171