Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu çalışma, Sosyal bilgiler eğitimi lisans programında eğitim gören öğretmen adaylarının coğrafya içerikli konularda harita ve sembollerini kullanabilme beceri düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenler açısından değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler öğretmenliğinde eğitim alan 181 sosyal bilgiler öğretmen adayına Harita ve Sembollerini Kullanabilme Becerileri Testi uygulanarak elde edilmiştir. Araştırmanın örnekleminde olan öğretmen adaylarının 82'si kadın 99'u erkektir. Bütün becerilerin ölçülmesine yönelik olarak hazırlanan toplam 30 maddelik başarı testinin gerçekleşme düzeyi yani ortalama olarak doğru cevaplanma oranı %68,18 olarak gerçekleşmiştir. Harita becerileri içerisinde en fazla doğru yüzdesine sahip beceri ortalama %79,2 başarı oranı ile yerin belirlenmesi becerisi olarak tespit edilmiştir. Yönün anlaşılması becerisi ise %56,5 düzeyinde gerçekleşerek sekiz beceri içinde en az düzeyde başarının gerçekleştiği beceri olarak belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenine göre harita ve sembollerini kullanabilme beceri düzeylerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmemiş olup, tarif edilen bir adresi bulabilme durumları, akademik not ortalaması ve ilgi duydukları sosyal bilimler disiplinine göre beceri düzeyleri anlamlı farklılık göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

coğrafya eğitimi, harita, harita becerileri, sosyal bilgiler öğretmen adayları

PDF

___

Akar, B. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Harita Kullanma Düzeylerinin ve Harita Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Akengin, H. (2009). Mekânı Algılama. s. 188-224. (Cemil Öztürk; Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi (Demokratik Vatandaşlık Eğitimi). Pegem Akademi: Ankara.
Akkuş, Z. ve Kuzey, M. Ortaokul Öğrencilerinin Harita ve Yön Becerilerine Sahip Olma ve Bu Becerileri Yaşama Aktarabilme Durumları Üzerine Bir Değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 47 (218), 201-234. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/milliegitim/issue/39856/472058
Aksoy,H., ve Ünlü, M. (2012). Coğrafya Derslerinde Harita Becerisine Yönelik Uygulamaların Öğrenci Tutumlarına Etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (26), 16-41.
Atalay, İ. (1994). Genel Fiziki Coğrafya, İzmir: Ege Üniversitesi.
Bahar, H. H.; Sayar, K. ve Başıbüyük, A. (2010) İlköğretim Öğrencilerinin Kroki Okuma Becerilerinin İncelenmesi (Erzincan Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1).
Buğdaycı, İ. ve Bildirici, Ö. (2009). Harita Kullanımının Coğrafya Eğitimdeki Önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
Buğdaycı, İ., Bildirici, İ. Ö. ve Tarman, B. (2015). 6-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Haritaların Kartografik Tasarımlarının Kazanımlar Açısından İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015, 8/4 143.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Duman, B. ve Girgin, M. (2005). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Harita Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 185-202.
Erol, H. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Çizme Becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 737-752.
Ertuğrul, Z. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Harita ve Küre Kullanım Becerilerinin Tespiti. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gençtürk, E. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gökçe, N. (2015). Social Studies in Improving Students’ Map Skills: Teachers’ Opinions. Educational Sciences: Theory & Practice • 2015 October • 15(5) • 1345-1362.
Göksel, O. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Harita ve Grafik Kullanımının Eğitimi Destekleme Düzeyi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
İncekara, S. ve Kantürk, G. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Haritalarla İlgili Temel Görüşleri ve Harita Kullanımına Yönelik Yaklaşımları. Marmara Coğrafya Dergisi, 240-257.
Kara, H., Sezer, A., Şanlı C. (2018). Ortaöğretim Coğrafya Ders Kitaplarında Haritaların Kullanımı. lnternational Journal of Geography and Geography Education (IGGE), (38), 20-39. DOI: 10.32003/iggei.425182. Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
Kızılçaoğlu, A. (2007). Harita Becerilerine Pedagojik Bir Bakış. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, sayı: 18; s:341-358.
Koç, H. (2013). Harita Beceri Düzeyleri İle Öğrenme Stilleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir İnceleme. Uşak Üniversitesi/Sosyal Bilimler Dergisi, s.17-32.
Koç, H. (2014). Gestalt Kuramının Öğrencilerin Harita Okuma ve Yorumlama Beceri Düzeyleri Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir İnceleme. Marmara Coğrafya Dergisi sayı: 30, Temmuz- 2014, s.1-19.
Koç, H. (2018). Coğrafya Öğretiminde Haritalar ve Atlasların Kullanımı. (Edt: Adem Sezer).Coğrafya Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde bölüm. Pegem Akademi: Ankara. 2. Baskı.
Köşker, N. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Mekânsal Biliş Yeterliliklerine İlişkin Düşünceleri. Journal of World of Turks, 4(3), s. 161-173.
Kuzey, M. ve Değirmenci, Y. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Ve Yön Okuryazarlığına İlişkin Kavramları Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 207-230.
McClure, R. W. (1992). A. Conceptual Model For Map Skills Curriculum Development Based Upon A Cognitive Field Theory Philosophy. (Ph. D. Thesis), Oklahama StateUniversity.
MEB, (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6. Sınıf). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
MEB, (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4,5,6,7. Sınıflar). Ankara.
Ünlü, M., Üçışık, S. ve Özey, R. (2002). Coğrafya Eğitim ve Öğretiminde Haritaların Önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, (5), 1-9.
Ünlü, M. ve Yıldırım, S. (2016). Cbs İle Oluşturulan Tematik Haritaların Kullanımının Öğrencilerin Başarısına Etkisinin Değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 33, Ocak- 2016, s.77-95.
Öcal, A. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde 6. Sınıf Öğrencileri Mekânsal Biliş Becerilerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
Öncü, M. (2019). Ortaöğretim Öğrencilerinin Harita Becerileri Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Şanlıurfa Şehri Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi/Sosyal Bilimler Entitüsü, Şanlıurfa.
Özçağlar, A. (2004). Coğrafi Bilimlerin Kentsel Ekonomi, Kentsel Yönetim, Bölgesel İktisat ve Bölge Planlama Yönünden Analizi. Denizli: Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, 2, 94-101.
Özgüç, N. (1984): Beşerî Coğrafyada Veri Toplama ve Değerlendirme Yöntemleri. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları No:2511, 2.Baskı, İstanbul.
Sönmez, Ö. F. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Harita Becerileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sönmez, Ö. F. ve Aksoy, B. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Harita Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi, Turkish Studies, 7 (1), 1905-1924.
Üzümcü, N. O. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Harita Okuma Becerisinin Aktif Öğrenme Yöntemiyle Kazandırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Yeşiltaş, E. ve Pehlivan, A. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çevrimiçi Haritaların Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi. Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/11 Summer 2015, p. 1621-1636.